شبکه اجتهاد: پس از فراخوان مقام معظم رهبری مبنی بر بررسی و تکمیل سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در مهرماه ۱۳۹۷؛ فرهنگستان علوم اسلامی قم، محصول یک سال پژوهش مستمر کارگروه ویژه بررسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را در ۴ مجلد نهیه و تدوین نمود. متن پش‌روی پیشنهاد تکمیلی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت است که پس از ساعت‌ها کار تحقیقاتی از سوی فرهنگستان تدوین گردیده و به صورت اصلاحات در متن اصلی منتشر شده است (فایل سند در قسمت ضمیمه قابل دانلود می‌باشد).
***
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، معرُف چهارچوب و سیر کلی تحولات مطلوب ایران در عرصه فکر، علم، معنویت و زندگی به‌سوی تمدن نوین اسلامی ایرانی و زمینه ساز طلوع خورشید ولایت عظمی (عج) در نیم قرن آینده است. این الگو با مشارکت گسترده متفکران و صاحب‌نظران ایرانی و بر اساس جهان‌بینی و اصول اسلامی و ارزش‌های انقلاب اسلامی و باتوجهبه مقتضیات اجتماعی و اقلیمی و میراث فرهنگی ایران، بر اساس روش‌های علمی و با استفاده از دستاوردهای بشری و مطالعه آینده‌پژوهانه تحولات جهانی طراحی شده و شامل «مبانی، آرمان‌ها، رسالت، افق و تدابیر» است.
«مبانی» اهم پیش‌فرض‌های اسلامی، فلسفی و علمی جهان‌شمول معطوف به پیشرفت را ارائه می‌دهد. «آرمان‌ها» ارزش‌های فرازمانی‌‌‌ـ‌فرامکانی و جهت‌بخش پیشرفت است. مبانی و آرمان‌ها وجه اسلامیت الگو را تضمین می‌کنند. «رسالت» میثاق مشترک مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران برای پیشرفت است. «افق» آرمان‌های الگو را بر جامعه و زیست‌بوم ایران در نیم قرن آینده ترسیم می‌کند و هدف‌های واقعی آحاد مردم، جامعه و حکومت ایران را در آن موعد معین می‌سازد. «تدابیر» تصمیمات و اقدامات اساسی و بلندمدت برای حل مسائل مهم کشور و شکوفاساختن قابلیت‌های ماندگار ملی به‌منظور رسیدن به افق است. این الگو با ایمان استوار و عزم راسخ و تلاش عظیم و مدبرانه مردم و مسئولان جمهوری اسلامی ایران اجرا خواهد شد.
مبانی
مبانی خداشناختی
ـ خدامحوری و توحید، اساس و محور بنیادین حیات فردی و اجتماعی مؤمنان است. الله معبود یکتا، علیم، حکیم، غنی، رب‌العالمین، رحمن، رحیم،هادی، شارع، تنها مالک و حاکم مطلق هستی است که:
ـ عادل در تکوین، تشریع و سزادهی است؛
ـ واسع، جبران‌کننده، روزی‌دهندۀ مخلوقات، اجابت‌کنندۀ دعاها و حاجت‌ها است؛
ـ نفوذدهنده و اثربخشنده به اراده و تلاش مؤمنان و کفار، ذیل قدرت بالغه و در چارچوب اراده ربوبی خویش است؛
ـ ولیّ مؤمنان، یاور مجاهدان راه خدا، حامی مظلومان، انتقام‌گیرنده از ظالمان و وفاکننده به وعده خویش است.
مبانی جهان شناختی
ـ جهان با عوالم غیب و شهودش، سرشت توحیدی دارد و مراتب روحانی، مادی، دنیوی و اخروی‌اش، پیوسته در مسیر تکامل و تعالی به‌سوی خداوند است.
ـ نظام علّی‌ـ معلولی ذیل قدرت و مشیت بالغه ربوبی بر جهان حاکم است. جهان مادی در طول عالم ماوراء است و عوامل مؤثر در آن منحصر به علل مادی و طبیعی نیست.
ـ جهان، صحنه تکلیف الهی است؛ ازاین‌رو تصرف در آن و شکل‌دهی انسان به قوانین و روابط انسان با غیر خود به دو گونه حق و باطل امکان‌پذیر می‌باشد.
ـ جهان محل عمل و آزمایش و بستر تکامل و تعالی و یا سقوط معنوی اختیاری انسان است و بر اساس سنت‌های الهی به کردارهای آدمیان واکنش نشان می‌دهد. ـ خداوند جهان مادی را در خدمت انسان که امانتدار و آبادکننده آن است، قرار داده که درصورت بهره‌برداری کارآمد و عادلانه و توحیدی، تأمین‌کننده نیازهای او در مسیر پیشرفت حقیقی و نیل به قرب الهی است.
مبانی انسان شناختی
ـ هدف از آفرینش انسان، معرفت و عبادت پروردگار و در پرتو آن، دستیابی به مقام قرب و خلیفه‌اللهی است.
ـ حقیقت آدمی، مرکب از ابعاد فطری و طبیعی و ساحات جسمانی و روحانی است.
ـ بُعد فطری او که ناشی از نفخه الهی است، منشأ کرامت ذاتی و نیز برخورداری از اوصاف خداپرستی، دین‌ورزی، کمال‌گرایی، حقیقت‌جویی، خیرخواهی، زیبایی‌گرایی، عدالت‌طلبی، آزادیخواهی و دیگر ارزش‌های متعالی است؛ چنان‌که بُعد طبیعی او منشأ دیگر اوصاف و نیازهای مادی گوناگون است. انسان در کشاکش مقتضیات این دو دسته صفات و نیازها و تحقق معقول و متعادل آن‌ها به کمالات اکتسابی دست می‌یابد.
ـ انسان دارای کمال و سعادت اختیاری است که درصورت انتخاب‌های صحیح و در چارچوب تمسک به هدایت الهی و رشد عقلانی مبتنی‌بر معارف توحیدی می‌تواند به مرتبه نهایی آن واصل شود.
ـ حیات انسان پس از مرگ تداوم می‌یابد و چگونگی حیات اخروی مبتنی‌بر باور، بینش، منش، اخلاق، کنش و رفتار آدمیان در زندگی دنیوی است.
– باتوجهبه مبادی پیش‌گفته، انسان در ضمن نظام حقوقی جامع اسلام دارای حقوقی ازجمله حق حیات طیبه و معقول، آگاهی، زیست معنوی و اخلاقی، دین‌داری، آزادی توأم با مسئولیت، تعیین سرنوشت و برخورداری از دادرسی عادلانه است.
– انسان موجودی اجتماعی است و تأمین بسیاری از نیازها و شکوفایی استعدادهای خود را در بستر تعامل و مشارکت جمعی جستجو می‌کند.
مبانی تاریخ شناختی
ـ جهان، محیط عمل و تقابل مستمر دو جریان ولایت حق و باطل است که یکی بر محور انبیاء و اولیاء معصوم الهی (علیهم السلام) و دیگری بر مدار طواغیت شکل می‌گیرد و بسترساز توسعه یا تکامل تاریخی آن‌هاست.
ـ جهت‌گیری تاریخ به‌سوی آینده‌ای پیشرفته در تمام ابعاد مادی و معنوی با حاکمیت ایمان و تقوا و رهبری امام معصوم (ع) است و منتظران ظهور چنین حقیقتی در تمامی اعصار به نوعی مکلف به تلاش و مجاهده بر مدار نظام ولایت و امامت در جهت تحقق آن جهت‌گیری هستند.
ـ جوامع باوجود پاره‌ای تفاوت‌ها، تحت‌تأثیر سنن الهی و قوانین تکوینی و تاریخی مشترک و فراگیر هستند.
ـ شماری از سنت‌های الهی حاکم بر جوامع و تاریخ عبارت‌اند از: پیوند تحولات اجتماعی با نفس و اراده انسان؛ وفور نعمت در اثر تقوی، عدالت و استقامت؛ عذاب و کیفر جامعه درصورت گسترش ظلم، فساد، گناه و ترک امر به معروف و نهی از منکر؛ امهال و استدراج و سلطه مؤمنان بر اهل باطل.
مبانی جامعه شناختی
ـ جامعه به‌عنوان بستر تعامل و مشارکت در جهت تأمین انواع نیازها و شکوفایی استعدادها، نافی هویت فردی، اختیار و مسئولیت اعضا نیست؛ ولی می‌تواند به بینش، گرایش، منش، توانش و کنش ارادی آن‌ها جهت دهد و از افراد بهویژه نخبگان اثر پذیرد.
ـ ساخت‌یافتگی جامعه عمدتاً مبتنی‌بر فرهنگ است که به‌مثابه هویت و روح کلی جامعه در اجزاء و عناصر خرد و کلان آن حضور دارد؛ بنابراین جوامع براساس هویت فرهنگی حاکم بر آن‌ها قابل تقسیم به جوامع مادی و الهی‌اند.
ـ بنیادی‌ترین واحد تشکیل‌دهنده جامعه، خانواده است که نقشی بی‌بدیل در تولید، حفظ و ارتقای فرهنگ و ساخت روابط و مناسبات متنوع جامعه دارد.
ـ تغییرات اجتماعی تحت‌تأثیر عوامل فرهنگی، جمعیتی و انسانی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، دانشی و فناورانه پدید می‌آید و در این میان عوامل فرهنگی بهویژه نظام انگیزشی و ارزشی حاکم بر انسان‌ها نقش تعیین‌کننده‌تری در پیشبرد و اثربخشی یا کم‌تأثیرشدن سایر عوامل دارد.
ـ جامعه دینی مبتنی‌بر شکل‌گیری مناسبات اجتماعی بر اساس اصول و ارزش‌های دینی است و دین‌داری فردی آحاد جامعه به‌تنهایی ضامن تحقق جامعه دینی نیست.
ـ وجود نظام اسلامی در قوام نظم جامعه و جهت‌دهی به ساخت مناسبات، امری ضروری است و تحقق جامعه اسلامی، تمدن اسلامی و سبک زندگی اجتماعی متمایز از تمدن‌های غیردینی منوط به تحقق دولت اسلامی با حضور عموم مردم، نخبگان جامعه و مدیران مؤمن و کارآمد در ساختار نظام امت و امامت است.
ـ پیشرفت حقیقی و دستیابی به صلح، امنیت، کرامت و عدالت پایدار و فراگیر صرفاً با هدایت دین اسلام، رهبریِ پیشوای الهی، مشارکت و اتحاد مردم و توجه به غایت پایدار تحقق کلمه الله و در مواجهه مستمر و همه‌جانبه با نفوذ و سلطه نظام‌های استکباری در تمام شئون زندگی اجتماعی و روابط حاکم در نظام جهانی حاصل می‌شود.
مبانی ارزش شناختی
ـ ارزش‌های حقیقی؛ اموری ثابت، مطلق و جهان‌شمول است که ریشه در واقعیات برآمده از اراده تکوینی و ربوبیت حضرت حق دارد و هماهنگ با نظام تشریع الهی می باشد.
ـ اصول ارزش‌ها ازطریق عقل و فطرت قابل اثبات و تفصیل آن ازطریق کتاب و سنت قابل استنباط است.
ـ ارزش‌ها در ساحت‌های ارتباطی فرد و جامعه با خدا، خود، خَلق و خلقت ساری است.
ـ ارزش‌ها مدار حرکت فرد و جامعه و نظام ارزشی حاکم بر جوامع، عامل اصلی حرکت آن‌ها در جهت الهی یا مادی است.
ـ مبنای ارزش‌ها، تکامل تولّی و تبرّی انسان و از مهم‌ترین ارزش‌های پیشرفت اجتماعی حفظ و ارتقاء صیانت، عدالت، کرامت و مشارکت اجتماعی است.
مبانی دین شناختی
ـ دین، محصول جریان ولایت حضرت حق و اولیاء الهی و دین‌داری، محصول تولّی و تبرّی انسان در مقیاس حرکت فردی، اجتماعی و تاریخی است که این جریان ولایت و تولّی همراه با دستگاه جامع معرفتی و برنامه جامع و مناسک خاصی است که ازسوی خداوند متعال برای تأمین کمال و سعادت دنیوی و اخروی آدمیان نازل شده است.
ـ دین کامل، جهان‌شمول و نهایی، اسلام است که بر نبی خاتم (ص) نازل و توسط آن حضرت ابلاغ و بر مدار امام معصوم (ع) در بستر تاریخ محقق خواهد شد و تفصیلات آن در سنت پیامبر و اهل‌بیت (ع) بیان شده است.
ـ اسلام با نظام هستی و سرشت انسان، هماهنگی دارد و نقش بدیل‌ناپذیری در تأمین نیازهای نظری و عملی، فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی ایفا می‌کند. به‌همین‌جهت، استطاعت کامل برای تمدن‌سازی و ارائه الگوی پیشرفت دارد.
ـ اسلام در چارچوب مبانی و اصولی ثابت و پایدار و بر مبنای اجتهاد در عرصه‌های اعتقادی، اخلاقی و شریعت و توجه به منابع سرشار و لایزال وحیانی در کنار عناصر انعطاف‌پذیر فقه اسلامی، توان پاسخ‌گویی به نیازهای نوشونده زمانی و مکانی را دارد.
– خردورزی و استفاده از دانش تجربی نافع مورد تأکید اسلام است و وحی، مایه شکوفایی و جهت‌دهنده عقل و تجربه بشری محسوب می‌شود. ازاین‌رو تمدن‌سازی و پیشرفت براساس اصول، ارزش‌ها و تعالیم اسلامی، نیازمند بهره‌مندی و گسترش عقلانیت و دانش‌های تجربی متناسب با جهت‌گیری توحیدی است.
آرمان‌ها
آرمان‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ارزش‌های بنیادین فرازمانی و فرامکانی جهت‌دهنده پیشرفت است. مبنایی‌‌ترین این ارزش‌ها، ظهور جریان ولایت حقّه و حاکمیت صالحان و اولیاء الهی در زمین است که بسترساز نیل انسان به مقام قرب الهی در پرتو تحقق حیات طیبه خواهد بود. اهم ارزش‌های تشکیل‌دهنده حیات طیبه عبارت‌اند از: معرفت به حقایق، ایمان به غیب، سلامت جسمی و روانی، مدارا و همزیستی با هم‌نوعان، رحمت و اخوت با مسلمانان، مقابله مقتدرانه با دشمنان، بهره‌برداری کارآمد و عادلانه از طبیعت، تفکر و عقلانیت، آزادی مسئولانه، انضباط اجتماعی و قانون‌مداری، عدالت همه‌جانبه، تعاون، مسئولیت‌پذیری، صداقت، نیل به کفاف، استقلال، امنیت و فراوانی.
رسالت
رسالت ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران، استقامت در مسیر انقلاب اسلامی با حرکت مؤمنانه، عقلانی و جهادی در جهت خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی اسلامی است که زمینه‌ساز طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) در زمین است.
افق
در سال ۱۴۴۴ هجری شمسی مردم ایران با تأسی به انبیاء الهی و تمسک به قرآن کریم، سنت پیامبر (ص) و ولایت اهل‌بیت (ع)، برخوردار از سبک زندگی اسلامی ایرانی در حوزه فردی و مناسبات خانوادگی و اجتماعی هستند که مبتنی‌بر کرامت و احسان و روابط مؤمنانه و عادلانه و در تمایز با روابط سلطه‌جویانه و سوداگرانه مادی شکل گرفته است و زمینه‌ساز رشد و تعالی همه‌جانبه و متناسب با استعداد، علاقه و ظرفیت‌های اجتماعی و تاریخی آن‌هاست. ایرانیان در آن سال دارای بصیرتی شفاف نسبت به تمایز جامعه ایمانی از جامعه دنیاپرستی و رسالت تاریخی و تمدنی خویش هستند و با امید و اعتماد به نصرت الهی و روحیه‌ای انقلابی، جهادی، قانون‌مدار، مبتکر و خطرپذیر، توأم با احساس کرامت، رضایت، آرامش و امنیت، فعالانه در عرصه ملی و جهانی نقش‌آفرینی می‌کنند و در کنار مؤمنان و آزادگان جهان، در برابر نظام استکباری عالم، منتظران ظهور ولایت عظمای الهی و تحقق حیات طیبه و عدالت فراگیر در زمین‌اند.
* * *
تا سال ۱۴۴۴ جامعه ایران با دستیابی به سطحی از نظام منسجم اندیشه، علم و فناوری ـ به‌عنوان پیشران ساخت جامعه‌ای نوین و ممتاز ـ پیشتاز در تولید علوم انسانی اسلامی و فرهنگ متعالی در سطح جهانی می‌باشد و دارای ساختارها، شاخص‌ها، استانداردها و محصولات زندگی برتر اسلامی ایرانی و تبیین‌کننده نهادها و قواعد عادلانه حاکم بر روابط جهانی خواهد بود. جامعه ایران در آن سال، با بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های مادی، علمی و معنوی خویش بهویژه ظرفیت‌های انسانی، جامعه‌ای است خانواده‌محور، مولد، خوداتکاء، برخوردار از نظام نوین معیشت و تکافل عمومی و دارای ثروت اقتداربخش، ایثارپایه و استقلال‌آفرین در روابط جهانی. تا آن زمان، سلامت محیط زیست، پایداری منابع طبیعی و بهره‌برداری بهینه از آن توأم با کشف منابع، خلق مزیت‌ها و فرصت‌های جدید مادی و معنوی و وفور نعمت برای همگان با رعایت عدالت بین‌نسلی در ایران اسلامی حاصل شده، فقر و فساد و تبعیض در کشور ریشه‌کن گردیده و دسترسی آسان همگانی به نظام قضایی عادلانه تأمین شده است.
* * *
در آن زمان، ساختار حاکمیت در ایران اسلامی متناسب با تحولات و شرایط اجتماعی و جهانی، مبتنی‌بر رابطه امامت و امت که متمایز از نظم و روابط سلطه‌گرانه و سوداگرانه و برخوردار از ساختارها و فرایندهای حضور و فعالیت آزادانه، مسئولانه وآگاهانه عموم مردم و نخبگان جامعه در روند تحولات و ساخت تمامی ابعاد جامعه است، شکل گرفته و کماکان از راهبری فقیهی عادل، شجاع، بصیر و توانمند و کارگزارانی امین و توانا برخوردار است و ازاین‌طریق، مدیریت پیشرفت و هدایت نظام نیازمندی‌ها و حرکت عمومی جامعه انقلابی و مؤمن را درجهت تحقق رسالت تمدنی و جهانی خویش برعهده دارد و قدرت کامل برای صیانت و دفاع بازدارنده از عزت، حاکمیت ملی، استقلال، امنیت همه‌جانبه و تمامیت ارضی خویش را داراست.
* * *
در سال ۱۴۴۴ ایران اسلامی پرچمدار نظم جدید جهانی بر محور توحید و عدالت‌خواهی و عامل اصلی وحدت و اخوت اسلامی است که با برخورداری از جامعه‌ای پیشرفته و ساخت‌یافته بر اساس روابط مؤمنانه، خاستگاه تمدن نوین اسلامی و تنها رقیب بالفعل تمدنی برای نظام استکباری عالم و تمدن مادی مدرن در نظام موازنه جهانی به شمار می‌رود.
تدابیر
۱- تقویت وتعمیق معرفت و فرهنگ توحیدی و ارتقاء سطح اخلاق، معنویت و تقوای عملی جامعه با بسط فرهنگ قرآنی و ترویج آموزه‌های اسلام ناب محمدی (ص) بهویژه معرفت و محبت اهل‌بیت (ع) در راستای بنا نهادن تمدن نوین اسلامی.
۲- بسط و تعمیق فرهنگ مجاهده و انتظار ازطریق گسترش و تعمیق مناسک برجسته مذهبی همچون اقامه شعائر حسینی، حج و زیارات، نمازهای جمعه و جماعات، وقف و انفاق در سطح ملی و جهانی.
۳- گسترش، اعتباربخشی و انسجام‌دهی به نهادها، تشکل‌ها و هسته‌های مردمی جبهه جهانی مقاومت فرهنگی در راستای تقویت عزم، امید، ایمان و بصیرت عمومی مردم و ملت‌های مسلمان و آزاده جهان در مسیر مبارزه با نظام استکباری عالم ازطریق تبیین عالمانه و ترویج اندیشه اسلام ناب محمدی (ص)، گفتمان تمدن نوین اسلامی و دستاوردهای انقلاب اسلامی در کنار تبیین مظالم، مفاسد و شاخص‌های افول تمدن مادی مدرن.
۴- مواجهه همه‌جانبه و فعال با ریشه‌ها و کانون‌های داخلی و خارجی فساد و جنگ نرم فرهنگی و مقابله با الگوها و ابزارهای متنوع توسعه غفلت و سوداگری جهانی در عرصه‌های مختلف.
۵- ارتقاء همه‌جانبه نظام پرورش‌وآموزش بر اساس رویکرد دینی، انقلابی و تمدنی.
۶- پرورش انسان‌هایی مؤمن، ولایت‌مدار، استکبارستیز، آگاه به زمان، خلاق، توانمند، خطرپذیر و دارای روحیه مشارکت جمعی و جهادی و با احساس مسئولیت نسبت به اقامه قسط و عدل در مقیاس جهانی.
۷- بهینه ساختار و برنامه نهاد پرورش و آموزش بر محوریت ارتقاء منزلت، روحیه مجاهده، کرامت و موقعیت شغلی اقشار علمی و فرهنگی بهویژه معلمان و استادان و توسعه جایگاه نهادها و ساختارهای مردمی در فرآیند پرورش و آموزش.
۸- طراحی، تبیین و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی ایرانی در تمامی ابعاد فردی و مناسبات خانوادگی و اجتماعی مبتنی‌بر الگوهای نوین ساخت روابط مؤمنانه و عادلانه و تقویت فرهنگ کرامت و احسان در مقابل فرهنگ فردگرا و بازاری مدرن.
۹- تحکیم و ارتقاء منزلت خانواده و زن در مناسبات اجتماعی با تأکید بر نقش اساسی مادر در خانواده.
۱۰- بسترسازی و حمایت همه‌جانبه از گسترش تولید، عرضه و مصرف محصولات هنری و کالا و خدمات فرهنگی رسانه‌ای درجهت تقویت ارزش‌های اسلامی، انقلابی و تمدنی در مقیاس ملی و جهانی.
۱۱- ارتقاء سواد و اخلاق رسانه‌ای و بهره‌برداری بهینه و بازطراحی ساختارها، ابزارها و فضاهای نوین امن، سالم و بومی در ارتباطات اجتماعی و جهانی، بهویژه فضای مجازی، مبتنی‌بر فرهنگ عدالت، کرامت و آزادیخواهی به‌منظور ارتقاء مؤلفه‌های اقتدار و شکستن محاصره تبلیغاتی دشمن.
۱۲- طراحی، معماری و ساخت شهر و روستای مقاوم مبتنی‌بر فرهنگ و ارزش‌های اصیل دینی بهویژه آرامش، آسایش، امنیت، حیا و عفّت با تأکید بر محوریت مسجد و زیارتگاه‌ها و حفظ تنوع فرهنگی در پهنه سرزمینی.
۱۳- اهتمام به گسترش و ارتقاء زبان و خط فارسی و عربی در دو حوزه فرهنگ عمومی و تولید علوم اسلامی در مقیاس جهانی به‌عنوان زبان‌های رسمی و حامل فرهنگ انقلاب اسلامی.
۱۴- تکمیل نظریه نظام انقلابی از طریق تحقیق، نظریه‌پردازی و دستیابی به روش‌ها و فرآیندهای هم افزایی در عرصه‌های مختلف فقه حکومتی، علوم انسانی اسلامی و الگوهای پیشرفت به‌منظور دولت‌سازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی اسلامی.
۱۵- تقویت و گسترش تولید علوم انسانی اسلامی مبتنی‌بر مبانی و منابع اسلامی و با استفاده آگاهانه از دستاوردهای بشری.
۱۶- انسجام‌بخشی، هم‌افزاسازی و ایجاد شبکه در سازمان تولید علم و فناوری ازطریق بازتعریف روش‌ها و فرایندهای تحقیقاتی و طراحی و ساخت الگوها و ابزارهای مدیریت یکپارچه اطلاعات بر اساس ارتباط منطقی نهاد حوزه، دانشگاه و نهادهای مدیریتی در مقیاس ملی و فراملی.
۱۷- توسعه علوم بین‌رشته‌ای و مطالعات و پژوهش‌های چندرشته‌ای بدیع و مفید.
۱۸- کوشش و تعامل فکری بلندمدت و پایدار نخبگان و مؤسسات علمی برجسته کشور در عرصه بین‌المللی به‌منظور ارتقاء علمی جبهه مقاومت و ایجاد شبکه منسجم موازی در مواجهه با شبکه علمی استعماری جهانی.
۱۹- طراحی، ساخت و تقویت سیستم ارزیابی و اعتبارسنجی و بهینه فرایندهای ارتقاء علمی در مقابل سیستم‌های حاکم بر جهان مبتنی‌بر ارزش‌ها و عقلانیت دینی.
۲۰- حمایت فزاینده و مطالبه متناسب از برجسته‌ترین مؤسسات و شخصیت‌های علمی کشور برای تولید اندیشه، علم و فناوری در راستای رفع نیازها و حل مسائل اساسی دولت، جامعه و تمدن اسلامی.
۲۱- ارزش‌گذاری معلومات و مهارت‌های غیررسمی روزآمد و کارآمد، ارتقاء دانش‌های مهارتی و تنوع‌بخشی به شیوه‌های مهارت‌افزایی.
۲۲- ارتقاء دانش پایه و توسعه شبکه‌های فکر، علم، فناوری و نوآوری با همکاری متقابل مؤسسات علمی و پژوهشی، صنایع و دولت در فرایند تولید کالا و خدمات با تأکید بر اولویت تقویت کسب و کارهای کوچک و متوسط و کارآفرینان محلی درجهت تحقق پیشرفت همه‌جانبه و سبک زندگی اسلامی ایرانی.
۲۳- بهینه‌سازی نظام تأمین نیازهای ملی متناسب با قابلیت‌های سرزمینی، جهت نیل به خودکفایی، استقلال و رشد اقتصادی با تأکید بر ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای بومی ازطریق تزریق دانش فنی و احیاء بازارهای تولیدی تخصصی در گستره ملی.
۲۴- ارتقاء انگیزه‌های مذهبی و جهادی و بینش برآمده از فرهنگ عمیق و تاریخی جامعه نسبت به جایگاه تولید ثروت و کار و فعالیت اقتصادی مبتنی‌بر اصول و الگوهای اسلامی و بومی درجهت تأمین استقلال، عزت، آرامش و عافیت جامعه مؤمنین و مستضعفان جهان در مقیاس ملی و جهانی.
۲۵- تحقق عدالت مالیاتی و کاهش فاصله‌های جمع درآمد خالص خانوار ازطریق ایجاد نظام یکپارچه مالیات‌ستانی و تأمین اجتماعی و ارائه تسهیلات مالی با بهره‌گیری از سامانه جامع اطلاعاتی ملی.
۲۶- رفع بیکاری، فقر و فاصله طبقاتی، با جلوگیری از توسعه انحصار و انباشت سرمایه در کنار تسهیل شرایط و ارتقاء جایگاه کسب و کارهای کوچک و متوسط و حمایت از ورودکارآفرینان به عرصه‌های اقتصادی بهویژه اقتصاد دانش‌بنیان مبتنی‌بر اندیشه درون‌زایی و برون‌گرایی و خودکفایی اقتصادی.
۲۷- طراحی، ساخت و کمک به گسترش کارکرد نهادهای اقتصادی نوین مردمی در سطح ملی و جهانی با محوریت انفال، موقوفات، نظام انفاق و احسان مالی و تکافل عمومی به‌عنوان ظرفیت‌های برجسته مکتب اقتصادی اسلام درجهت ساخت روابط مؤمنانه و توسعه سبک زندگی مبتنی‌بر کرامت، احسان و ایثار در جامعه اسلامی.
۲۸- اصلاح نهاد بانک و نظام پولی و مالی، به‌گونه‌ای که ضمن توجه به ضرورت کالای واسط در روابط اقتصادی، مانع توسعه روابط غیرعادلانه، سلطه‌جویانه و سودمدارانه نظام سرمایه‌داری با معادلات پیچیده متکی بر ربا و خلق پول در مناسبات جامعه باشد.
۲۹- استقلال بودجه دولت از درآمدهای حاصل از انفال، منابع طبیعی و ثروت‌های عمومی و انتقال این درآمدها به مردم با تأمین عدالت بین نسلی و تأمین مالی بودجه دولت برای هر نسل از منابع درآمدی همان نسل.
۳۰- حفظ و ارتقاء کیفیت بهره‌مندی عادلانه جامعه از انفال، منابع طبیعی و ثروت‌های عمومی با توقف خام‌فروشی و جایگزینی آن با زنجیره پیش‌رونده تولید ارزش افزوده ازطریق ایجاد یکپارچگی در نظام مدیریتی و خروج دولت از تصدی‌گری‌های غیرحاکمیتی حوزه انفال با رعایت ملاحظات صیانتی، زیست‌محیطی و بین‌نسلی در بهره‌برداری از آن‌ها.
۳۱- طراحی و نهادینه‌سازی الگوهای غیر مسرفانه مصرف منابع طبیعی، انرژی و نیازهای معیشتی و همچنین توسعه فعالیت‌های زیربنایی، اقتصادی و اجتماعی مبتنی‌بر نظام حقوقی و اخلاقی اسلام و ظرفیت‌های تاریخی و اجتماعی کشور.
۳۲- بسترسازی برای استقرار متعادل جمعیت و توازن منطقه‌ای در پهنه سرزمین بر مبنای آمایش ملی و اولویت خودکفایی در تخصیص امکانات و تسهیل و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش‌های اقتصادی و فرهنگی مناطق مختلف و توانمندسازی مناطق محروم باتوجهبه استعدادهای سرزمینی.
۳۳- بهره‌گیری از دیپلماسی فعال اقتصادی و توسعه صادرات تولیدات داخلی با ارزش افزوده، بهویژه فناوری‌های پیشرفته با تأکید بر تعامل با جهان اسلام و ملت‌های مستقل و آزاده جهان.
۳۴- فعال کردن قابلیت‌های سرزمینی و موقعیت ارتباطی ایران در کنار ظرفیت‌های برجسته فکری، فرهنگی و انقلابی کشور، ازطریق طراحی الگوهای نوین اسلامی و ایجاد زیرساخت‌های پیشرفته متناسب با آن برای تبدیل ایران به قطب راهبردی فرهنگی، علمی، فناوری و اقتصادی بهویژه در هم‌افزایی با جبهه مقاومت اسلامی و ملت‌های آزاده جهان.
۳۵- گسترش قطب‌های سیر و سفر و گردشگری تعالی‌بخش با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، مذهبی، طبیعی و سلامت با محوریت مناطق و مراکز هویت‌ساز.
۳۶- ایجاد امنیت در تأمین مواد اولیه، غذا، دارو، پوشاک و سایر مواد مصرفی جامعه ازطریق ارتقاء سازوکارهای نظارت بر تولید و توزیع مواد غذایی و مصرفی سالم.
۳۷- پوشش همگانی مراقبت‌ها و خدمات و توزیع عادلانه منابع حوزه سلامت.
۳۸- همکاری بین بخشی و مشارکت نظام‌مند مردمی با تأکید بر توسعه کارکرد ساختارها و ظرفیت‌های فرهنگی مذهبی در ارتقاء سطح سلامت جامعه با اولویت پیشگیری و کنترل عوامل تهدیدکننده داخلی و خارجی.
۳۹- گسترش فرهنگ و تسهیل شرایط ازدواج، فرزندآوری و توسعه نسل درجهت افزایش مستمر و متعادل جمعیت کشور.
۴۰- ارتقاء سطح فرهنگ، دانش و فناوری بومی در نظام سلامت جامعه ازطریق بازتعریف، ترویج و نهادینه‌سازی نظام استانداردها و شاخص‌های نوین در فرایندهای پیشگیری، درمان و توانمندسازی مبتنی‌بر تعریف جامع دینی از سلامت و شواهد متقن علمی.
۴۱- ارتقاء توانمندی‌های حوزه پزشکی با هدف ارائه آموزش، خدمات و تولیدات در سطح ملی و بین‌المللی.
۴۲- ارتقاء استقلال، اقتدار، پاسخ‌گویی و تخصصی‌شدن نظام قضائی و تربیت و جذب قضات عالم و متعهد و دانش‌افزایی مستمر و نظارت بر عملکرد قضات و کارکنان قضائی و اصلاح ابزارها و فرایندهای دادرسی.
۴۳- ارتقاء سطح امنیت عمومی جامعه در ابعاد مختلف ازطریق بهینه مستمر عوامل، ساختارها، قوانین و ابزارهای موردنیاز، توأم با طراحی و اجرای راه‌های پیشگیری از جرم با اولویت‌بخشی به افزایش آگاهی، اخلاق اجتماعی و تقوای عمومی.
۴۴- تقویت وحدت اجتماعی و انگیزه و بینش انقلابی در سطح ملی و جهانی ازطریق تبیین علمی و تشریح دستاوردهای عملی نظام امت و امامت و ولایت‌فقیه در تحقق‌بخشی به ارزش‌های سیاسی اسلام بهویژه استقلال، آزادی و عدالت همه‌جانبه مبتنی‌بر نگرش عمیق توحیدی و بهویژه سیره و بیانات حضرت امام خمینی (ره) بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی ایران.
۴۵- ارتقاء حضور و مشارکت مسئولانه و خلاق عموم مردم بهویژه نخبگان جوان و انقلابی در روند تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها ازطریق طراحی، ساخت و نهادینه‌سازی ساختارهای گفتگوی آزاد، قاعده‌مند و اخلاقی درجهت تقویت تشکل‌های اندیشه‌ورزی جوانان در کنار تقویت ساختارهای رسمی و انتخاباتی موجود در عرصه تقنین، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی حاکمیتی.
۴۶- پیشگیری و مبارزه قاطع با فساد در حاکمیت ازطریق تعیین ضوابط عادلانه و شفاف‌سازی و گسترش ساختارهای نظارت مردمی بر فرایندهای تخصیص امکانات و امتیازات دولتی، درآمد، ثروت و معیشت مسئولان حکومتی و منابع و هزینه‌های فعالیت سیاست‌مداران و مجازات قاطع متخلفان و مجرمان.
۴۷- بهبود و ارتقاء ساختارها و فرایندهای انتخاب، آموزش و ارزیابی عملکرد مدیران و مسئولان دولتی بر مبنای التزام عملی آنان به حد کفاف در معیشت و اهتمام ایشان به هنجارهای عدالت، صداقت، اعتماد، فداکاری، پاسخ‌گویی و تفکر انقلابی و خلّاق.
۴۸- ارتقاء سطح کارآمدی حاکمیت در اداره کشور ازطریق افزایش سطح مباشرت مردم در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های دولت و تمرکززدایی بهویژه در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی با پرهیز از حاکمیت تدریجی الگوهای سرمایه‌داری و تأکید بر تقویت نقش تنظیم‌گری دولت در تحقق پیشرفت و عدالت.
۴۹- پیشگیری از شکل‌گیری تهدید علیه حرکت انقلاب و جمهوری اسلامی ایران با گسترش بسیج مردمی در تمامی حوزه‌های تهدید، تقویت بنیه دفاعی بازدارنده و آمادگی و اقدام همه‌جانبه در مقابله با انواع مخاطرات امنیتی و ارتقاء پدافند غیرعامل در مقیاس ملی، منطقه‌ای و جهانی.
۵۰- تقریب مذاهب اسلامی و تحکیم اتحاد و انسجام مسلمانان با تأکید بر مشترکات دینی و پرهیز از اهانت به مقدسات سایر مذاهب و ادیان الهی و تقویت و توسعه همکاری‌های همه‌جانبه و حمایت از حرکت‌ها و نهضت‌های آزادی‌بخش علیه نظام سلطه و سوداگران جهانی درجهت توسعه اقتدار و عزت اسلام در سطح جهانی و پیگیری تحقق تمدن نوین اسلامی.
۵۱- تأکید بر چندجانبه‌گرایی، گسترش دیپلماسی عمومی و کمک به اصلاح ساختار بین‌المللی ازطریق نهادسازی موازی و تأثیرگذاری فعال در تعریف نظام‌های حقوقی، پیمان‌ها و استانداردهای سازنده نظم حاکم بر جهان در مواجهه با نظام سلطه و سوداگران جهانی.
