استاد گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث این گروه به بیان دیدگاهها در رابطه با نیاز به علم رجال و بررسی افراط و تفریط در اعتبار میراث ارزشمند حدیثی شیعه پرداخت.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید محسن حسینی فقیه، استاد گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث این گروه به بیان دیدگاهها در رابطه با نیاز به علم رجال و بررسی افراط و تفریط در اعتبار میراث ارزشمند حدیثی شیعه پرداخت.
وی با بیان این که یکی از دیدگاهها در رابطه با نیاز به علم رجال این است که چون روایات کتب اربعه حدیثی شیعه به صورت قطعی از معصومین صادر شده است، نیاز زیادی به دانش رجال وجود ندارد، گفت: حتی برخی میگویند روایات کتب اربعه شیعه بر فرض قطعی الصدور نباشد ولی قطعی الاعتبار و صحیح است و از این جهت، دیگر نیازی به علم رجال برای تعیین و تشخیص وثاقت راویان این احادیث وجود ندارد.
این استاد دوره ترببیت پژوهشگر در علوم حدیث با بیان این که این دیدگاه از سوی اخباریها مطرح شده و دارای افراط میباشد، تصریح کرد: البته برخی اصولیان نیز قائل به اعتبار روایات کتب اربعه هستند همانطور که در قواعد الاصول مرحوم کاظمینی شاگرد مرحوم نائینی از مرحوم نائینی نقل میکند که ایشان در مجلس درس فرمود: بحث در اسناد روایات کافی و تشکیک در اسناد، حرفه شخص عاجز است و تشکیک در روایات کتاب کافی اصلا معنا ندارد.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان با بیان این که شیخ حُر عاملی، محدث و فقیه امامیه در قرن یازدهم هجری و مؤلف وسائل الشیعه، عالمی اخباری و معتقد به صحت همه احادیث کتب اربعه بود، خاطر نشان کرد: ایشان برای اثبات این ادعا، در بخش پایانی کتاب وسائل الشیعه به عنوان کتب دارای احادیث منابع روایی شیعه مانند کتب اربعه بیش از بیست دلیل بر صحت احادیث این کتب ذکر کرده است.
وی در مقام پاسخ به این دیدگاه با اشاره به تحریفات صورت گرفته و نابودی بسیاری از میراث ارزشمند حدیثی ابراز کرد: شیخ بهایی نقل میکنند که در دوران قبل، به جای اصول اربعه، اصول خمسه داشتیم یعنی کتاب «مدینه العلم» از شیخ صدوق، که در قالب ده جلد بوده است، در کنار کتب الکافی و من لایحضره الفقیه و الاستبصار بوده است، درحالی که امروزه اثری از این کتاب نیست و این میراثهای ارزشمند حدیثی از دست رفته است و از دسترس شیعیان به دست خلفا و حاکمان حذف شده است که معلوم میشود بستر نقل روایات تواتر و نقل قطعی نبوده است تا دیدگاه اخباریان صحیح باشد.
حسینی فقیه سپس به نقد سایر کلمات اخباریان پرداخت و با اشاره به کوتاه بودن دست ما از دریافت و درک بسیاری از میراث ارزشمند و ماندگار شیعی و در نتیجه عدم قطعی بودن روایاتی که امروزه به ما رسیده است، عنوان کرد: لذا از طرف دیگر دیدگاهی وجود دارد که دچار تفریط شده و میگوید حداکثر ربع روایات کتاب کافی معتبر است و براین مبنا کتاب صحیح الکافی را ارائه داده اند.
بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، این استاد سطح خارج حوزه علمیه مشهد، در جمع بندی با بیان این که احادیث فراوانی دلالت بر این دارد که اهل بیت(ع) همواره به اصحاب خود چنین میگفتند که هر چه از ما میشنوید بنویسید و آن را کتابت کنید، عنوان کرد: از اینجا معلوم میشود که اهل بیت(ع) برنامه ریزی راهبردی برای انتقال احادیث داشته اند و چنین اهتمامی بر کتابت حدیث و رعایت شرایط حجیّت در آن داشتند، پس نمیتواند اعتبار بیشتر احادیث را ساقط کرد و دچار تفریط شد همانطور که نباید مانند اخباریان دچار افراط شد بلکه باید با مراجعه به علم رجال میزان اعتبار روایات را تشخیص داد.