طلاب ما مهارت نوشتن را ندارند. قبلاً حوزه علمیه شوشتر تا سی سال پیش، چهار مجتهد مسلم زندگی می‌کردند. حضرات آیات: محمدتقی شوشتری، آل طیب، موسوی جزایری و هرکدام از این بزرگواران، طلبه‌هایی را دور خود جمع کرده بودند. از همان ابتدای صرف میر تا آخر طلبه پیش ایشان درس می‌خواند. حتی تبلیغ و تقریر نویسی نیز زیر نظر این بزرگواران بود. ما متأسفانه سیستم غربی دانشگاهی را در حوزه وارد کردیم و به حوزه لطمه زدیم. مهارت قبلاً در حوزه‌های علمیه ما بود و با دست خودمان آن را کنار گذاشتیم. طلاب با حضور در درس خارج ۵۰۰ نفری چگونه می‌توانند پژوهشگر شوند. مشق اجتهاد برای رفع این مشکل به وجود آمده است.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از سایت جدید مشق اجتهاد، روز سه شنبه، ۲۱ اسفند ۱۳۹۷ در محل دانشگاه باقرالعلوم شهر قم برگزار شد. طرح ملی روشمندسازی تحقیقات علوم اسلامی در فاز اول خود که به فقه‌پژوهی اختصاص داشت، ۱۲ کارگاه را در مراکز تخصصی چهار شهر قم، مشهد، تهران و اصفهان برگزار کرد. در این مراسم، سایت جدید این پروژه که با مشارکت «شبکه اجتهاد» طراحی شده بود، با حضور معاون آموزشی دفتر تبلیغات، مسؤولان مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا به عنوان مرکز هزینه، مسوولان میز توسعه و توانمندسازی دفتر تبلیغات، اساتید و مجریان این پروژه و بسیاری از مسؤولان دفتر تبلیغات قم و مشهد، رونمایی گردید.
پژوهش در حوزه‌های علمیه، به قوّت آموزش نیست
در ابتدای این جلسه که مسؤولان دفتر تبیلیغات خراسان نیز به صورت ویدئوکنفرانس در در آن حضور داشتند، حجت‌الاسلام شمس‌الله مریجی، رئیس دانشگاه باقرالعلوم و معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی، به تجلیل از پروژه مشق اجتهاد پرداخت و آن را در زمره پروژه‌های مهم و موفق دفتر تبلیغات اسلامی قلمداد کرد.
رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)، با اشاره به ضعف پژوهش در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها، به بیان مثالهایی از شیوه آموزشی کشورهای مختلف دنیا پرداخت و اظهار امیدواری کرد ضعف پژوهش در حوزه‌های علمیه، به مانند قوت آموزشی این نهاد، تقویت شود.
ضعف پژوهش، هم در حوزه و هم در دانشگاه است
پس از سخنان دکتر مریجی، حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی، مدیر این پروژه ملّی، از اساتید پروژه ملی مشق اجتهاد، کادر محترم موسسه آموزش عالی امام رضا(ع)، مسئولان میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، سایت شبکه اجتهاد و اداره کل آموزش دفتر تبلیغات خراسان تشکر کرد و سپس توضیحاتی در رابطه با پروژه ملی مشق اجتهاد بیان کرد.
وی گفت: طرح ملی روشمندسازی تحقیقات علوم اسلامی که در بخش فقه پژوهی با عنوان مشق اجتهاد آغاز به کارکرد، در سال گذشته به دنبال پر کردن خلأ پژوهش در عرصه علوم اسلامی بود. مسئله پژوهش در عرصه علوم اسلامی سال‌هاست که پاشنه آشیل مراکز آموزشی و پژوهشی علوم اسلامی تبدیل‌شده است. این امر هم در دانشگاه‌ها با رقت و رقیق بودن پژوهش‌ها مواجه است و در حوزه هم با کاهش و کمیت ناچیزی که پژوهش‌های حوزوی در میان پژوهش‌های علوم اسلامی به خودش اختصاص داده است روبرو است. برای حل مسئله پژوهش ابتدا در حوزه‌های علمیه، این طرح به دنبال آموزش روش پژوهش و روش‌شناسی اجتهاد به نخبگان جوان حوزه‌های علمیه بود. نخبگان جوان یعنی کسانی که مشغول به تحصیل در دوره سطح چهار هستند و تابه‌حال پژوهش جدی را هم از خودشان عرضه نکردند.
برگزاری کارگاه‌های مشق اجتهاد در چهار شهر کشور
دُرّی سپس افزود: با توجه به اینکه غالب نخبگان در مراکز تخصصی شهرهای مهم کشور جمع شده‌اند، این پروژه در این مراکز تخصصی و با همکاری آن‌ها آغاز به فعالیت کرد. ۱۲ کارگاه ۱۵ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای در چهار شهر کشور؛ مشهد، قم، تهران و اصفهان در سال جاری برگزار شد و قریب به دویست پژوهشگر و نخبه حوزه علمیه مورد آموزش قرار گرفتند. خروجی کارگاه‌ها علاوه بر طرح نامه تفصیلی که در خود کارگاه آموزش داده می‌شد و به‌صورت کارورزی انجام می‌شد، یک مقاله در تراز علمی پژوهشی یا علمی ترویجی بود که تابه‌حال بیش از آن مقداری که انتظار از این پروژه می‌رفت، به دبیرخانه پروژه واصل شده است و البته هنوز هم در حال دریافت مقالات هستیم.
تفاهم نامه با تمام مجلات فقهی و حقوقی کشور
مدیر مشق اجتهاد با اشاره به اینکه تقریباً تمام کسانی که می‌توانستند در این پروژه حضور داشته باشند با ما همکاری کردند، خاطرنشان کرد: برای انتشار مقالات دانش پژوهان، با تمام مجلات فقهی حقوقی کشور، از مجلات شهره در قم مثل مجله فقه اهل‌البیت علیهم‌السلام تا مجله فقهی حقوقی دانشگاه آزاد بابل تفاهم‌نامه امضا کردیم تا مقالات تولیدشده دریکی از این مجلات منتشر شود و پژوهشگرانی که در این دوره حضور پیدا می‌کنند، طعم انتشار مقاله به نام خودشان را بچشند، امری که خود، انگیزه‌ای برای ادامه این راه توسط پژوهشگران است.
وی ادامه داد: در کمیته علمی این پروژه، بحث‌های مفصلی صورت گرفت تا این دوره به‌مانند دوره‌های دیگری که ناموفق بودند، نباشد. در تدوین سرفصل‌ها جلسات مکرری داشتیم. از اندیشمندان مختلف حوزوی استفاده و مشورت کردیم. همچنین کار رسانه‌ای پرحجمی برای این پروژه انجام شد. در یک کار پژوهشی و تخصصی صرف که اصلاً مخاطب عام ندارد، بازدیدهای به تعداد بالا از سایت داشتیم و کانال ما در حال حاضر قریب شش‌صد عضو دارد که برای یک پروژه تخصصی حوزوی، کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر است. علاوه بر آن، تمام تولیدات رسانه‌ای مشق اجتهاد، به طور متوسط، توسط پانزده رسانه عرصه علوم انسانی بازنشر شد.
استقبال مراکز تخصصی، بیش از ظرفیت مشق اجتهاد بود
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه الآن مشق اجتهاد یک پروژه نوپا نیست بلکه بسیاری از مراکز با این پروژه آشنا هستند، افزود: آقای شریعتمدار فرموده بودند که در جمع معاونت‌های پژوهش مدارش و مراکز تخصصی حوزه علمیه قم که صحبت می‌کردند وقتی اسم مشق اجتهاد برده شده بود، همه با آن آشنا بودند. در این چهار شهری که پروژه انجام شد، الحمدالله هم پژوهشگران خوبی حضور پیدا کردند، هم پژوهش‌های معتنابهی به دبیرخانه این پروژه رسید و هم نمونه‌ای از یک فعالیت پژوهشی فاخر برای سایر مراکز پژوهشی به جا گذاشته شد.
وی افزود: از آنجا که باید ۱۲ کارگاه برگزار می‌کردیم، نتوانستیم به پیشنهاد سایر مراکز برای برگزاری کارگاه، پاسخ مثبت بدهیم. البته امیدواریم در سال آینده، آموزش‌ها را به صورت مجازی پی بگیریم.
دُرّی ادامه داد: اساتید مشق اجتهاد، از اساتید درجه‌یک حوزه‌های علمیه سراسر کشور هستند. شما نام فاخر و قابل‌توجهی را نمی‌بینید که در زمره اساتید این پروژه نباشد. ما برای این پروژه استراتژی‌های متعددی را در نظر گرفتیم تا این پروژه، به بازدهی بیش از مقدار متعارف کارگاه‌های روش تحقیق برسد و بتواند ارزش‌افزوده پژوهشی بیشتری را نصیب پژوهشگران کند.
دفتر تبلیغات تنها ۲۰ درصد هزینه‌ها را عهده‌دار بود
مدیر مشق اجتهاد با بیان اینکه ما اولین کارگاهی هستیم که در عرصه فقه پژوهی علاوه بر اینکه حمایت مالی از پژوهشگران نمی‌کنیم، مبلغی را به‌عنوان ورودی از پژوهشگر گرفته و برای پژوهشگر در طول زمانی که مشغول نگارش مقاله است، او استاد راهنما قرار دادیم، افزود: خود مراکز نیز همراه ما بودند و طلاب را برای ما گزینش می‌کردند. قریب به سه‌چهارم یا چهارپنجم هزینه‌ای که صرف این کارگاه شد، از مشارکتی بود که از مراکز دیگری جمع شد و دفتر تبلیغات تنها حدود بیست درصد هزینه این پروژه را پرداخت کرد. در این وضعیت اقتصادی جذب مشارکت سایر مراکز، کار آسانی نیست ولی وقتی پروژه فاخر و کارآمدی را ملاحظه کردند، خودشان ابراز علاقه کردند که در این امر مشارکت کنند.
او اضافه کرد: به نظر می‌رسد، علی‌رغم ضعف‌هایی که این پروژه می‌توانست داشته باشد و حتماً هم داشته است، اما به‌طورکلی می‌توان گفت، پروژه فاخر و قابل‌توجهی در سطح ملی برگزار شد.
رونمایی از سایت جدید مشق اجتهاد با حضور ۴۰ استاد و مسؤول دفتر تبلیغات
حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی با اشاره به اینکه یکی از نقاط ضعف این پروژه، سایت آن بود که با توجه به محذورات قانونی دفتر برای تأسیس سایت و ملاحظاتی که در این زمینه وجود داشت، کمی به تأخیر افتاد، افزود: بحمد الله باتدبیری که موسسه محترم آموزش عالی امام رضا انجام داد و در جلسه میز هم به تصویب رسید و با تفاهمی که با سایت شبکه اجتهاد به‌عنوان بزرگ‌ترین سایت فقهی کشور که در سه زبان مشغول به فعالیت است، انجام شد، ما ظرف مدت کمتر از یک هفته از آغاز این همکاری توانستیم سایت جدید مشق اجتهاد را بالا بیاوریم و تقریباً بسیاری از این اخبار در این سایت جدید قابل‌ملاحظه است. گرافیک جدید سایت امکان دسترسی به چکیده مقالاتی که در این پروژه تولیدشده، رزومه اساتید و مراکز همکار و مجلاتی که تفاهم با آن‌ها امضا شد و … همه در سایت قابل‌ملاحظه است.
وی ادامه داد: در این جلسه، در خدمت ۴۰ نفر از اساتید و مسئولین محترم برای رونمایی از سایت جدید مشق اجتهاد هستیم. باید گفت همکاری که برای انجام این پروژه، این مراسم صورت گرفته است را در طول سابقه کاری خودم، نداشتم. برای برگزاری این جلسه، چند مرکز ازجمله خود موسسه آموزش عالی امام رضا علیه‌السلام و سایت شبکه اجتهاد و میز علوم اسلامی اعلام آمادگی کردند. همکاری و همیاری بی‌نظیری بود به‌ویژه موسسه آموزش عالی امام رضا علیه‌السلام که برگزاری کارگاه‌های مشق اجتهاد در قم نیز بر عهده این موسسه بود. از زحمات همه عزیزان، کمال تشکر و قدردانی را دارم.
چالش‌های روشمند نبودن پژوهش‌های فقهی و اجتهادی
در ادامه دکتر سیدمحمدرضا شریعتمدار، معاون پژوهشی موسسه آموزش عالی امام رضا (ع)، به موضوع «چالش‌های روشمند نبودن پژوهش‌های فقهی و اجتهادی» پرداخت. وی بعد از تشکر از حضار در این زمینه گفت: چون این کار با نیت خیری شروع شد و به تعبیر مقام معظم رهبری، بسیجی وار بود و از جنس نیت‌های زمان جنگ بود، لذا به نتیجه رسید.
وی افزود: چالش‌های موجود در این زمینه را سه دسته می‌کنم. یکی چالش‌هایی که در محققین وجود دارد، این است که بخشی از محققین ما دچار غرض‌ورزی شده‌اند. برخی از تحقیقات، با غرض است؛ یعنی محقق از قبل می‌خواهد چیزی را ثابت کند و بعد وارد تحقیق می‌شود و لذا تحقیقات، بی‌طرفانه نیست. در مباحث فقهی و مخصوصاً در مسائل سیاسی و اجتماعی کمتر تحقیقی پیدا می‌شود که از این آفت دور باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم، با اشاره به اینکه باید موانع پیش رو را برداریم و تنها راه آن‌هم ذبح نفس است، گفت: محقق باید خودش را بسازد. لذا می‌گویند تربیت مقدم بر تعلیم است. باید خودمان را بسازیم و سپس وارد عرصه تحقیق بشویم. تا این نفس، درراه محبوب، فارغ از خود نشده است، نمی‌تواند از غرض‌ورزی رهایی یابد.
هم موضوعات پیچیده شده و هم طلاب، مهارت نوشتن ندارند
شریعتمدار، چالش دیگر تحقیقات فقهی را موضوعات آن دانست و گفت: موضوعات ما امروز با علوم انسانی جدید پیچیده شده است. قبلاً این‌گونه نبود. در گذشته، فقیه با علومی که داشت می‌توانست به تفقه بپردازد ولی الآن علوم انسانی پیچیده شده است و همین کار را مشکل کرده است. فقیه چگونه باید با علوم انسانی جدید مثل مسائل اقتصادی و سیاسی و حقوق بین‌الملل و … ارتباط برقرار کند؟
چالش سومی که به بحث ما مربوط است، بحث مهارتی است. طلاب ما مهارت نوشتن را ندارند. در حوزه علمیه شوشتر تا سی سال پیش، چهار مجتهد مسلم زندگی می‌کردند، مثل حضرات آیات: محمدتقی شوشتری، آل طیب، موسوی جزایری و … . هرکدام از این بزرگواران، طلبه‌هایی را دور خود جمع کرده بودند که از همان ابتدای صرف میر تا آخر طلبه پیش ایشان درس می‌خواند. حتی تبلیغ و تقریر نویسی نیز زیر نظر این بزرگواران بود. ما متأسفانه سیستم غربی دانشگاهی را در حوزه وارد کردیم و به حوزه لطمه زدیم. مهارت قبلاً در حوزه‌های علمیه ما بود و با دست خودمان آن را کنار گذاشتیم. طلاب با حضور در درس خارج ۵۰۰ نفری چگونه می‌توانند پژوهشگر شوند. مشق اجتهاد برای رفع این مشکل به وجود آمده است و بنده از همه‌کسانی که در این زمینه تلاش کرده‌اند، کمال تشکر و قدردانی را دارم.
بیش از ۲۰۰۰ مطلب تولید کرده‌ایم و ده‌ها هزار مخاطب داریم
در ادامه دبیران نسخه‌های فارسی، عربی و انگلیسی شبکه اجتهاد، هرکدام گزارشی از فعالیت خود ارائه دادند.
حجت‌الاسلام علوی آزیز، به عنوان سردبیر نسخه فارسی شبکه اجتهاد گفت: برای اینکه آثار و برکات فقه پژوهی در حوزه منعکس شود، ما آماده هرگونه همکاری با مشق اجتهاد هستیم. در سایت اجتهاد، در بخش فارسی که بنده هستم، اولویت اصلی ما این است که راهبردهای سیزده‌گانه‌ای که میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی تعریف کرده است را رعایت کنیم.
وی افزود: در سال جاری توفیقات خوبی داشتیم. چند مجله تولیدشده است. مجله طب اسلامی با رویکرد انتقادی باکسانی که این ادعا را مطرح کردند، تولید شد. مجله فقیه نظام در مورد مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی، مجله فقیه نگهبان در مورد مرحوم آیت‌الله مؤمن، مجله فقه نظام در رابطه با موافقین و مخالفین این مقوله، از آن جمله‌اند. همچنین در مورد مسائل حوزه علمیه خواهران، حوزه انقلابی، حضور روحانیون در مناصب سیاسی و فرهنگی نیز مطالب خوبی منتشر شد. کار دیگری که امسال انجام شد و در سال‌های قبل نیز سابقه داشته است، نمایه کاملی از دروس فقه و اصول سراسر کشور تهیه شد که مورد استقبال قرار گرفت.
سردبیر فارسی شبکه اجتهاد در پایان گفت: شبکه اجتهاد در شبکه‌های مجازی نیز فعالیت خوبی داشته است و نزدیک به شش هزار نفر مخاطب دارد. ما در سال گذشته حدود دو هزار مطلب را منتشر کردیم. امیدوارم با راهنمایی و ارشادات اساتید، بتوانیم این مسیرِ سهل ممتنع را بهتر از گذشته پیش ببریم.
هر ماه با یک شخصیت برجسته جهان عرب گفتگو داریم
در ادامه، بهمن دهستانی، سردبیر نسخه عربی شبکه اجتهاد گفت: نسخه عربی اجتهاد با توجه به سیاست‌گذاری‌های مدیرمسوول سایت سعی کرد در سال ۹۷، تغییر و نوآوری و جهشی داشته باشد که این امر موجب شد که یک رسانه فاخر و قابل‌قبول بین‌المللی به مرکزیت مشهد الرضا با مخاطب شیعه و سنی در داخل و خارج از کشور شکل بگیرد. با توجه به سیاست‌های ابلاغی خصوصاً سیاست‌های میز توسعه و توانمندسازی علوم انسانی، پایگاه اجتهاد عربی سعی کرد به این سیاست‌ها و ابلاغ‌ها ملتزم بوده و به بحث فقه مقارن که مغفول مانده بود، بپردازد.
وی افزود: نسخه عربی، در کنار مقوله هم‌افزایی باسیاست‌های توانمندسازی، تلاش کرد که با توجه به نیاز مخاطبین، ابتدا یک شبکه‌سازی در میان دانشوران شیعه عرب در سطح منطقه انجام بدهد و در مرحله بعد هم بتواند با مراکز و مؤسسات و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی از جهان عرب و اهل سنت، باهدف نشر معارف فقه شیعه و فقه اهل‌بیت علیهم‌السلام، ارتباط بگیرد. درواقع هدف اصلی و مقصد غایی ما نشر معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام است. فکر می‌کنم اشاره به این نکته لازم نباشد که درواقع شبکه اجتهاد عربی، با همه ضعف‌ها و مشکلاتی که وجود دارد، توانسته یک دیپلماسی علمی را در چارچوب برنامه‌های دفتر تبلیغات اسلامی تمرین کند. مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان و پژوهشگران در ماه رمضان گذشته بر بحث دیپلماسی علمی تأکید کردند. پایگاه اجتهاد عربی تلاش کرده است که در این جهت حرکت کند. الآن ارتباطات علمی ما با فضای عربستان سعودی کاملاً قطع است. درصورتی‌که در دهه‌های گذشته در همین مشهد، مرحوم آقای عطاردی، سفرهای علمی به عربستان سعودی داشتند و با دانشوران مکی و مدینه، تبادلات علمی داشتند. ما به مدد پایگاه عربی اجتهاد، توانستیم اولین بار با جمعیت فقهی سعودی که یک کانون علمی ترازمند و شناخته‌شده در عربستان است، ارتباط گرفته و گفتگو کنیم. مصاحبه‌های آن را هم برای خودشان ارسال کردیم. آن‌ها خیال می‌کردند مطالبشان منتشر نمی‌شود و لذا بسیار تعجب کردند.
دهستانی اضافه کرد: نمونه دیگر در ارتباطات برقرارشده، این است که بعدازاینکه جایزه حقوق بشر اسلامی که تابستان گذشته ریاست محترم قوه قضائیه به مفتی قدس اهدا کردند و البته ایشان نتوانست حضور پیدا کند و سفیر او این جایزه را گرفت، بلافاصله از این مطلب، گزارشی را منتشر کردیم که بازخورد خوبی داشت. در طول این نه ماه گذشته که حقیر در این مجموعه هستم، حداقل ماهیانه یک عنوان مصاحبه اختصاصی با یکی از چهره‌های نامدار جهان اسلام، منتشر کرده‌ایم، از بیت‌المقدس گرفته تا مکه و مدینه و مالزی و حتی مفاخر شیعه در حوزه علمیه نجف. الآن مراکز شیعی در خاورمیانه، شبکه اجتهاد عربی را می‌شناسند. البته این موفقیتی است که نیازمند تکمیل است و راه بلندی را در این مسیر باید دنبال کنیم.
کارگاه‌های شیوه حضور در همایش‌های بین‌المللی برگزار می‌شود
در ادامه، یاسر آیین سردبیر بخش انگلیسی شبکه اجتهاد گفت: من مدت‌زمان کمی است که در مجموعه اجتهاد حضور دارم اما گزارشی از عملکردی از نسخه انگلیسی در سال گذشته عرض می‌کنم. در سال گذشته هشت‌صد رکورد در وب‌سایت ما منتشرشده که روزانه متوسط دو مطلب را دربر می‌گرفته است. برخی از این مطالب، معرفی کتاب است. همچنین در رابطه با کنفرانس‌ها و فراخوان مقالات، اطلاع‌رسانی‌هایی صورت گرفت. در مناسبت‌ها، گزارش‌های تصویری و کلیپ‌هایی را داشتیم. یادداشت‌هایی از زندگی فقهای بزرگوار نیز منتشرشده است. معرفی بخش‌های اسلامی در سراسر جهان نیز از دیگر فعالیت‌های این شبکه بوده است که در آینده بیشتر پیش خواهد رفت.
آیین ادامه داد: یکی از برنامه‌های ما این است که در رابطه با پژوهشگران و طلاب سطح عالی حوزه کارگاه‌هایی را در خصوص شیوه‌های پیوستن به همایش‌های بین‌المللی برگزار بکنیم. همچنین فراخوان‌های کتاب در حوزه علوم انسانی و مشارکت در انتشار کتاب‌ها، از دیگر فعالیت‌های این شبکه است. ما باید به حجم همکاری‌های بین‌المللی خود بیفزاییم. رصد اخبار فقهی که جنبه بین‌المللی داشتند نیز از دیگر کارهای شبکه اجتهاد است. بارگذاری و انتشار مطالب، در شبکه‌های مجازی مثل فیس‌بوک و توییتر نیز از دیگر فعالیت‌های این شبکه بوده است. در همین اسفندماه، ما مجموعه گفتگوهایی را از چند نفر از محققان مسیحی که در مورد اسلام تحقیق می‌کردند، تهیه کردیم. برخی از اساتید دانشگاه اتریش و برخی نیز مهمان ما در مشهد بودند که در مطالعات تطبیقی بین مسیحیت و اسلام کارکرده بودند که مصاحبه‌هایی تهیه و منتشر شد. ما باید بتوانیم در مورد مناسک، باورهای مشترک و تقویم سالیانه و موارد این‌چنینی که به سبک زندگی مسلمانان کل جهان مربوط می‌شود، خدمات و سرویس‌هایی را طراحی و منتشر کنیم و لذا در سال گذشته یک کار مطالعاتی در این زمینه انجام شد.
اخلاق و تربیت هم به مشق اجتهاد اضافه می‌شود
بخش پایانی این مراسم، سخنان حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و مدیرمسئول سایت شبکه اجتهاد بود. وی گفت: گزارش‌های خوبی از مشق اجتهاد داده شد. در میز علوم انسانی، مسئله روش و تبیین و ارتقا و توسعه روش‌های حل مسئله در علوم اسامی یک دغدغه اصلی است. بخش قابل‌توجهی از برنامه‌های پژوهشی و آموزشی و ترویجی میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، ناظر به همین محور است و امیدواریم با همت مراکز علمی و آموزشی حوزه، این مهم به سرانجام برسد و بخش قابل‌توجهی از کمبودهای در این عرصه را جبران کند.
وی افزود: بحث روشمند سازی علوم اسلامی با کارگاه‌های مشق اجتهاد شروع‌شده است. انشالله با توفیقی که در سال نخست برای این کارگاه‌ها حاصل‌شده است، بتوانیم هر چه بیشتر مشکلات در این عرصه را به حداقل برسانیم و محققان را وارد میدان کنیم. طبعاً در سال ۹۸ در حوزه اخلاق و تربیت اسلامی نیز وارد عرصه خواهد شد و مراکزی که در رشته اخلاق و تربیت اسلامی و شاخه‌های آن دانش‌پژوهان تخصصی دارند، باید وارد این عرصه شوند. طرح آن نیز آماده‌شده و در آستانه تصویب در میز توسعه علوم اسلامی است. امیدواریم این سرفصل تازه، پای سایر علوم اسلامی را هم به این عرصه باز کند. بنده از دوستان شبکه اجتهاد نیز تشکر می‌کنم که با سرعت، خلأ رسانه‌ای مشق اجتهاد را جبران کردند.
در ادامه حجت‌الاسلام دُرّی، مدیر طرح ملی مشق اجتهاد، توضیحاتی در مورد سایت جدید مشق اجتهاد بیان کرد و رونمایی از سایت صورت گرفت.
افتتاح دفتر شبکه اجتهاد در قم
گفتنی است، هم‌زمان با رونمایی از سایت مشق اجتهاد، دفتر «شبکه اجتهاد» در قم افتتاح شد.
