کتاب «کرانه‌های اجتهاد» که شامل گفتارهایی در موضوعات و مسائل فقهی و اصولی از سوی اساتید و نخبگان حوزه علمیه و دانشگاه است به همت اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تهیه و توسط مؤسسه بوستان کتاب چاپ و روانه بازار نشر شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعۀ پیشِ رو، دستاورد نشست‌‌های حلقۀ علمیِ افق و همایش‌‌های اختصاصی و مشترک گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد در مرکز آموزشی آخوند خراسانی (وابسته به اداره‌کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی) از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۳ است.
این برونداد با توجه به منطق موضوعی در ۳۹ نوشتار فهرست شده است و جملگی سخنرانان در زمرۀ اساتید گرانمایه حوزۀ تخصصی فقه و اصول مشهد و قم هستند که به‌لحاظ محتوا در دو بخش کلی زیر به ارایۀ بحث و نظر پرداخته‌اند.
بخش اول: بنیادها و سبک‌ها؛ شامل ۲۰ گفتار دربارۀ نظریه‌های جدید در دانش اصول؛ آموزش و پژوهش اجتهادگرا و مبانی اجتهاد است:
۱- فقه و اصول در گذر زمان، آیتالله جعفر سبحانی
۲- نظریات جدید آیتالله سیستانی در علم اصول، آیتالله مهدی مروارید
۳- دانش‌های زبانی و علم اصول، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی
۴- مبانی کلامی «صفات و افعال الهی» و نقش آن در اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رضایی تهرانی
۵- نقد و بررسی نظریه حق‌الطاعه شهید صدر(ره)، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی
۶- فقه و اصول تفریعی و ولایی، آیتالله سید احمد مددی
۷- بررسی ولایت پیامبر و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی
۸- مدخلی بر مطالعات فقه و قرآن، استاد حسن حکیم‌باشی
۹- ساختار هندسی سوره‌های قرآن و تأثیر آن در استنباط فقهی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد خامه‌‌گر
۱۰- نیازمندی به علم رجال در استنباط فقهی، آیتالله محمدمهدی موسوی خلخالی
۱۱- سبک‌شناسی رجالیِ آیتالله بروجردی، آیتالله محمد واعظ‌زاده خراسانی(ره)
۱۲- نقد مضمون در حدیث پژوهیِ فقهی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی
۱۳- تقطیع روایات و تأثیر آن در استنباط فقهی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین نوری
۱۴- اعتبار و کارکرد روایات در تفسیر آیاتُ الاحکام با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، حجج‌اسلام: دکتر محمدتقی دیاری، دکتر سید رضا مؤدب و دکتر مجید معارف
۱۵- ویژگی‌های علمی حوزه‌های نجف، سامرا و قم، آیتالله محمد واعظ‌زاده خراسانی(ره)
۱۶- اجتهاد در اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست
۱۷- گفتمان «اخباریان و اخباری‌گری»، حجج‌اسلام آقایان: محسن جهانگیری، امیرغنوی و علی زرین
۱۸- بررسی شخصیت فقهی و اصولی امام خمینی(ه)، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی
۱۹- سبک علمی و تعلیمی مرحوم آیتالله میرزاعلی فلسفی، حجج‌اسلام: سید محمدرضا ایازی، حسین گرایلی، محمد مروارید، محمدحسن ربانی بیرجندی
۲۰- سبک علمی و تعلیمی مرحوم آیتالله العظمی میرزاجواد تبریزی(ره)، حجج‌اسلام: سیدحسن تبادکانی، علی رضایی تهرانی، علی نهاوندی، سیدجعفر طباطبایی، حمید درایتی و محمد مروارید
بخش دوم: رویکردها و رهاوردها؛ شامل ۱۹ گفتار دربارۀ اجتهاد و مسائل نوپدید است:
۱– حوزه علمیه و رویکردهای جدید در مطالعات اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی، پروفسور مهدی محقق
۲- فقه مقارن، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی، آیتالله محمد واعظ‌زاده خراسانی
۳- گفتمان فقه سیاسی، آیتالله عمید زنجانی، آیتالله سید محمدمهدی موسوی خلخالی، دکتر سیدعباس صالحی
۴- رویکرد اجتماعی در فقه، آیتالله محسن اراکی
۵- فقه در عینیت جامعه، آیتالله جعفر سبحانی
۶- نسبت سنجیِ عرف و استنباط فقهی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی و دکتر حسین صابری
۷- فقه زنان، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی
۸- بررسی مناسبات فقه و رسانه، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین ناصری مقدم و دکتر سید مجید امامی
۹- درآمدی بر فقه و مناسبات ملی، استاد غلامرضا جلالی
۱۰- درآمدی بر نقش مطالعات تاریخی در استنباط فقهی، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی
۱۱- فقه در سپر تمدن، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی
۱۲- مبانی فقه مستحدثات، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی
۱۳- موضوع شناسی و مسئله‌یابی در معماری اسلامی، مهندس محمدهادی عرفان
۱۴- فقه ایدز، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی و آقایان: نوبهار، سرهنگ حمیدی‌فر، دکتر حاجی‌پور
۱۵- توقیت شرعی و چالش‌های فقهی اجتماعی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا موحدنژاد
۱۶- مقالات فقهی و بحران کیفیت، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی
۱۷- بایسته‌ها و کاستی‌های حضور در درس خارج، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رضایی تهرانی
۱۸- حوزه‌های شیعی و روحانیت در گذر زمان، آیتالله سید احمد مددی
۱۹- نشر اندیشه شیعی در حوزه‌های علمیه قم، نجف و لندن، آیتالله محسن اراکی
لازم به یادآوری است گفتارهای مندرج در «کرانه‌های اجتهاد» در چهار گام فراوری شده است. در گام اول، این نشست‌ها از میان بانک صوتی گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد، اعتبارسنجی و اولویت‌دهی شد و پس از آن پیاده‌سازی و از حالت گفتاری به نوشتاری نزدیک گردید. این گفتارها در گام بعدی ارزیابی علمی شد. سپس در گام سوم، مستندات و منابع برای غنا و اعتباربخشی، توسط نخبگان دورۀ آموزشی فقه مقارن (ورودی‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹) استخراج و در پایان تلخیص گردید.
شایان‌ذکر است، اداره‌کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با بیش از ربع قرن تلاش علمی در پی تحقق اهداف آموزشی جامعۀ علمی ایران اسلامی، گام‌های سترگ و کارآمدی برداشته است. این نهاد علمی همگام با چشم‌انداز بیانیۀ مأموریت دفتر تبلیغات اسلامی و با توجه به نظام جامع آموزشی، فعالیت‌های درخشان و مؤثری در کارنامۀ خود داشته است.
همچنین، گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی از آغاز تأسیس در سال ۱۳۸۲ تاکنون، تلاشی وزین برای انتقال بایسته‌های فقهی سازگار با گام‌های پیشینیان و هنگامه‌های نو ارائه کرده است. برگزاری چندین دورۀ آموزشی فقه مقارن به همراه کارگاه پژوهشی و نیز بیش از دویست نشست تخصصی گفتگوی علمی و نقد مقاله توسط اعضای حلقۀ علمی افق، کرانه‌های نوینی را بر روی فقه‌پژوهان بازگشوده است.
«اجتهاد» یادآوری می‌کند، چاپ اول کتاب «کرانه‌های اجتهاد؛ گفتارهایی در موضوعات و مسائل فقهی و اصولی» به همت اداره پژوهش اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تهیه و توسط مؤسسه بوستان کتاب در شمارگان ۴۰۰ نسخه و به قیمت ۷۵۰۰۰ هزار تومان روانه بازار کتاب شد.
