اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند.(معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی ۶۰ درجۀ جنوبی تا ۶۰ درجۀ شمالی بوده و برای عرض‌های بیشتر از ۶۰ درجه پاسخ‌گو نیستند.)
به تصاویر زیر بنگرید:
نقشۀ یک) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری، در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ دو) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال ۱۴۴۰ قمری، در غروب سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ سه) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری، در غروب چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد(شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال تحت شرایط جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی(شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته‌باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است.(زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است.(زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)
نتیجه‌گیری:
مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت ۱۰:۰۲ UTC دوشنبه ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی رخ می‌دهد؛ ولی بیش از ۱۵ ساعت برای امکان رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود ۱۹ ساعت برای امکان رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.
رؤیت‌پذیری هلال(برای محدودۀ عرض جغرافیایی ۶۰ درجۀ جنوبی تا ۶۰ درجۀ شمالی) بنا بر مبانی مختلف فقهی چنین پیش‌بینی می‌شود:
(کافی است نام مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید. در پایان مبناهایی که چند بند دارند، برای راهنمایی بیشتر، ذکر شده که ایران، جزء مناطق کدام بند است.)
مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، بهجت(ره)، سیستانی، شبیری‌زنجانی، مکارم‌شیرازی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)
۱- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، تنها در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی منتهاالیه غربی اقیانوس آرام[بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، تنها در همان محدوده، سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۲- غیر از مناطق بند ۱، در بیشترِ مناطق زمین(قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا و آسیا و اقیانوسیّه غیر از مناطقی که در بند ۳ گفته می‌شود)، در غروب سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی (و ۲۹ ماه رمضان ۱۴۴۰ قمری در ایران و عراق و عربستان) برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، هلال با چشم عادی دیده می‌شود و چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۳- در محدوده‌های آبی و صورتی‌رنگ نقشۀ دو یعنی بخشی از جنوب اقیانوسیّه[اندکی از جنوب‌شرقی استرالیا(شهرهای ترارالگون، ملبورن، جیلانگ، بَلِرَت، وارنامبول، تمام جزیرۀ تاسمانی) و تمام نیوزیلند] و شمال‌شرقی و شمال آسیا[بخشی از شمال ژاپن(شهر سندای و مناطق بالاتر از آن و تمام جزیرۀ هوکایدو)، اندکی از شمال‌شرقی چین(شهرهای چانگچون، جیلین، هاربین و مناطق شمالی‌تر از آنها)، نیمۀ شمالی مغولستان(از جمله پایتختش شهر اولان‌باتور)، تقریباً تمام کشور روسیه به‌جز شهرهای اوفا، قازان، نیژنی نووگورود، مسکو و مناطق جنوبی‌تر از آنها] و تمام کشور استونی، در غروب چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، هلال با چشم عادی دیده می‌شود و پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۶ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند ۲ است.)
***
مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحیدخراسانی)
۱- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، تنها در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی منتهاالیه غربی اقیانوس آرام[بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، تنها در همان محدوده و تمام اقیانوس آرام و آمریکای مرکزی و مکزیک، و نیمۀ غربی ایالات متّحدۀ آمریکا و غرب کانادا، و تمام کشورهای اکوادور، پرو، شیلی و آرژانتین، و نیمۀ غربی کشورهای کلمبیا و بولیوی، و منتهاالیه غرب برزیل که در بیشترِ شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۲- برای دیگر مناطق زمین(غیر از مناطق بند ۱)، چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند ۲ است.)
***
مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خوئی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی‌گلپایگانی، محمّداسحاق فیّاض)
۱- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، تنها در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی منتهاالیه غربی اقیانوس آرام[بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، تنها در همان محدوده و اقیانوس آرام و تمام قارّۀ آمریکا و اقیانوس اطلس، و تمام کشورهای پرتغال و اسپانیا، و بیشترِ قارّۀ آفریقا به‌جز شرق و شمال‌شرقی آن(یعنی کشورهای ماداگاسکار، مالاوی، تانزانیا، اوگاندا، کنیا، سومالی، اتیوپی، جیبوتی، سودان، اریتره، مصر، لیبی، تونس، و شمال‌شرقی کشورهای چاد و موزامبیک) که در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک‌اند، سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۲- برای دیگر مناطق زمین(غیر از مناطق بند ۱)، چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند ۲ است.)
***
مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)
۱- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، تنها در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی منتهاالیه غربی اقیانوس آرام[بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، برای همۀ نقاط زمین، سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود و اگر رؤیت نشود، برای همۀ نقاط زمین، چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
***
مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)
۱- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، در محدوده‌های آبی و صورتی و نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی غرب و مرکز اقیانوس آرام[جزایر کوک، پیت‌کرن، پلی‌نزی فرانسه(مانند جزایر سوسایتی و تاهیتی و مارکیز)، جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون، جزایر هاوایی و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، تنها در همان محدوده‌ها سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۲- غیر از مناطق بند ۱، برای بیشترِ مناطق زمین(قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا و اقیانوسیّه و آسیا غیر از مناطقی که در بند ۳ گفته می‌شود)، در غروب سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی(و ۲۹ ماه رمضان ۱۴۴۰ قمری در ایران و عراق) برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، هلال با چشم مسلّح دیده می‌شود و چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۳- در منتهاالیه جنوب نیوزیلند و منتهاالیه شمال‌شرقی آسیا(شبه‌جزیرۀ کامچاتکا، دریای اختسک، شمالِ ساخالین، شمال دریاچۀ بایکال و مناطق شمالی‌تر از آنها در کشور روسیه) در غروب چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، هلال با چشم مسلّح و غیر مسلّح دیده می‌شود و پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۶ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند ۲ است.)
***
مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل‌لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری‌همدانی)
۱- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۳ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، در محدوده‌های آبی و صورتی و نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی مرکز اقیانوس آرام[جزایر کوک، پیت‌کرن، پلی‌نزی فرانسه(مانند جزایر سوسایتی و تاهیتی و مارکیز)، جزایر لاین(مانند جزایر کیریتیماتی، جارویس، پالمیرا، آب‌سنگ کینگمن)، آب‌سنگ جانستون، جزایر هاوایی و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است و از آنجا که در مناطق غیر مرزی قطعاً هلال با چشم مسلّح رؤیت می‌شود، در تمام قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا و بخشی از غرب آسیا(کشورهای عربستان، یمن، عمان، امارات متّحدۀ عربی، قطر، بحرین، کویت، اردن، فلسطین، لبنان، سوریه، ترکیه، گرجستان، ارمنستان، آذربایجان، عراق، نیمۀ غربی ایران، و نوار باریکی از غرب و جنوب‌غربی روسیه) که در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک‌اند، سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۴ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
۲- برای دیگر مناطق زمین(غیر از مناطق بند ۱)، چهارشنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۸ شمسی برابر با ۵ ژوئن ۲۰۱۹ میلادی، روز اوّل ماه شوّال ۱۴۴۰ قمری و عید فطر خواهدبود.
(نیمۀ غربی کشور ایران، جزء مناطق بند ۱ و نیمۀ شرقی آن، جزء مناطق بند ۲ است.) / محسن فصاحت
برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:
http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq
۲ دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
بسیارعالی، علمی، کاربردی و قابل استفاده.
جزاکم الله خیرا
بسیار عالی و مفید
جزاکم الله خیرا
ان شاء الله سال آینده هم به همین شکل مرتب منظم باشد.