labelاجتهاد و اصول فقه, اندیشوران فقهی, تاریخ فقه و فقهاء
commentبدون دیدگاه

گزارشی از کنفرانس بین‌المللی «باقرین» در بغداد/ شهید صدر بنیانگذار نظریه حق فرمانبرداری در فقه سیاسی بود

کنفرانس بین المللی باقرین (آیات عظام شهید محمد باقر صدر و محمد باقر حکیم) با حضور نماینده رهبر معظم انقلاب و پژوهشگران و نخبگان داخلی و خارجی در بغداد برگزار شد.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قمی معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، طی سخنانی پیروزیهای نیروهای مسلح عراق  و بسیج مردمی و مرجعیت این کشور را تبریک گفت.

شهید محمد باقر حکیم و شهید محمد باقر صدر، خدمات عظیمی به دین و امت ارائه کرد

ایشان در بخشی از سخنانش تاکید کرد: شهید محمد باقر صدر توانست جایگاه رهبری-فکری یکسانی را بین شیعه و سنی به خود اختصاص دهد.

قمی در ادامه افزود : امام خمینی(ره) شهید صدر را یکی از مهمترین متفکرین عصر خود به شمار می‌آورد؛شهید صدر رشته محکم وحدت بود  و در مرجعیت فقهی و فکری خود  بی نظیر بود.

معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری خاطر نشان ساخت: شهید محمد باقر حکیم هم راه شهید صدر را ادامه داد و تشکیل مؤسسات گسترده انقلاب اسلامی را بر عهده گرفت.

​رییس جمهور عراق: فداکاری‌های شهیدان صدر و حکیم مایه سربلندی عراق است

فؤاد معصوم، رییس جمهوری عراق، صبح امروز در مراسم افتتاحیه کنفرانس بین المللی «باقرین» ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان سید باقر حکیم و سید محمد باقر صدر، فداکاری‌های این دو شهید را مایه سربلندی عراق دانست.

وی افزود: شرایط کنونی ایجاب می‌کند که به روش‌های فکری شهیدان صدر و حکیم اهتمام ورزیم و از اصول و ارزش‌هایی که این دو شهید به خاطر آن به شهادت رسیدند، الهام گیریم.

معصوم خاطرنشان کرد: لازم است که ما اختلافات را کنار گذاشته و برای ایجاد یک کشور عدالت محور روحیه مسؤولیت پذیری را در خود تقویت کنیم. همچنین باید تلاش کنیم که موفقیت‌های بیشتری در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و کشوری بدست آوریم.

سلیم الجبوری: اهتمام به امور داخلی و اتکاء به خود، به معنی قطع رابطه با جهان نیست

رییس پارلمان عراق دراین  کنفرانس مواضع شهید باقر حکیم و شهید باقر صدر در مقابله با ظلم و فساد را ستود.

سلیم الجبوری ضمن تأکید بر ضرورت اهتمام به امور داخلی عراق افزود: اهتمام به امور داخلی و اتکاء به خود، به معنی  قطع رابطه با جهان نیست.

وی در بخشی از سخنان خود اشاره کرد که  با وجود پیروزی نهایی بر تروریسم در عراق، اما نمی‌توانیم پیروزی نهایی بر فساد را اعلام کنیم.

سلیم الجبوری در بخش دیگری از سخنان خود  بر ضرورت خروج اقتصاد عراق از رکود تأکید کرد و گفت: این کشور باید به جایگاه حقیقی خود در زمینه توسعه اقتصادی دست یابد.

رییس پارلمان عراق همچنین اشاره کرد که تغییر اساسی در این کشور، به  یک انقلاب انتخاباتی جدی و بر اساس آرای رأی دهنگان نیاز دارد.

​رییس مجلس اعلای اسلامی عراق: شهیدان حکیم و صدر در برابر توطئه علیه امت اسلامی ایستادگی کردند

شیخ همام حمودی، رییس مجلس اعلای اسلامی عراق، صبح امروز در کنفرانس بین المللی باقرین در عراق تأکید کرد: شهیدان سید محمد باقر حکیم و سید محمد باقر صدر، همواره در یک مسیر حرکت کردند و هیچ گاه از یکدیگر جدا نشدند.

وی افزود: این دو شهید بزرگوار در برابر تلاش‌هایی که برای دور کردن امت اسلامی از هویت، تاریخ و دین آنها انجام می‌گرفت، ایستادگی کرده و با این اقدامات مبارزه کردند.

شیخ حمودی ادامه داد: این دو شهید، در زمانی که حزب بعث عراق سعی می‌کرد امت اسلامی را از هویت خود دور سازد، دو نسل از مبلغان و مبارزان با حزب بعث را تربیت کردند و با شجاعت تمام در برابر حملات صدام و بعثی‌ها به حوزه‌های علمیه ایستاده و مقابله کردند.

رییس مجلس اعلای اسلامی عراق همچنین به بیان اقدامات مثبت شهید حکیم پرداخت و گفت: شهید حکیم بر اساس دیدگاه فقهی و فلسفی، برای ساختن آینده عراق و ترسیم مسیر حرکت دولت این کشور مبارزه کرد و به شهادت رسید.

شیخ حمودی در پایان خاطرنشان کرد: شهدای عراق از ما انتظار دارند در میدان سازندگی و مبارزه با مفسدان، پیشرو باشیم و از این راه عقب نشینی نکنید.

​آیت‌الله‌ اراکی: شهید صدر بنیانگذار نظریه حق فرمانبرداری در فقه سیاسی بود

آیت‌الله‌ محسن اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در کنفرانس بین المللی باقرین که در عراق برگزار شد، ضمن تشکر و قدردانی از دولت و ملت عراق و مجلس اعلای اسلامی این کشور به خاطر برگزاری کنفرانس بزرگداشت شهیدان حکیم و صدر، گفت: این دو شهید بزرگوار حق بزرگی بر گردن ما دارند که ما توانایی ادای آن را نداریم. از خداوند متعال می‌خواهیم که ما را در راه تحقق اهداف آن دو شهید بزرگوار موفق بدارد.

وی افزود: مهمترین موضوعی که این دو شهید بر آن اهتمام می‌ورزیدند، نظریه حق طاعت و فرمانبرداری و نقش آن درفقه سیاسی واسلامی است. نظریه حق طاعت که شهید صدر آن را بنا گذاشت و سید محمد باقر حکیم آن را  ادامه داد، یکی از مهمترین نظریاتی است که از یک سو در اندیشه تمدن اسلامی معاصر و از سوی دیگر در فقه سیاسی و اسلامی تأثیر بسیاری دارد. شهید صدر این نظریه را به عنوان یک قاعده اصولی تأسیس کرد و نقش مهمی در  فقه و نقش مهمتری در فقه سیاسی اسلام داشت.

وی درباره نقش حق طاعت در فقه سیاسی خاطرنشان کرد: در مرحله اول باید بدانیم سلطه و حکومت چیست؟ در نظریه‌های سیاسی، حکومت سیاسی بر اساس دو رکن استوار است و این امر منحصر به نظریه سیاسی اسلامی نیست، اگر چه نظریه سیاسی اسلامی نیز به این دو رکن صراحت دارد و در فقه سیاسی اسلامی از جایگاه ویژه‌‌ای برخوردارند. این در حالی است که نظریه‌های سیاسی ملحد که به نظریه‌های سیاسی سکولار نامیده می‌شوند، تلاش داشته اند که از این دو رکن چشم پوشی کنند و آن را نادیده بگیرند.

وی نخستین رکن را مشروعیت و حقانیت حکومت برشمرد و گفت: لازمه هر حکومتی آن است که مشروعیت داشته باشد، و هر حکومتی که مشروعیت نداشته باشد، حکومت طاغوت و ظالمی است که باید در مقابل آن ایستاد و با آن مبارزه کرد. این مشروعیت در نظریه اسلامی بر اساس حق طاعت استوار است.

آیت‌الله‌ اراکی افزود: مشروعیت نمی‌تواند ادامه پیدا کند مگر از سوی خداوند متعال. قرآن کریم نیز بر آن تأکید کرده است و اکثر آیات قرآنی بر این مطلب تصریح می‌کنند که پادشاهی آسمان‌ها و زمین از آن خداوند است و خداوند است که اگر بخواهد کسی را می‌آمرزد یا عقاب می‌کند. این قاعده اساسی حکومت است. حکومت بر الزام استوار است و حق الزام یعنی اینکه حکومت می‌تواند کسی را که از قوانین آن سرپیچی کند، مجازات نماید.

وی در ادامه اظهار داشت: این حق از دیدگاه فقه سیاسی تنها مخصوص خداوند سبحان است زیرا انسان‌ها با یکدیگر مساوی هستند و تفاوتی ندارند. آیات قرآن کریم نیز به صراحت بر این مسأله تأکید دارد که «خداوند شما را آفریده است و روزی می‌دهد، شما را زنده می‌کند و می‌میراند و …» بنابراین چنین حقی از آن خداست که باید همه انسان‌ها به فرامین او گوش فرادهند و ملزم به اطاعت از او باشند.

آیت‌الله‌ اراکی در ادامه سخنان خود به رکن دوم حکومت اشاره کرد: رکن دوم حکومت، قدرت اجرای قوانین در جامعه بشری است. مردم اگر از رهبر خود و خداوند اطاعت کنند حکم خداوند در سطح زمین گسترده خواهد شد، اما اگر مردم از خداوند اطاعت نکنند، حکم خداوند در زمین گسترش نمی‌یابد.

وی افزود: قدرت اجرایی مردم بر اساس دو میثاق بین مردم و خداوند سبحان استوار است و حاکم اگر خداوند باشد این دو میثاق بین خدا و مردم برقرار می‌شود. میثاق اول اطاعت خداوند است و میثاق دوم نصرت و یاری خدا و رسول او است که بر اساس این دو میثاق، مردم در حکومت قدرت اجرایی پیدا می‌کنند.

بنابر گزارش رسا، دبیرکل مجمع تقریب در پایان با بیان اینکه در این سخنرانی تلاش شد تصویری اجمالی از حکومت اسلامی و نقش حق طاعت در نظریه شهید صدر بیان شود، خاطرنشان کرد: نظریه نمونه در فقه سیاسی که به حکومت اختصاص دارد، آن است که حکومت مشروع باشد و مشروعیت خود را از جانب خداوند متعال دریافت کرده باشد و نیروی اجرایی خود را از طریق یاری مردم و اطاعت آنها از حاکم بدست بیاورد.

در بحث پیرامون این مطلب، شرکت کنید

اطلاعات مرتبط

people_altاشخاص مرتبط: اراکی, حسینی‌ خامنه‌ای, سیدعلی, سیدمحمدباقر, صدر، سید محمد باقر, محسن
local_offerسایر طبقه‌بندی‌ها: ,

پیشنهاد می‌کنیم این مطالب را هم بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست