آیت‌الله فیاض در پاسخ به استفتایی تاکید کرد: جایز نیست فرد مکلف، روزه ماه رمضان را صرفاً به دلیل برخی توصیه‌‌‌های عمومی و بدون تحقق خوف واقعی از ابتلا به ویروس کرونا ترک کند.

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد اسحاق فیاض در این فتوا عنوان کرد: اگر روزه، فرد مکلف را در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار دهد، امکان ترک روزه وجود دارد اما باید از تظاهر به روزه خواری خودداری کرد. متن استفتا و پاسخ این مرجع تقلید به نقل از شفقنا به شرح زیر است:

پرسش: در شرایط فعلی اطلاعاتی پزشکی درباره پرهیز از ابتلا به ویروس کرونا منتشر می‌شود که در آنها انجام دستورالعمل‌‌‌ها و اقداماتی توصیه می‌گردد از آن جمله نوشیدن مکرر آب و مرطوب نگه داشتن دهان و گلو جهت جلوگیری از چسبیدن ویروس به مخاط دهان و مجاری وابسته در ناحیه سر؛ به طوری که پزشکان این موضوع را برای روانه کردن ویروس به سمت اسید معده و از بین بردن آن توصیه می‌کنند. برخی نیز معتقدند که روزه باعث تضعیف سیستم ایمنی بسیاری از مردم می‌شود و احتمال ابتلای آنها به این بیماری را که تنها راه درمان و پیگشیری از آن، سیستم ایمنی قوی بدن است، دو چندان می‌کند و از آن جایی که ما در آستانه ماه مبارک رمضان قرار داریم، آیا صرف احتمال ابتلا به ویروس کرونا در اثر خشکی گلوی ناشی از روزه داری، برای جواز افطار و ترک روزه ماه رمضان امسال کفایت می‌کند؟ مسئولیت شخص مکلف در این باره چیست؟

پاسخ دفتر آیت الله فیاض به شرح زیر است:

۱- از خداوند باری تعالی و عزوجل مسئلت داریم که این بلای وحشتناک و این بیماری همه گیر کشنده را از همه کشورهای جهان بویژه کشور ما دور گرداند و با رحمت واسعه خود به همه بیماران شفای عاجل ارزانی دارد تا مردم در ماه مبارک رمضان ایمن بوده، از شر این بیماری همه گیر منحوس در امان باشند.

۲- بر مومنان – خداوند آنها را عزیز بدارد- پوشیده نیست که روزه ماه مبارک رمضان از ضروریات تکلیف شرعی است و رکن دوم دین اسلام در شرع مقدس محسوب می‌شود و در کتاب خدای متعال نیز واجب گردیده است؛ بنابراین ترک روزه ماه مبارک رمضان صرفا به دلیل برخی توصیه‌‌‌های عمومی و بدون تحقق خوف واقعی از وضعیت خاص جسمی وشغلی مبنی بر این که اگر در طول روز به طور متوالی آب نوشیده نشود، احتمال واقعی ابتلا به بیماری را منجر می‌شود، جایز نیست، و این در حالی است که همه  مردم با توجه به وضعیت جسمی متفاوت، آمادگی‌‌‌های بدنی، نوع فعالیت روزمره و وظایف خارج از خانه در سطح یکسان احتمال ابتلا به انواع بیماری‌‌‌ها قرار ندارند، و کسانی که از این بابت ترس دارند باید به پزشک متخصص مراجعه کنند اما کسانی که ولو از لحاظ ماهیت شغلی و وضعیت جسمی و سلامتی، دارای شرایط خاص هستند و می‌ترسند که اگر روزه بمانند، بیمار شوند و نمی‌توانند اقدامات پیشگیرانه لازم نظیر پوشیدن دستکش و ماسک را انجام دهند و قادر نیستند با فاصله ایمنی از افرادی بمانند که از نظر عقلی احتمال انتقال عفونت از آنها و یا محیط پیرامون آنها وجود دارد، به گونه‌ای که اگر روزه بگیرد، میزان احتمال ابتلایش به این بیماری در نتیجه همین دلایل بالا می‌رود و  قادر نخواهد بود به دلیل شغل  و کسب روزی، در فاصله دوری از افراد و یا در خانه بماند، ترک روزه آن روز یا روزهایی که در آن شرایط خاص قرار دارد، جایز است اما نباید به روزه خواری تظاهر کند و تنها به مقدار مورد نیاز از  غذا و آبی اکتفا کند که گمان می‌کند او را از ابتلا به بیماری ایمن می‌گرداند. اما چنین مجوزی شامل شکستن روزه همه روزهای ماه رمضان نمی‌شود بلکه آن روزهایی را شامل می‌شود که شرایطش مانند توصیف مزبور باشد چرا که ممکن است وضعیت برخی افراد تنها در برخی از روزهای ماه رمضان – نه همه روزهای آن – متصف به ضرورت فوق باشد بنابراین اگر در برخی از روزهای ماه رمضان بتواند در خانه بنشیند و اقدامات ایمن را انجام دهد به گونه‌ای که ترسی از روزه گرفتن همراهش وجود نداشته باشد، روزه آن روزها بر او واجب است وبراین اساس، شرایط خود را مطابق روزهای ماه رمضان در نظیر می‌گیرد چرا که «الضرورات تقدر بقدرها» در تمامی موارد ضرورت باید به اندازه رفع نیاز ضروری باشد. (تنها تا رفع حالت ضرورت و به تناسب خطر و تهدید موجود، انجام فعل اضطراری جایز است).

۳- افراد دارای بیماری‌‌‌های مزمن و کسانی که از وضعیت جسمی خاصی برخوردارند- خداوند به آنها سلامتی دهد- اگر ترسشان ناشی از مشاوره با پزشک معتمد و یا ناشی از تجربه شخصی روزه گرفتن ماه رمضان و یا بخشی از آن باشد با این اعتقاد که روزه سیستم ایمنی آنها را تضعیف می‌کند و  آنها را بیشتر در معرض خطر ابتلا به فلان بیماری قرار می‌دهد و آسیب شدیدی به بدن آنها وارد می‌کند، افطار  روزه و قضای آن در زمان دیگری که امکان روزه میسر باشد و توانایی آن را داشته باشد، جایز است البته به این شرط که ترس آنها از سر توهم نباشد، بلکه نتیجه مشورت با پزشک معتمدی باشد که معمولا توصیه‌‌‌هایش ترس برانگیز است و یا اینکه احساس ترس از جانب خود مکلف حتی بدون پزشک و به دلیل آگاهی از وضعیت خاص خود باشد همانطور که در بالا ذکر شد چرا که انسان از وضعیت خود آگاه است.

والسلام  علیکم و رحمه الله و برکاته