رسا: کتاب زیدیه و حدیث امامیه تألیف خانم اعظم فرجامی، از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث منتشر شد.

مطالعه تاریخی احادیث و شناسایی جریان‌های مذهبی و میزان اثرگذاری هر کدام از آنها بر مجموعۀ حدیث امامیه بسیار اهمیت دارد. در این میان، برخی جریان‌ها، مانند: زیدیه، واقفیه، غُلات و سرانجامْ اخباریان، به دلیل گستردگی میراث حدیثی‌شان، نیازمند تأمّل جدّی‌ترند.

بدین منظور، لازم است مهم‌ترین شاخصه‌های فکری هر یک از جریان‌های مذکور و نیز راویان، محدّثان، مصنّفات و متون متعلّق به آنها در میان میراث امامیّه شناسایی و آن‌گاه، میراث حدیثی امامیه با توجه به شاخصه‌های فکری آنها بازکاوی و ارزیابی شود.

در این روش، میزان «منفردات» حدیثی هر یک از جریان‌ها، از «احادیث مشترک»، بازشناسی می‌شود و احادیث اختصاصی جریان‌های حدیثی، با معیارهای علمی (نظیر عرضه بر قرآن و سنّت)، نقد می‌شود.

اهمیت تأمل در احادیث زیدیه و واقفیه زمانی بیشتر می‌شود که به «شیوۀ» محدّثان امامیه در نقل احادیث «موثّق» توجه شود؛ زیرا نزد بسیاری از محدّثان امامیه، امامی بودن، شرط وثاقت راوی نبوده است و خبر غیر امامی ثقه را نیز معتبر می‌دانسته‌اند.

یکی از اهداف گروه پژوهشی تاریخ حدیث، فراهم آوردن مجموعه‌ای است که چالش‌های فرقه‌ای ـ نحله‌ای (در عرصۀ حدیث) را پیش روی محققان قرار دهد و کتاب اخباریگری (تاریخ و عقاید) ـ که پیش از این، به اهتمام این گروه پژوهشی منتشر گردید، گامی در همین مسیر بود.

در این کتاب، راویان زیدیِ حاضر در میراث حدیثی امامیه شناسایی، و روایات آنها به فراخور نیاز و به فراوانی عرضه شده است تا در یک نگاه کلّی، میزان راهیابی اخبار و دیدگاه‌های آنان را به منابع حدیثی امامیه نشان دهد.

تلاش پژوهشگر در این اثر، گِردآوری تمامی راویان زیدیِ موجود در اسناد احادیث امامیه و بیان طرق و اسانید روایات راویان غیر امامی در رساندن میراث حدیثی زیدیه به منابع امامیه بوده است.

کتاب زیدیه و حدیث امامیّه، مقدمه‌ای است برای محققان علاقه‌مندی که می‌خواهند برای تحکیم و تقویت بنیادهای نظری خود، حدیث را در بستر تاریخی مطالعه ‌کنند و فراز و فرودهای آن را با توجه به گرایش‌های فکری راویان، ناقلان و ناقدان بسنجند.

کتاب زیدیه و حدیث امامیّه، مرهون تلاش‌های پژوهشگر ارجمند، سرکار خانم دکتر اعظم فرجامی (عضو هیئت علمی دانشگاه کرمانشاه) است که با راه‌نمایی‌های حجت الاسلام و المسلمین محمد کاظم رحمان ستایش به فرجام رسید و ارزیابی‌های استادان ارجمند، دکتر نعمت اللّه صفری فروشانی و دکتر علینقی خدایاری، نیز بر غنای آن افزود.

این کتاب در پنج فصل در ۵۷۶ صفحه و در قطع وزیری از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شده است.