بررسی قاعدۀ انحصار منشأ کسب درآمد به «کار»

نویسنده: ایروانی،جواد
مجله: آموزه های فقه مدنی، بهار و تابستان ۱۳۹۳ – شماره ۹
زبان:زبان فارسی
موضوعات: اقتصاد اسلامی
[button color=”blue” size=”small” link=”http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1042477/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%82%d8%a7%d8%b9%d8%af%db%80-%d8%a7%d9%86%d8%ad%d8%b5%d8%a7%d8%b1-%d9%85%d9%86%d8%b4%d8%a3-%da%a9%d8%b3%d8%a8-%d8%af%d8%b1%d8%a2%d9%85%d8%af-%d8%a8%d9%87-%c2%ab%da%a9%d8%a7%d8%b1%c2%bb” icon=”” target=”true”]مطالعه مقاله در پایگاه نورمگز[/button]

چکیده:
از مباحث فقهی ـ اقتصادی، مسئله رابطه کسب درآمد با کار است. پرسش این است که آیا «کار» تنها منشا کسب درآمد و ثروت از دیدگاه اسلام است یا یکی از منشاهای آن؟ در صورتی که کار منشا منحصر باشد، چه نوع کاری و با چه شرایطی؟ آیا این قاعده ‍ـ در صورت اثبات ـ مربوط به مرحله توزیع قبل از تولید است یا تعمیم دارد و مرحله توزیع پس از تولید را نیز شامل می شود؟ برخی اندیشمندان «کار» را تنها منشا کسب درآمد و ثروت می دانند و در مقابل، برخی با بیان نمونه هایی دیدگاه فوق را نقض کرده اند. این جستار نشان می دهد در مرحله توزیع قبل از تولید، کار با شرایط خاصی، تنها منشا کسب درآمد و تملک ثروت های طبیعی است و در مرحله توزیع پس از تولید، افزون بر کار، آثار و نتایج ملک نیز در محدوده ضوابط، منشا کسب درآمد است و بدین ترتیب، صحت کسب درآمد از راه اجاره و مانند آن توجیه می شود. همچنین، عنصر «نیاز» نیز برای کسی که توان یا فرصت کار را ندارد، منشا بهره گیری از ثروت ها و نعمت ها به شمار می رود.