شبکه اجتهاد: فرآیند عادی سازی انقلاب الهی رسول الله صلی الله علیه و آله در مساله جانشینی خیلی سریع اتفاق افتاد. ماجرای سقیفه آغار گر این فرایند بود و نظام ولایت و امامت به نظام خلافت تبدیل شد.

اکنون، باید این نظام مشروعیت سیاسی خود را اثبات کند و به مردم نشان دهد که به سنت ولایی رسول خدا وفادار است و در جهت تثبیت آن گام بر می‌دارد. اینجا است که عظمت کارستان سیاسی – حقوقی دخت رسول خدا، فاطمه زهرا علیها السلام آشکار می‌گردد. ایشان با بردن شکایت محروم شدن از ارث پدری به جناب خلیفه، اولین پرونده قضایی در محکمه دستگاه خلافت را می‌گشاید و از مقام خلافت می‌خواهد که همچون رسول الله صلی الله علیه و آله به عدل قضاوت کند. خطبه مشهور فدکیه، روایت گر صادقی از اولین چالش حقوقی دستگاه خلافت خود بنیاد است.

فاطمه زهرا علیها السلام چادر بر سر انداخت و دامن کشان و با وقار چون رسول الله صلی الله علیه و آله گام برداشت و وارد مسجد شد و جمع مهاجر و انصار را که گرد ابوبکر اجتماع کرده بودند، مورد خطاب قرار داد. ای گروه مسلمانان! چگونه گمان کردید که ما ارث نمی‌بریم یا شاید به حکم جاهلیت بازگشتید. آنگاه خلیفه را با ای فرزند ابی قحافه خطاب کرده از او می‌پرسد که در کجای کتاب الله آمده است که تو از پدرت ارث می‌بری ولی ما ارث نمی‌بریم؟ آنچه در قرآن آمده ارث گزاری انبیاء است؛ ” وَوَرِثَ سُلَیْمَانُ دَاوُودَ “ُ [سوره النمل: ۱۶]؛ ” فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا یَرِثُنِی وَیَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ ۖ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا [سوره مریم: ۶ – ۵].

دخت طاهره پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بار دیگر مردم را خطاب کرده که شما گمان می‌کنید که برای من نصیب و بهره ای از پدرم نیست و من از پدرم رسول خدا ارث نمی‌برم، آیا خداوند آیه ای بر شما نازل کرده که پدرم را از ارث خارج و استثناء کرده است؟

خلیفه که برای حکم خود مستند قرآنی نداشت به روایتی از پیامبر پناه می‌برد که ما گروه پیامبران ارث نمی‌گذاریم. دخت پیامبر، این روایت را جعلی می‌داند؛ زیرا صریحاً رسول الله صلی الله علیه و آله را به مخالفت با کتاب الله متهم کرده است:

سبحان الله، پدرم پیامبر، از کتاب خدا روی گردان و با احکامش مخالف نبود بلکه پیرو آن بود و به آیات آن عمل می‌کرد، آیا می‌خواهید علاوه بر نیرنگ و مکر به زور او را متهم کنید؟ “.

این است که می‌گوییم خطبه فدکیه فاطمه زهرا علیها السلام علاوه بر مضامین بلند معارف الهی، رساله‌ای سیاسی – حقوقی است در نقد نظام خلافت. آن حضرت در این خطبه آشکارا نشان داده است که میان دو نظام سیاسی امامت و خلافت جدایی عمیقی وجود دارد و اولین گام در فرایند جدایی و عادی سازی، اجتهاد در مقابل نص است. به همین خاطر، خطبه فدکیه اولین چالش جدی دستگاه خلافت است که توسط زهرای مرضیه علیها السلام به وقوع پیوست.