اختصاصی شبکه اجتهاد: «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال» پرتوها، نگاه‌ها و روشنگری‌هایی دربارهی دانش درایه و رجال، به قلم سیّد هاشم هاشمی از فضلای ارجمند عراقی مقیم قم است؛ کتابی تخصصی و قابل توجّه که در دوازده فصل به نگارش درآمده است.
در این زمینه کتاب بسیار نوشته شده است؛ یعنی بحث‌های آکادمیک و بحث‌های تأمّل برانگیزانه، بحث‌های پسینی یا بحث‌های پیشینی دربارهی دانش درایه و رجال کم نداریم. مخصوصاً در این سال‌های اخیر.
شاید به ذهن بیاید که این مباحث تکراری است، اما علت معرفی و تأکید من بر کتاب «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال»، شمول آن بر آرای حدیثی و رجالی حضرت آیت‌الله سیدعلی سیستانی و حضرت آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی است.
آرای آیت‌الله شبیری زنجانی کم‌وبیش با آنچه فرزندان بزرگوارشان این‌سو و آن‌سو عرضه کردند و در حواشی برنامه‌های رجال و درایه گذاشتند در اختیار ما قرار گرفته است، ولی مباحث آیت‌الله سیستانی در اختیار نیست و آرای رجالی و حدیثی آن بزرگوار گاه و بی‌گاه، این طرف و آن طرف در بعضی از آثار دیده شده است.
آنچه مؤلف در این اثر عرضه کرده در قالب بحث‌هایی است که به‌صورت مستقیم از آراء آیت‌الله سیستانی و از درس ایشان فرا گرفته است و تقریر بسیار عالمانه و دقیقی از اختلاف الحدیث انجام داده است. همان بحث تعادل و تراجیح که آیت‌الله سیستانی بر این باور است عنوان این بحث «اختلاف الحدیث» باشد، چون در روایات هم اختلاف تعبیر شده و تعارض بسیار کم است.
برای فضلایی که در بحث‌های درایه و رجال تأمّلانی دارند، دیدگاه‌ها و نظریات آیت‌الله سیستانی بسیار مغتنم است و دیدن این آراء جالب و نیز تأمّل کردن در آن جالب‌تر خواهد بود.
در کنار این آراء، آرای حضرت آیت‌الله خویی(ره) به گستردگی مطرح شده است. بسیاری از آرایی که اینجا ذکر شده در مقدّمه‌‌ی کتاب معجم رجال الحدیث و در دیگر آثار ایشان نیست. غالباً مؤلف این آراء را مستقیماً از درس گزارش کرده و از این جهت، کتاب تأمّل برانگیز و جالبی است.
کتاب «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال» در دوازده فصل به نگارش درآمده است:
فصل اوّل: تعریف‌ها و تقسیم‌بندی‌هاست که تقسیم چهارگانه‌‌ی حدیث، تقسیم خبر به متواتر و غیر آن.
فصل دوم: دربارهی تزکیه و تجریح در مباحث رجالی، مصادر آن، مدرک حجیّت قول رجالی و …
فصل سوم: ارزش‌گذاری و ارزش‌گرایی و تقسیم روایت در نگاه متقدّمان و متأخّران. مثل اصالت عدالت و نظیر آن.
فصل چهارم: توثیقات عامّه است که نکته‌های بسیار قابل توجهی دربارهی اسانید کامل الزیارات، کافی، من لایحضره الفقیه، نوادر الحکمه و تفسیر علی بن ابراهیم دارد.
فصل پنجم: اصحاب اجماع است.
فصل ششم: شهرت است.
فصل هفتم: شروط راوی است.
فصل نهم: اصول رجالی است؛ یعنی کتاب‌هایی که پایه‌های اصلی رجال را شکل می‌دهند.
فصل یازدهم: مصطلحات است.
فصل دوازدهم: به اجمال از فرقه‌ها سخن گفته است.
من از خواندن این کتاب بهره و لذّت بردم؛ مطمئن و امیدوار هستم بزرگوارانی که با تأمّل مراجعه کنند، استفاده وافر خواهند کرد. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
۱ دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
انتشارات کتاب رو کسی میدونه؟