شبکه اجتهاد: طرف‌داران پولطلا در جهان، هرچند بر سر ایده تغییر نظام پولی اتفاق نظر دارند، اما به دلیل وجود تفاوت‌های عمیق در مبانی، اهداف و شیوه استدلال، به چند انگاره قابل دسته‌بندی هستند. توجه به این تفاوت‌ها، زمینه تحلیل و مطالعه هر یک از این جریان‌ها را فراهم کرده و تلقی یکسان‌انگاری میان همه طرف‌داران پولطلا را از بین می‌برد.
۱– نگاره اول: دغدغه رهایی و آزادی:
بیش‌ترین طرف‌داران «پولطلا» در جهان غرب، متعلق به جریانی است که دغدغه اصلی ایشان، کاهش آن دسته از مداخلات دولت است که پیامدهای ناخواسته‌ی غیرعادلانه(بویژه گسترش نابرابری) دارند.
رویکردهای پست مدرن، اغلب با این زبان از پولطلا می‌گویند.
البته نظریه پولی مکتب اتریش مشخصا به دنبال شکستن انحصار دولت‌ها در مدیریت پول و آزادی مبادلات اقتصادی از طریق پول خصوصی است. این نظریه از پولطلا نیز مانند هر پول غیردستوری (که از هیچ خلق نشود) حمایت می‌کند.
۲- انگاره دوم: دغدغه استقلال جهان اسلام و اجرای احکام:
بیش‌ترین طرف‌داران «پولطلا» در جهان اسلام که اغلب در دانشگاه اسلامی ـ بین‌المللی مالزی، گردهم آمده‌اند و از دینار اسلامی سخن می‌گویند، بزرگ‌ترین دغدغه خویش را رهایی جهان اسلام از سلطه امریکا نظام بانکی یهود و فرار از سیستم ربوی ظالمانه و غیرانسانی عنوان می‌کنند.
افرادی چون ماهاتیر محمد، عمران نزار حسین، موسی العربانی و ناصر یوسف، با تفاوت‌هایی که دارند، از جمله طرف‌داران رویکرد مذکور هستند که در جهان اهل سنت، به تبلیغ این تفکر می‌پردازند و بیش‌ترین اثر عملی ایشان، در ایالات کلانتان مالزی قابل مشاهده است. نماینده این تفکر در کشور ترکیه محمد اشرف دوابه، استاد اقتصاد دانشگاه صباح الدین زعیم است.
۳- انگاره سوم: رویکرد سَلَفی:
بزرگ‌ترین نمود عملی این رویکرد، در حکومت داعش به چشم خورد. داعشی‌ها، با ضرب سکه‌های طلا، سعی کردند که سیره سلف خود را احیا کرده و به تلقی خویش، جامعه عصر نبوی را احیا کنند! امروزه در عربستان، امارات متحده عربی، کویت و قطر، این رویکرد، طرف‌داران قابل توجهی دارد. برای نمونه، مقالاتی که «جمعیه الاقتصاد السعودیه» در مجله «جریده الریاض» عربستان چاپ می‌کنند، با این رویکرد به طرف‌داری از پولطلا می‌پردازند.
البته این رویکرد سلفی در ادبیات شیعی هم طرفدارانی دارد. کسانی که قائل به بازگشت حیوانات در محیط شهری، به جای اتومبیل هستند، در حوزه نظام پولی هم، از پولطلا سخن می‌گویند که نگارنده، از ذکر نام ایشان، معذور است.
۴– انگاره چهارم: رویکرد تمدنی به پول:
این تلقی که در مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی (متا) دنبال می‌شود، هرچند دغدغه رهایی انسان‌ها و جهان اسلام از سلطه دلاری امریکا را دارد و هرچند، دغدغه اجرای احکام و از بین بردن زمینه ربا را در سر می‌پروراند، اما مهم‌ترین تفاوت این رویکرد با سایر طرف‌داران پولطلا، نگرش تمدنی به پول است.
به این معنا که اگر جمهوری اسلامی، دغدغه عدالت، انسانیت و اسلامیت دارد، نیازمند نظام‌های تمدنی هم‌سو با ولایت فقیه است، تا همه بخش‌های جامعه، در هماهنگی با اهداف انسانی و اسلامی عمل کنند. پولطلا در این رویکرد، با ادبیات فقه شیعه و با رویکرد تمدنی مستدل و عملیاتی می‌گردد.
جمع بندی در شرایط فعلی، اهداف نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، با نظام پولی و بانکی هماهنگی ندارد. چراکه نظام پولی موجود، بازتولید سرمایه‌داری و سلطه نظام پولی ربوی است.
به نظر می‌رسد، راه اصلی جهش تولید در سال ۱۳۹۹، اعتماد به نظام پولی ثابت و هماهنگ با اسلام است تا به تدریج، ساختارهای مختلف جمهوری اسلامی در هم‌سویی و هماهنگی تمدنی قرار بگیرند.
