اختصاصی شبکه اجتهاد: ماجرای طب اسلامی، چند ماهی است که عیان شده است. موافقان و مخالفان، همگی اسب خود را نعل کرده‌اند تا بر دیگری بتازند. یکی همایش می‌گذارد و موافقان طب اسلامی را به باد انتقاد می‌گیرد و آن دیگری، نامه می‌نگارد و مخالفان را مرعوب علوم جدید می‌انگارد. دکتر امیر جاویدی، بااینکه پزشک عمومی است اما سال‌ها بر روی طب اسلامی کارکرده است. او بسیاری از بیماری‌ها را از طریق طب اسلامی، شخصیت شناسی و چهره شناسی درمان می‌کند. او که سال‌ها در محضر اساتید متبحر طب اسلامی شاگردی کرده است، در این یادداشت شفاهی، سعی در دفاع از طب اسلامی دارد.

واقعیتی به نام طب اسلامی

به نظر من، دانشی به نام طب اسلامی وجود دارد. آیت‌الله تبریزیان معتقد هستند طب اسلامی وجود دارد و آن را استخراج کردند و با توجه به تخصصشان، صحت روایت را بررسی کردند. ما اعتقاد داریم طب سنتی برگرفته از ابن‌سینا و کتاب قانون است درحالی‌که به نظر افرادی که طب سنتی را برگرفته از یونان می‌دانند طب اسلامی وجود ندارد. اساتید طب سنتی ایرانی، نیز طب اسلامی را قبول ندارند.

از نظر من روایات طبی درصدد تأسیس دانشی به نام طب اسلامی بوده‌اند که اگر نمی‌بودند طب الصادق و طب الرضا استخراج نمی‌شد. چرا نسبت به عربی بودن و اسلامی بودن گارد می‌گیریم و نسبت به شرقی و غربی بودن گارد نمی‌گیریم؟

در طب غربی برای تیروئید کم‌کار و پرکار لیوتیروکسین می‌دهند درصورتی‌که دو بیماری جداست و ما هیچ‌وقت نسبت به این گارد نگرفتیم چون این را به ما تزریق کردند، غربی‌ها واجب کردند و چون مطیع آن‌ها هستیم گوش می‌دهیم.

در طب الرضا گفتند که تیروئید کم‌کار، از غم می‌آید؛ بنابراین باید غم را درمان کنید اگر این‌گونه نگاه کنیم بسیار راحت‌تر می‌شود این موضوع را درمان کرد اما متأسفانه پزشکان مدرن به هر مسئله‌ای که به مذاقشان خوش نمی‌آید گارد ویژه می‌گیرند.

در کتاب طب اسلامی برای کسی که حافظه کوتاه‌مدت او ضعیف شده است توصیه‌شده است صبح‌ها ۲۱ عدد مویز بخورد که من ۲ مورد دیگر را به آن اضافه می‌کنم یکی زمان دستشویی کلاه سر کنید چون مو شبیه لوله خودکار است و گازهایی که داخل دستشویی است روی سر ما می‌نشیند، دوم حمام که می‌روید سرمان را سریع خشک‌کنیم که رطوبت‌های زیاد جذب مغر ما نشود بنابراین سربندهایی را داشته باشیم.

تلفیق خوردن مویز و کلاه به سر کردن نتیجه خوبی دارد و به هرکسی پیر و جوان توصیه کردم تشکر می‌کنند و می‌گویند به ما قبلاً گفته‌شده بود اما دلیلش را نمی‌دانستیم به نظر من این‌ یک دلیل منطقی است که با آداب، رسوم و سنت ما ایرانی‌ها تطبیق دارد.

رابطه طب اسلامی و طب سنتی

این دو را نه جدا می‌دانم و نه یکی می‌دانم. طب سنتی اسلامی به اعتقادات ما مذهبی‌ها نزدیک‌تر است و اصلاح سبک زندگیِ خوب و به طبع درمان‌های خوبی دارد؛ بنابراین زمانی‌که درمان‌ها را با اصلاح سبک زندگی ترکیب می‌کنیم یک شالوده و معجون خوبی درست می‌شود که همه دوست دارند.

چه خوب است که اصلاح سبک زندگی را به اصلاح سبک زندگی اسلامی بسپارند به‌طور نمونه آب را ایستاده نخورند چون باعث کش آمدن روده‌ها می‌شود و شکم می‌آورد. رعایت کردن این توصیه کاری ندارد اما بسیاری افرادی که این را می‌دانند توجه نمی‌کنند. یا مثلاً در طب سنتی ایرانی، ابن‌سینا گیاهانی را با خواص بسیار زیاد جمع کرده است که با این گیاهان می‌توان درمان درستی را انجام داد.

مگر از پزشک‌های طب مدرن، شکایت نمی‌شود؟

تمام شکایت‌های مردمی از طب اسلامی نیست. مگر ما از دکترهای مدرن شکایت نداریم اما چون مدرک دارند شکایت ما به‌جایی نمی‌رسد. دست خانم من شکسته بود و گفتند عکس از پا گرفته شود. عکس را به دو دکتر دادیم و یکی می‌گفت سه روز در گچ باشد و دیگری می‌گفت ۴ هفته در گچ باشد. الآن ما باید پیش چه کسی شکایت کنیم؟ اولی درست می‌گوید یا دومی؟

یکی از دلایل شکایت مردم هم این است که تجویز دکتر را کامل و درست انجام نمی‌دهند. تمام مردم ما خود را دکتر می‌دانند. ما برای کم‌خونی سه شیره تجویز می‌کنیم تا خون‌سازی بدن بالا برود و در کنار آن چای سیاه، سبز و قهوه نباید زیاد بخورند اما بیمار چایی را می‌خورد و بعد نتیجه نمی‌گیرد. درحالی‌که چایی، سه درصد کم‌خونی به دنبال دارد و سه شیره یک درصد افزایش خون دارد با حساب ریاضیات اگر شما سه درصد کم کنید و یک درصد اضافه کنید این نتیجه می‌گیرید؟ خیر، هیچ زمان کم‌خونی شما درست نمی‌شود. مشکل اینجاست که مردم حاضر نیستند تجویز دکتر را درست و کامل عمل کنند.

کسانی که توصیه‌های اساتید طب اسلامی را گوش کردند و موبه‌مو رعایت کردند، هیچ‌کدام ناراضی نبودند؛ اما زمانی‌که به تجویز دکتر عمل نمی‌کند و نظر خودش و چند نفر دیگر را اعمال می‌کند قطعاً جواب نمی‌گیرد.

براساس اخلاط اربعه بسیاری بیماری‌ها تشخیص داده می‌شود

ما در طب اسلامی و سنتی، اخلاط اربعه را داریم که براساس آن بسیاری از بیماری مشخص می‌شود اما دکترهای مدرن زمانی برای یادگیری اخلاط اربعه نمی‌گذارند و نمی‌دانند بسیاری از این غلبه‌ها در اخلاط اربعه است، بلکه فقط می‌خواهند یک آزمایش بدهند، درصورتی‌که بسیاری اوقات نیاز به آزمایش نیست و نشان ظاهری در بدن وجود دارد.

برای همین بزرگان طب مدرن، گارد ویژه‌ای نسبت به طب سنتی اسلامی دارند. طب سنتی ایرانیِ دانشگاهی و آکادمیک هم گارد ویژه‌ای نسبت به طب سنتی اسلامی دارد چون فکر می‌کنند پا کردن در کفش دیگران است.

طب مدرن معتقد است که یا با ما هستید یا علیه ما. یا باید مدرک داشته باشید یا هیچ؛ درصورتی‌که بسیار اشتباه است. اینکه بگویند چون ما درس خواندیم از شما بهتریم، به نظر من این قضاوت درستی نیست.

اگر بدن شما قارچ بگیرد بعد از یک دوره کامل از پاک‌سازی، یک راهکار بسیار راحت به نام حنا وجود دارد و شما سه شب حنا می‌زنید و قارچ از بین می‌رود. به‌جای استفاده از کرم و پودر، با سه یا چهار بار استفاده از حنا بهبودی حاصل می‌شود؛ چون حنا خاصیت ضد قارچ دارد و برای قارچ‌های پوستی مفید است.

مردم به دنبال دارویی هستند که کاربردی باشد و زیاد وقت آن‌ها را نگیرد. چون مریضی آن‌ها را مستأصل می‌کند اما چون اکثر دکترها پولشان را از دارو درمی‌آورند مجبور هستند با داروهای مدت‌دار بیمارشان را نگه‌دارند، درصورتی‌که اگر شما سلامتی بیمار برایتان مهم باشد، می‌خواهید به‌سرعت بهبود پیدا کند.

طب اسلامی برگرفته از طب سنتی (یونانی) است؟

طب اسلامی و سنتی باهم شبیه هستند اما یکی نیستند. این‌ها را متضاد نمی‌دانیم اما شبیه هستند. این احتمال وجود دارد که برخی موضوعات را با یکدیگر به اشتراک گذاشته باشند. طب سنتی ایرانی از کتاب قانون ابن‌سینا گرفته‌شده ولیکن در هند و چین هم طب سوزنی داریم.

طب اسلامی و برداشت‌های نادرست

برخی می‌گویند چرا مثلاً طب اسلامی، ورزش را نفی می‌کند؛ اما این طب، ورزش را به‌طور کامل نفی نمی‌کند، بلکه آن را در زمان‌های نادرست و شیوه‌های نادرست نفی می‌کند. مردم صبح زود ورزش می‌روند ولی سرصبح خون غلیظ است و قلبی که می‌خواهد خون سفت و غلیظ را تکان دهد آسیب می‌بیند.

طب اسلامی زمان و شیوه آن را مشخص می‌کند. فیزیوتراپ برای مریض‌هایی که دردهای ارتروئید دارند پیاده‌روی در آب را تجویز می‌کنند درصورتی‌که این بیمار مفاصلش آب آورده است و ما به این حرف نقد داریم و غیراستاندارد است که در آب راه برود.

توصیه ما این است که پیاده‌روی را به‌صورت شماتیک انجام دهید؛ چون وزن بیمار سنگین است می‌گوییم اول وزن را کم کنید. یک مقداری که وزن کم شد و پاها جان گرفت زانو را با نمک و جعفری می‌بندیم تا خشک شود. بعدازآن اگر شما پیاده‌روی کنید مشکلی ندارد. چطور شما به دکتری که می‌گوید در آب راه برو انتقاد نمی‌کنید که پای این مریض آب آورده و نباید به آب بخورد.

ما طبق آیه قرآن داریم که میوه را بعد غذا نباید بخورید چون میوه زود تخمیر می‌شود و غذا را از بین می‌برد. سیب تنها میوه‌ای که می‌توان بعد از غذا خورد. بعد من می‌توانم نفی کنم که قرآن گفته است بعد از غذا چیزی نخورید؟

در سوره واقعه آمده است اول میوه بخورید و بعد غذا. اگر این را رعایت کنید اتفاقات خوبی رخ می‌دهد؛ اما مردم ما توجه نمی‌کنند چون طبق آداب‌ورسوم داریم که بعد غذا چایی و میوه بخوریم و این تصور را دارند که هضم می‌کند درصورتی‌که هضم نمی‌کند و فقط گنداب می‌زند.

برخی مدعیان طب اسلامی، تعصب دارند

من مشکلی با طب مدرن و سنتی ندارم بلکه با تعصبات مخالفم. آقای تبریزیان درعین‌حالی که تخصص دارند و صحت روایات را بررسی کردند اما این نقد هم به ایشان وارد است که گارد ویژه نسبت به طب مدرن دارند و می‌گویند پایه یهودی دارند و اعتقاد دارند پیش آن‌ها نباید رفت. درحالی‌که در برخی مواقع مانند آپاندیس لحظه مرگ و زندگی است و باید سریع‌تر عمل شود.

وزارت بهداشت نسبت به طب اسلامی، گارد دارد

تا زمانی‌که وزارت بهداشت گاردش را از طب اسلامی برندارد هیچ‌گونه حمایتی از طب اسلامی را شاهد نخواهیم بود. برخی بزرگان طب اسلامی را مورد هجمه قرار دادند، درحالی‌که بسیاری افراد را می‌بینم که در طول درمان او بهبود پیدا کردند و خوب شدند و می‌گویند تمام دکترها من را رد می‌کردند و از دست آقای تبریزیان شفا گرفتم.

راه‌اندازی هشتگ «شفا با طب اسلامی»

از نظر من مردمانی که با طب سنتی اسلامی درمان شدند کمپینی راه بیندازند به نام هشتگ «شفا داده‌شده طب اسلامی هستم». در این کمپین هر فردی که از طریق طب اسلامی بهبودیافته عضو شود. زمانی‌که دوستان ما در طب مدرن این جمعیت را ببینند که بسیار جواب گرفتند از طب اسلامی حمایت می‌کنند.

نویسنده: دکتر امیر جاویدی، پزشک عمومی و پژوهشگر طب اسلامی