یوسفی غروی: شیخ طوسی به بهانه برائت، کار را به جایی رساند که برخی اصحاب تراجم کتاب علما از اهل‌سنت، شیخ طوسی را شافعی شمرده‌اند و این نشانه آن است که ایشان رعایت جهات را می‌نمود و در این باب فراتر از شیخ مفید گام برداشته است.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی یوسفی غروی در نشست علمی «بررسی اندیشه‌های تقریبی علمای نجف»، با بیان این که فکر تقریب مختص پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیست، بلکه مسبوق به سابقه بوده است، گفت: نمونه‌های مختلفی از سعی در تقریب بین نجف و الازهر وجود دارد و حتی کتابی در این زمینه از سوی سید کاظم کفایی از علاقه‌مندان بیت کاشف‌الغطاء نوشته شده است.
این استاد حوزه علمیه در ادامه سخنان خود گفت: آل‌بویه وقتی وارد بغداد شدند، یکی از گام‌های اولیه‌ای که برداشتند، این بود که کرسی تدریس عالم آن زمان و کتابخانه وی را سوزاندند و او مجبور شد در جوار حضرت علی(ع) رحل اقامت بیفکند و این سبب شد حوزه علمیه در نجف استقرار پیدا کند.
وی به نمونه‌های اندکی از تقارب مذاهب اسلامی با یکدیگر اشاره و تصریح کرد: ما در حد مطالعه‌ای که داشتیم و نیز سراغ نداریم کسی گفته باشد، این است که شیخ طوسی به بهانه برائت، کار را به جایی رساند که برخی اصحاب تراجم کتاب علما از اهل‌سنت، شیخ طوسی را شافعی شمرده‌اند و این نشانه آن است که ایشان رعایت جهات را می‌نمود و در این باب فراتر از شیخ مفید گام برداشته است.
این کارشناس تاریخ اسلام ادامه داد: بعد از سقوط سلطنت ترکان عثمانی، وقتی استعمار وارد بلاد اسلامی شد، وضعیت تفاوت‌هایی کرد و به ویژه مسئله تقریب در این دوران، قوی‌تر مطرح شد اما از اواخر آن دوران، مرحوم شیخ جعفر کاشف‌الغطاء با مرحوم سیدمهدی بحرالعلوم هم‌عصر بودند و توافق کرده بودند که مرجعیت را مرحوم کاشف‌الغطا و قضاوت را مرحوم بحرالعلوم بر عهده بگیرند.
حجت‌الاسلام والمسلمین یوسفی غروی ادامه داد: مرحوم محمدکاظم عزلیه وقتی به نجف می‌رسد، حاضر می‌شود عمامه را کنار گذاشته و به روش عمّال عثمانی خود را اصلاح کرده و قصیده‌ای در مدح پاشای بغداد بگوید کأنه مذهبی به خود گرفت که تقارب به سنی‌ها پیدا کرد. این برای خوف خطری بود که از ناحیه عثمانی برای شیعه ممکن بود به وجود آید.
وی ادامه داد: وقتی ایشان فوت کرد و جنازه او را به نجف آوردند، ایام مرجعیت صاحب جواهرالکلام بود که ایشان تشویق به شرکت در تشییع جنازه وی کرد و گویا سر جنازه این سخن را گفته بود که «کاش کل جواهر من در صحیفه اعمال عزلیه نگاشته می‌شد و در برابرش، قصیده عزلیه ایشان در صحیفه اعمال من نوشته می‌شد».
این کارشناس تاریخ اسلام در پایان سخنان خود بیان داشت: وقتی محمدعلی جناح اعلام جمهوری اسلامی پاکستان کرد، اتفاقاً مصادف با میلاد امام علی(ع) شده بود و جشنی در کراچی برگزار کرده و مرحوم کاشف‌الغطاء و مرحوم زنجانی این دعوت را اجابت کرده بودند و رفته بودند که نقل می‌کنند از مرحوم زنجانی سئوال کرده بودند «آیا مساجد شیعه و سنی از یکدیگر جدا باشد یا مشترک؟» ایشان با تأملی گفت: «اگر جدا باشد، بهتر است چون در صورتی که مشترک باشد، بیشتر درگیری ایجاد می‌شود» و چون در این جشن میلادیه از هر دو مذهب بودند، این گفته را تحسین کردند. این رفت و آمدهای تقریبی وجود داشته و منافع تعرّف بیشتر بر مذهب و پیروان مذهب و عقاید و آرای مذهب در طول تاریخ بوده است.
گفتنی است این نشست به همت دفتر تقریب مذاهب اسلامی روز چهارشنبه اول اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۵ در سالن امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.
