استاد حوزه علمیه قم بابیان این‌که یکی از مشکلات حوزه عدم ارتباط با تراث است، گفت: اگر طلبه توضیح المسائل و رساله مراجع را بخواند می‌فهمد اما اگر جواهر کلام و ریاض را بخواند دریافتی ندارد. ارتباط با تراث در سایه خواندن متونی است که برای طلبه تعریف کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین و رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم در پنجمین همایش سالانه «افق فقاهت» که پنج‌شنبه گذشته در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، طی سخنانی در مقدمه گفت: ما طلبه‌ها دو دوران شیرخوارگی داریم. یکی ابتدای تولد به مدت دو سال و دیگری ابتدای دوران طلبگی که حدود ۱۰ الی ۱۲ سال است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: شیر مادر نقش اساسی در ساخت بدن انسان را دارد. کسانی که خوب شیر می‌خورند ساختار محکمی دارند و دیرتر مریض می‌شوند. وقتی وارد حوزه می‌شوید و کتاب می‌خوانید این دروس حکم شیر مادر را دارد. فقیه اگر می‌خواهد با متون گذشته مرتبط شود باید این دوران شیرخوارگی را پشت سربگذارد.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه اظهار کرد: طلبه اگر این دوران را خوب پشت سر گذاشت نیاز به حوزه علمیه قم نجف و مشهد ندارد. هر جا برود حوزه را همراه خود می‌برد یکی از مشکلات نسل کنونی حوزه این است که ارتباط با تراث ندارد. طلبه اگر تفسیر نمونه و نور باشد خوب می‌خواند و می‌فهمد ولی اگر المیزان و مجمع‌البیان باشد نمی‌تواند برداشت کند.
وی خاطرنشان کرد: اگر توضیح المسائل و رساله مراجع را بخواند می‌فهمد اما اگر جواهر کلام و ریاض را بخواند دریافتی ندارد. ارتباط با تراث در سایه خواندن متونی است که برای طلبه تعریف کرده‌اند.
علیدوست خطاب به طلاب گفت: ما تمام علومی را که به‌عنوان علوم اسلامی می‌شناسیم برایشان ارزش قائل هستیم. اسلام و تراث دینی ما به علوم ارزش خاصی داده است. همه علوم به‌نوعی جایگاه ویژه و البته فقه جایگاه برتری دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: امام زمان (عج) وقتی غایب می‌شود، مردم را به فلاسفه و مفسران حواله نمی‌دهد. مردم به فقیهان یعنی دانشمندان شریعت مراجعه می‌کنند. رفتار معصومین با فقها رفتار خاص است. دقیقاً دشمنان هم این مطلب را فهمیده‌اند. مکاتب باطل اول به فقها و قله مرجعیت تهاجم می‌کنند.
تمدن اسلام تمدن فلسفی نیست
استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: تمدن اسلام تمدن فلسفی نیست. درست است مسلمانان فلسفه را رشد دادند اما آن چیزی که در متن و تمدن اسلام رشد می‌کند فقه است. تمدنی که مسلمانان می‌توانند به آن افتخار کنند تمدن فقهی است. بخش عظیمی از دین احکام است.
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم گفت: دین از یکسری اصول فروع اعتقادات اخلاق و گزاره‌های اخلاقی تشکیل‌شده است. تنها دانشی که در خدمت کشف شریعت قرار دارد فقه است. ذهن بسیط است و بااینکه در مورد فقه بسیار کار و تلاش شده است اما هنوز خیلی کارها عقب‌مانده است.
فقیهان فقط روی ۱۰ درصد مسائل فقهی کارکرده‌اند
استاد علیدوست در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: در طول تاریخ فقیهان فقط روی ۱۰ درصد مسائل کارکرده‌اند و ۹۰ درصد همچنان باقی است. ما هرروز با یک پدیده و صدها سؤال آن روبرو هستیم. وقتی یک پدیده یا معامله خلق می‌شود صدها پرسش برای آن پیش می‌آید.
در ابتدای همایش، حجت‌الاسلام سید جمال‌الدین موسوی دبیر همایش افق فقاهت، در ابتدای این مراسم گفت: همایش افق فقاهت یک ایده درونی از مسئولین مدرسه فقاهت بود. مهم‌ترین دغدغه ما این بود که طلاب در پایان سطح یک و دو به‌درستی تصمیم نمی‌گیرند. برخی از هدف اصلی دور می‌شوند و وقتی به مسیر بازمی‌گردند زمان بسیار گذشته است. نیازهای بنیادین و اساسی کشور را باید حوزه حل کند.
مدرس سطح عالی حوزه در ادامه اظهار کرد: امروز در کشور مشکل‌داریم. صداوسیما باید اسلامی شود اول هنر باید اسلامی و سپس فقه باید به میدان بیاید. ما در هر علم و شاخه‌ای از علوم اسلامی بدون انضباط اجتماعی برویم کار را نه‌تنها درست بلکه خراب کرده‌ایم.
تمدن اسلامی بدون فقه ممکن نیست
وی خاطرنشان کرد: تمدن اسلامی بدون فقه ممکن نیست. همایش فقهی تلاش برای ایجاد دغدغه است و نیاز جامعه اسلامی به مجتهد است. به‌دروغ می‌گویند مجتهد زیاد داریم. اگر ۱۰۰ مجتهد مسلم داشته باشیم بازهم کم است. اگر دانشگاه اسلامی می‌خواهیم نیازمند تحقیق و پژوهش فقهی هستیم.
موسوی گفت: امروز حوزه‌های علمیه با معضل استاد جوان و باسواد در فقه و اصول روبروست. امروز با کمبود استاد مواجه و معضل اول حوزه‌های علمیه نبود استاد است. مدرسه فقاهت برای این تأسیس شد که استاد جوان و باسواد تحویل حوزه‌های علمیه بدهیم.
مسئول آموزش و پژوهش مدرسه فقاهت مشهد افزود: کار تبلیغی و ترویجی زیاد است اما نمی‌تواند نیازهای جامعه را پیش ببرد. امروز در جامعه همه از تقوا می‌گوییم اما از تقوای عملی خبری نیست.
دبیر همایش افق فقاهت اظهار کرد: اهتمام ویژه ما به مباحثه است مباحثه یکی از سنت‌های حوزه است. در سطح یک مباحثه اما در سطح دو و سه نیست. اساتید ما جوان شاداب و بانشاط هستند و نگارش درس بر اساس تقریر نویسی است.
وی سپس ویژگی‌های مدرسه فقاهت را برشمرد و گفت: مدرسه فقاهت یک دوره پنج‌ساله سطح دو و سه و پنج‌ساله سطح چهار دارد. مدرسه فقاهت برای این تشکیل شد که یک عده طلبه مستعد و علاقه‌مند به فقه و اصول و با در نظر گرفتن صبر و حوصله به آن دست پیدا کنند.
موسوی در پایان خاطرنشان کرد: در تفسیر، کلام، فلسفه، روانشناسی و جامعه‌شناسی راه و روش دارد. مدارس و پژوهشکده‌های زیادی در کشور است اما همچنان معضلات و مشکلات وجود دارد. همایش افق‌های فقاهت برای این برگزار می‌شود که این اشکالات را برطرف کند.
