روزی که تاریخ اسلامی را مجلسین در رژیم سابق، عوض کردند، همان صبح که رادیو اعلام کرد که مجلسین تشکیل شده و تاریخ را تغییر دادند، به مجرّد شنیدن، با ناراحتی بلند شدم و به همراه مرحوم آقای اخوی به منزل آقای حائری (ره) رفتیم و در مقام برآمدیم که تلگراف‌هایی در اعتراض به این کار ارسال کنیم. مرحوم آقای حائری هم نامه اعتراض آمیزی به عَلَم نوشتند. زهد و تقوای آن بزرگوار باعث نمی‌شد که در این موارد نخواهند اعتراض و نهی از منکر کنند.
به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت آیتالله حاج آقا مرتضی حائری (ره)، با حضور در بیت آیتالله لطف‌الله صافی گلپایگانی با ایشان دیدار، و از توصیه‌های معظّم له بهره‌مند شدند.
در ابتدای این دیدار، مسئول ستاد، گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های این کنگره ارائه داد و سپس معظّم له نیز، با تقدیر و تشکّر از حاضران، تجلیل از آن فقیه بزرگ را، احیای دین و اخلاق حسنه دانستند. بخشی از بیانات معظّم له به شرح ذیل است:
بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ
الحَمدُللهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصَّلاه وَ السَّلامُ عَلی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنا أبِی القَاسِمِ مُحَمَّد وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرینَ لَا سِیَّما مَولانا بَقیَّه اللهِ فِی الأَرَضینَ أرواحُ العَالَمینَ لَهُ الفِداء
ضمن عرض سلام و ادب به محضر شما عزیزان و درود و احترام به فقیه عالی‌مقام مرحوم آیتالله حاج آقامرتضی حائری (ره)، عرض می‌کنم این برنامه‌ای که شما شروع کردید و نیز کارهای بزرگ دیگری که در حال انجام آن هستید، بسیار لازم و مهم است. یاد بزرگان و علما باید همیشه زنده نگهداشته شود تا دیگران از وجود و آثار و برکات آنها بهره‌مند شوند. امیدوارم برنامه‌هایی که شما در نظر دارید به نحو احسن انجام شود.
شخصیتی مثل آیتالله حاج آقامرتضی حائری رحمه الله علیه رحمه واسعه، اسباب افتخار همه است. ما نسبت به وی، از قدیم ارادت و سوابق زیادی داشتیم؛ هم بنده و هم مرحوم آقای اخوی حضرت آیتالله آقای حاج آقا علی صافی و هم آقای والدمان رحمه الله علیه که اگر بخواهم آن سوابق را ذکر کنم، بسیار طولانی می‌شود.
یک بار در سفری که به اتفاق آقای والدمان به قم مشرّف شدیم، آیتالله آقای حائری، اصرار کردند که باید وارد منزلشان شده و میهمان ایشان شویم. یا وقتی مرحوم آیتالله آقای حاج شیخ عبدالکریم حائری (ره) مؤسس حوزه فوت کردند، پس از چندی، برای اینکه فرزندان ایشان کمی از آن حالت مصیبت خارج شوند، مسافرتی با مرحوم امام (ره) به گلپایگان داشتند و در منزل آقای والد ما وارد شده بودند.
ما با مرحوم اخوی ایشان مرحوم حاج آقا مهدی هم، سابقه قدیمی داشتیم و زمانی که در درس مرحوم آیتالله آقاسیّدمحمّدتقی خوانساری (ره) می‌رفتیم هم‌بحث بودیم. مرحوم حاج آقا مهدی (ره) هم، بسیار خوب و متخلّق بود. غرض اینکه سابقه ما با بیت آیتالله مؤسس (ره) از قدیم بود و تا آخر هم ادامه داشت.
در جنبه‌های علمی هم آیتالله حاج آقا مرتضی (ره)، فوق العاده بودند و اسباب افتخار، که نوشته‌هایشان مورد استفاده طلاب است. از جنبه‌های وضعیت زندگانی و زهد و تقوی و برنامه‌هایی که داشتند نیز بسیار سابقه درخشانی دارند.
ما کسی را نداشتیم که این‌طوری با این روحیّات باشد. خداوند رحمتشان کند. اخلاق و تواضعشان کم‌‌نظیر بود. در کمالِ سادگی زندگی می‌کرد و اگر بگوییم هیچ توجّهی به دنیا پیدا نکرده بود، شاید مبالغه نباشد.
از جنبه امور اجتماعی و خدمت به مردم و دستگیری از محرومان و ضعفا هم، اقدامات مهمّی انجام دادند، از جمله موسسات خیریه‌ای که به امر آن بزرگوار تاسیس شد و هنوز هم آثار خوب آن ادامه دارد و مردم از آن بهره‌مندند.
از جنبه ولائی هم واقعاً مثال‌زدنی بودند. تشرّف‌های آن مرحوم به مشهد مقدّس با آن اوضاع و کیفیت را ملاحظه بفرمایید. همچنین روضه‌ها و مجالسی که در مسجد مقدّس امام حسن عسکری علیه السلام برگزار می‌کردند که اگر همه آن مطالب و تاریخ آن نوشته شود، بسیار مایه عبرت خواهد بود.
تشرّف مکرّر مرحوم آقای حائری به مسجد مقدّس جمکران هم قابل ذکر است. یادم هست در یک سفری، بنده و آقای اخوی، با ایشان، پیاده به مسجد مقدّس جمکران مشرّف شدیم و بعد از اقامه نماز در مسجد، به منزل مرحوم آیتالله آقای حجّت که منزلی بسیار ساده و رعیّتی در جمکران بود رفتیم.
از دیگر جنبه‌هایی که ولایی‌بودن وی در آن نمایان است، اشعار آن بزرگوار درباره اهل بیت علیهم‌السلام است. از جمله، اینکه اشعاری بنده داشتم درباره امیرالمؤمنین علیه‌السلام که آن مرحوم، تکمیل و به قول معروف، استقبال از شعر کردند که آن قصیده، بسیار زیبا و پر محتواست.
طلّابی هم که با آن بزرگوار معاشرت داشتند یا در درسشان شرکت می‌کردند، خودبه‌خود دارای روحیه برجسته و ولایی می‌شدند و این جنبه در آنها قوی بود. غرض اینکه جنبه‌های ولائی‌شان، بسیار پررنگ بود و این، اسباب تنبّه و بیداری همه است و این که آیندگان بدانند سوابق علما و بزرگانی که ما داشتیم این‌طور بوده است که چقدر اهل ولایت بودند.
از دیگر ابعاد شخصیت وی، سوابق‌شان در امر به معروف و نهی از منکر بود. یادم می‌آید روزی که تاریخ اسلامی را مجلسین در رژیم سابق، عوض کردند، همان صبح که رادیو اعلام کرد که مجلسین تشکیل شده و تاریخ را تغییر دادند، به مجرّد شنیدن، با ناراحتی بلند شدم و به همراه مرحوم آقای اخوی به منزل آقای حائری (ره) رفتیم و در مقام برآمدیم که تلگراف‌هایی در اعتراض به این کار ارسال کنیم. من و آقای اخوی انجام دادیم. مرحوم آقای حائری هم نامه اعتراض آمیزی به عَلَم نوشتند. غرض اینکه، زهد و تقوای آن بزرگوار باعث نمی‌شد که در این موارد نخواهند اعتراض و نهی از منکر کنند.
در مجلس خبرگان قانون اساسی نیز که با هم شرکت داشتیم، وقتی تصمیم گرفتند دیگر در جلسات شرکت نکنند، گفتند: “من نمی‌توانم بیایم ولی رأی من، رأی آقای صافی است و هر چه ایشان گفتند همان است.”
به هر حال، هر چه درباره این شخصیت عظیم بگوییم کم است. ذکر آن فقیه عالی‌مقام و سوابق فوق العاده‌ای که داشتند، برای علما و طلّاب، اسباب تنبّه است، خصوصاً در زمان ما که بدانیم بزرگان ما در جهت امر به معروف و نهی از منکر، هیچ کوتاهی نداشتند.
شما هم ان‌شاء الله بتوانید همگان را آگاه کنید که راه، همان راه آنهاست، مخصوصاً در زمان ما، مهم‌ترین مسأله، امر به معروف و نهی از منکر و دفع این مفاسد و معایبی هست که در جامعه اسلامی وجود دارد و این سخنانی که علیه اسلام و دین و مثلِ حجاب زده می‌شود، همه محکوم و باطل است و کسانی که حرفی نمی‌زنند و در مقابل این مفاسد سکوت می‌کنند، نزد خداوند متعال، مسئول هستند. زن‌های ما در حجاب، باید سابقه زنان مسلمان را نگاه کنند. به قول آن شاعر که می‌گوید: (باید که بپوشد رو هر زن که مسلمان است * زیرا که حجاب زن معلوم ز ایمان است) زنان مسلمان، سابقاً پوشیه می‌زدند و برخی از علما اصلاً پوشاندن صورت را واجب می‌دانستند. اینها مهمّ است. این همایشی که گرفته می‌شود باید این اهداف را تأمین کند. باید سبب احیای امر به معروف و نهی از منکر که سیره علما و بزرگان بوده است شود.
حقیر باز هم از شما عزیزان تقدیر و تشکّر می‌کنم که به فکر این افتادید که از چنین شخصیت عظیمی تجلیل کنید و بدانید که تجلیل مرحوم آقای حائری، احیای دین و اخلاق حسنه است. ان‌شاء الله موفّق باشید و مشمول عنایات و دعای خاص حضرت ولی عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف قرار بگیرید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
