اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش، نشست علمی با موضوع «دین و سیاست در تمدن غرب معاصر» از سلسله نشست‌های تخصصی کارآمدی فقه در عرصه‌ی نظام سازی، توسط گروه فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم در قم برگزار شد. در این نشست، دکتر محمود حیدر از اساتید دانشگاه و از اندیشمندان لبنانی، به سخنرانی پرداخت. محمود حیدر از اندیشمندان مهم جهان عرب است که به پژوهشهای میان‌رشته‌ای علاقه فراوانی دارد. او همچنین سردبیر دومجله مهم جهان عرب، «مداراهالغربیه» و «الاستغراب» است که مقالات زیادی از پژوهشگران ایرانی را نیز منتشر می‌کند. او اگرچه لبنانی الاصل است اما از کشورهای زیادی دیدن کرده و با دانشمندان متعددی در این کشورها به بحث نشسته است. مطالعه آثار امام خمینی اما او را با فقه نیز آشنا کرد و مطالعات سیاسی را نیز در کنار فلسفه و عرفان، از علایق او قرار داد. با او در حاشیه این نشست، گفتگوی کوتاهی انجام دادیم که از نظر شما می‌گذرد:
اجتهاد: آیا جداسازی دین از دستگاه سیاسی، موجب علاقه دنیای غرب به مقوله دین شده است یا دین‌گریزی آنها؟
محمود حیدر: تغییر سکولاریسم به ایدئولوژی و تحمیل آن بر مردم یکی از انگیزه‌های رجوع غرب، به مسئله‌ی دین است. مؤسسات، هیچ‌وقت با ایمان مسیحی مشکلی نداشتند. چون آنها با ایمان مسیحی، خارج از محدوده‌ی سیاست مشکل نداشتند و آن ایمان مسیحی در دنیای سکولار حفظ‌شده است. یعنی ما شاهد تلاشی برای محدود کردن ایمان مسیحی نبوده‌ایم. من چند سال پیش که به آمریکا رفته بودم، کتاب‌فروشی‌هایی در شیکاگو وجود داشت که کتاب‌های دینی را هنرمندانه‌تر از سایر مکان‌ها تولید می‌کنند. مثلاً از کتاب مقدس مسیحیت خودشان، صد نسخه‌ی متفاوت برای کودکان درست کرده بودند و لذا آنها هم با این نتیجه رسیده‌اند که جامعه‌ی غربی نیاز به ایمان مسیحیت دارد و لذا با این ایمان، مشکلی ندارند بلکه با نقش و رفتار نهادها و مردان دینی در عرصه‌ی سیاست مشکل‌دارند.
اجتهاد: آیا نارضایتی‌های موجود نسبت به نهادهای دینی پیش از رنسانس، ناشی از دخالت نهاد دین در امر سیاست بود یا دخالت متدینان در امور سیاسی؟
محمود حیدر: مسیر سکولاریسم، توسط خود پروتستان‌ها هموار شد. و لذا به‌نوعی جریان سکولاریسم بر بستر اعتراض‌های پروتستان‌ها، توانستند پشت لودر صاف کننده‌ای بنشینند و آیکن ها و نماهای مسیحی را حذف کردند. یعنی خرافه‌ستیزی و احیای نوعی عقلانیت و عدم حجیت و اعتراف‌گیری و سایر موارد، که از ارکان سکولاریسم است، همه از اعتراضات پروتستان‌ها اتفاق افتاد.
