معرفی جامع و دقیق همهٔ آثار، اعم از کتابها، مقالهها، نامهها، اجازهها، تقریظها، تصحیحها و تعلیقهها، نیز نسخهها، چاپها و ترجمههای آثار و سالشمار تفصیلی زندگی علامه محمّدحسین کاشف الغطاء از ویژگیهای این کتاب است و تاکنون کتابی با این شرح و تفصیل در سرگذشت این بزرگوار منتشر نشده است.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از طرحهای گسترده مؤسسهٔ کتابشناسی شیعه به ریاست حجتالاسلام استاد رضا مختاری، طرح «بزرگان شیعه» به فارسی و «أعلام الشیعه» به عربی، در بیش از یکصد جلد است.
کتاب «احوال، افکار، آثار علامه شیخ محمّدحسین کاشف الغطاء» (م۱۳۷۳)، یکصدویکمین عنوان از سلسلهٔ «بزرگان شیعه» است که احوال، افکار، آثار ، خدمات و فعالیتهای علمی و فرهنگی این رجال نامآور آلکاشفالغطاء را بهتفصیل بررسی و تبیین کرده است.
علامه کاشفالغطاء در مقولههای گوناگون از ایراد خطابه و سخنرانی در محافل مختلف گرفته تا نوشتن کتاب، مقاله، نقد و ملاقات و مذاکره با علمای بزرگ شیعه و سنی و سفرهای متعدد و شرکت در کنگرههای بینالمللی به دفاع جانانه از اسلام و مذهب شیعه پرداخت که همه اینها در کتاب حاضر بیان شده است.
این اثر در بیش از هزار صفحه و در دو بخش سامان یافته است. بخش اول «احوال و اندیشهها» به قلم حجتالاسلام سید جواد ورعی و بخش دوم «نسخه شناسی و کتابشناسی تفصیلی» به قلم حجتالاسلام حبیب عفیفی نگاشته شده است و هر بخش از هشت فصل و چند پیوست تشکیل میشود.
عناوین فصول بخش اول: ۱- زندگی نامه۲ – ابعاد علمی ۳- شخصیت فقهی۴ – شخصیت اجتماعی، سیاسی ۵- شخصیت اخلاقی ۶- حوزه، روحانیت و مرجعیت ۷- اهم آثار و تالیفات ۸- وفات.
پیوستهای بخش اول: مصاحبه با تعدادی از شاگردان کاشف الغطاء، و دو مقاله، که در سال ۱۳۷۲ در ویژه نامه روزنامه جمهوری اسلامی، به نام «آوای بیداری» به مناسبت چهلمین سال درگذشت کاشف الغطاء منتشر شد.
عناوین مصاحبهها: «کاشف الغطاء پیک اتحاد و اتفاق؛ سید رضی شیرازی»، «آفاق فکری کاشف الغطاء؛ سید محمدحسین فضل الله»، «برجستگی کاشف الغطاء در حوزه نجف؛ سید عبدالعزیز طباطبایی»، «حضور در قدس، قله مواضع کاشف الغطاء؛ سید حسن امین»، «تحریرالمجله، گامی بلند در حقوق و فقه مقارن؛ محمد واعظ زاده خراسانی»، «کاشف الغطاء و حوزه نجف؛ سید مرتضی حکمی»، «کاشف الغطاء، منادی وحدت؛ عبدالکریم بیآزار شیرازی»،
عناوین مقالات: «کاشف الغطاء مرجع و مصلحی بزرگ؛ سید مرتضی حکمی» و «اندیشههای اصلاح طلبانه کاشف الغطاء؛ سید جواد ورعی»
عناوین فصول بخش دوم: ۱- کتابها و مقالهها۲ – تعلیقهها و حاشیهها ۳- تقریظها، و مقدمهها ۴- اجازهها و تاییدها ۵- نامهها و تلگرافها ۶- تصحیحها، تنقیحها و استنساخها ۷- تقریرها، تعریبها، تحریرها، اعلامیهها، مصاحبهها و گفتارها ۸- استفتائات، متفرقات، و یادداشتها. خاتمه: آثار منسوب.
پیوستهای بخش دوم: «روزشمار زندگی کاشف الغطاء»، «عبقریه الامام کاشف الغطاء»، «کلام ناشر “تحریرالمجله”»، «اسناد و تصاویر».
حجتالاسلام ورعی در مقدمه کتاب نوشته است: «آشنایی هر ملتی با مفاخر علمی و اجتماعی خود، افزون بر بزرگداشت یاد و خاطره آنان، روح خودباوری و اعتماد به نفس را در جوانان و نوجوانان بارور میسازد. هیچ ملتی را به دلیل قدرناشناسی از مفاخر گذشته یا فراموش کردن آنان تحسین نمیکنند. مسلمانان و شیعیان به وجود شخصیتهای علمی و اجتماعی متعددی در تاریخ گذشته خود مفتخرند.
تهیه و تدوین چنین اثری با دشواریهایی از جمله؛ شخصیت ذوابعاد کاشف الغطاء و مهارت او در رشتههای گوناگون علمی و تنوع آثار و تألیفات وی؛ پراکندگی کتب و مقالات او در نشریات و مجلات مختلف، پیامها و نامههای فراوان به رجال و شخصیتها در کشورهای مختلف جهان؛ خطی بودن بسیاری از آثار برجای مانده از او و عدم انتشار آنها؛ عدم دسترسی به همه آنها به هنگام نگارش اثر و تهیه تدریجی آنها» روبهرو بوده است.
گفتنی است، چاپ اول کتاب «احوال، افکار، آثار علامه شیخ محمّدحسین کاشف الغطاء» به قلم سید جواد ورعی و حبیب عفیفی در ۱۰۰۹ صفحه وزیری و به قیمت ۸۵ هزار تومان از سوی مؤسسهٔ کتابشناسی شیعه چاپ و روانه بازار نشر شده است.
فهرست مطالب
مقدمه مؤسسه ……………………………………… ۲۱
بخش اوّل: احوال، آثار و اندیشهها / ۲۵ (تألیف سید جواد ورعی)
مقدمه مؤلف ……………………………………… ۲۷
فصل یکم: زندگی نامه / ۳۱
تولد……………………………………… ۳۳
نسب شریف……………………………………… ۳۳
فعالیتهای علمى و استادان……………………………………… ۳۴
آشنایى با فقه اهلسنت……………………………………… ۳۷
شاگردان و دریافتکنندگان اجازه……………………………………… ۳۸
سفرهاى علمى، اجتماعى و سیاسى……………………………………… ۴۸
از مصر تا پاکستان……………………………………… ۴۸
سفر به قدس……………………………………… ۵۰
سفر به ایران……………………………………… ۵۲
جمعبندى و نتیجهگیرى……………………………………… ۵۵
فصل دوم: ابعاد علمی / ۵۷
۱. جامعیت……………………………………… ۵۹
از نگاه دیگران……………………………………… ۶۰
۱. علامه شیخ آقا بزرگ تهرانى……………………………………… ۶۰
۲. علامه میرزا محمد على مدرس……………………………………… ۶۱
۳. شیخ محمد صالح کاظمى……………………………………… ۶۱
۴. محمد حسن حرزالدین……………………………………… ۶۲
۵. ملاعلى خیابانى تبریزى……………………………………… ۶۲
۶. شیخ جعفر شیخ باقر آل محبوبه……………………………………… ۶۲
۷. سید هبهالدین شهرستانى……………………………………… ۶۳
۸. شهید قاضى طباطبایى……………………………………… ۶۳
۹. سید عبدالعزیز طباطبایى……………………………………… ۶۴
۱۰. شیخ محمد کاظم شمشاد……………………………………… ۶۴
۱۱. سید رضى شیرازى (معاصر)……………………………………… ۶۵
۲. بُعد ادبى……………………………………… ۶۵
نقد «تاریخ اللغه العربیه»……………………………………… ۶۷
۳. بُعد نویسندگى و سخنورى……………………………………… ۷۱
۴. بُعد کلامى……………………………………… ۷۳
دفاع از تشیع……………………………………… ۷۸
۵. بُعد فلسفى و عرفانى……………………………………… ۸۲
مهارت در علوم دیگر……………………………………… ۸۶
۶. ویژگیهای ممتاز علمى……………………………………… ۹۱
۱. عالم به زمان خود……………………………………… ۹۱
۲. استقبال از نقد و مناظره……………………………………… ۹۲
۳. مبارزه با بدعتها و خرافات……………………………………… ۹۵
جمعبندى و نتیجهگیرى……………………………………… ۱۰۱
فصل سوم: شخصیت فقهی / ۱۰۳
از نگاه دیگران……………………………………… ۱۰۵
ویژگیهای فقه کاشف الغطاء……………………………………… ۱۱۰
۱. دفاع از مبانى و احکام شریعت……………………………………… ۱۱۱
۲. توانایى فقیه حاذق بر کشف ملاکات احکام……………………………………… ۱۱۷
۳. توجه به عناصر زمان و مکان در اجتهاد……………………………………… ۱۲۲
۴. نگاه اجتماعى در فقه……………………………………… ۱۲۶
ولایت مجتهد عادل……………………………………… ۱۲۷
۵. شجاعت در نقد، حرّیت در رأى……………………………………… . ۱۳۳
۶. دفاع مستند از فقه امامیه……………………………………… ۱۴۳
۷. نوآورى در تبیین و تقریب مباحث فقهى……………………………………… ۱۴۶
الف) تبیین مباحث فقهى……………………………………… ۱۴۶
ب) تنظیم و تبویب مباحث فقهى………………………………………. ۱۵۱
۸. توجه به روح و باطن احکام………………………………………. ۱۵۳
۹. تفکیک جایگاه عرف از جایگاه شرع……………………………………… ۱۵۶
جمعبندى و نتیجهگیرى……………………………………… ۱۵۸
فصل چهارم: شخصیت اجتماعی و سیاسی / ۱۵۹
از نگاه دیگران……………………………………… ۱۶۱
مبانىاندیشه اجتماعى و سیاسى……………………………………… ۱۶۵
یکم: پیوند دین و سیاست……………………………………… ۱۶۵
دوم: عدالت، فلسفه حکومت………………………………………. ۱۶۷
سوم: حکومت اسلامى، حکومت وارستگان……………………………………… ۱۷۰
اهتمام به مسائل جهان اسلام………………………………………. ۱۷۲
یکم: استعمار ریشه مشکلات مسلمانان……………………………………… ۱۷۲
مذاکره با سفراى انگلیس و امریکا………………………………………. . ۱۷۷
دوم: فلسطین و صهیونیسم………………………………………. ۱۷۹
علل اهتمام کاشف الغطاء به قضیه فلسطین……………………………………… . ۱۸۰
۱. تاریخى بودن سرزمین فلسطین……………………………………… ۱۸۰
۲. قدس، امانت خدا……………………………………… ۱۸۱
۳. فلسطین، قلب جهان اسلام……………………………………… ۱۸۲
۴. صهیونیسم، زاده استعمار……………………………………… ۱۸۳
سوم: آزادى فلسطین و راهکار آن………………………………………. ۱۸۴
۱. بیدارى امت اسلامى:………………………………………. ۱۸۴
۲. بازگشت به هویت اسلامى:………………………………………. ۱۸۷
۳. بسیج امت اسلامى براى حمایت از فلسطین:………………………………………. ۱۹۱
۴. اتحاد دولتهاى عربى و اسلامى:………………………………………. .. ۱۹۳
۵. تحریم فروش اراضى به یهودیان:……………………………………….. ۱۹۶
۶. تأسیس جمعیتها و تشکلها:………………………………………. . ۱۹۸
چهارم: وحدت اسلامى، کلید حلّ مشکلات………………………………………. . ۲۰۰
مقصود از وحدت اسلامى……………………………………….. ۲۰۴
راههاى تحقق وحدت اسلامى………………………………………. ۲۰۶
۱. توجه به انفتاح باب اجتهاد و لوازم آن:………………………………………. ۲۰۶
۲. ارتباط علمى علماى اسلام:……………………………………….. ۲۰۷
۳. احترام به معتقدات یکدیگر:………………………………………. ۲۱۱
۴. کنار نهادن مباحث اختلافى:………………………………………. ۲۱۱
۵. عبرتآموزى از سرنوشت مسلمانان:………………………………………. . ۲۱۳
۶. تهذیب نفس:………………………………………. ۲۱۴
پنجم: بیماریهای دیگر امت اسلامى……………………………………… ۲۱۵
مبارزه با فرقه گرایى………………………………………… ۲۱۶
جمعبندى و نتیجهگیرى……………………………………….. ۲۱۷
فصل پنجم: شخصیت اخلاقی / ۲۱۹
از نگاه دیگران……………………………………… ۲۲۱
اخلاق فردى………………………………………… ۲۲۲
۱. نظم در زندگى……………………………………….. ۲۲۲
۲. پرکارى، همت و پشتکار………………………………………. ۲۲۳
۳. تقید به عبادات و نوافل………………………………………. ۲۲۴
۴. وارستگى از تقیدات……………………………………….. ۲۲۵
۵. صفاى نفس و اخلاص در عمل……………………………………….. ۲۲۶
۶. صراحت لهجه………………………………………. ۲۲۸
۷. زهد و تقوا……………………………………….. ۲۲۹
اخلاق اجتماعى………………………………………… . ۲۳۰
۱. تواضع و متانت و احترام به علما……………………………………….. ۲۳۰
۲. شجاعت و شهامت در برابر صاحبان قدرت………………………………………. ۲۳۳
۳. حلم و بزرگوارى……………………………………… ۲۳۸
۴. غیرت اسلامى و ملى………………………………………… ۲۴۰
۵. انعطافپذیرى در امور شخصى………………………………………. ۲۴۲
۶. صداقت و امانت………………………………………. ۲۴۳
۷. توکل بر خدا……………………………………….. . ۲۴۳
۸. گشادهرویى با مردم……………………………………….. ۲۴۴
۹. روحیه نقدپذیرى……………………………………….. . ۲۴۵
جمعبندى و نتیجهگیرى………………………………………. ۲۴۶
فصل ششم: حوزه، روحانیت و مرجعیت / ۲۴۷
نظام آموزشى حوزه……………………………………….. . ۲۴۹
نهاد مرجعیت……………………………………….. ۲۵۴
علل فراگیر نشدن مرجعیت شیخ……………………………………….. ۲۵۵
اصلاح منبر خطابه………………………………………. ۲۵۷
پیوند روحانیت با مردم………………………………………. . ۲۵۹
گسترش و وقف کتابخانه………………………………………… ۲۶۰
جمعبندى و نتیجهگیرى………………………………………. . ۲۶۱
فصل هفتم: آثار و تألیفات/ ۲۶۳
الف) آثار فقهى و اصولى……………………………………….. ۲۶۵
۱. شرح العروه الوثقى……………………………………….. . ۲۶۵
۲. تعلیقه على «تبصره المتعلمین»………………………………………. ۲۶۶
۳. «النظر الثاقب فی کتاب المکاسب» (تعلیقه بر مکاسب)………………………………………. ۲۶۸
۴. «تحریر المجله»………………………………………. ۲۶۹
۵. حواشى بر «العروه الوثقى»………………………………………. ۲۷۴
۶. حواشى بر «سفینه النجاه»……………………………………… ۲۷۷
۷. رساله «سؤال و جواب»………………………………………… . ۲۸۰
۸. زاد المقلدین (سؤال و جواب)……………………………………… . ۲۸۱
۹. حواشى بر «مجمع الرسائل»………………………………………. ۲۸۱
۱۰. قلائد الدّرر فى مناسک من حجّ و اعتمر……………………………………….. . ۲۸۱
۱۱. وجیزه الاحکام……………………………………….. ۲۸۲
۱۲. نقض فتاوى الوهابیه………………………………………. ۲۸۴
۱۳. الأرض و التربه الحسینیه………………………………………. . ۲۸۵
۱۴. حواشى بر «کفایه الاصول» ………………………………………… ۲۸۸
۱۵. حواشى بر «الفصول الغرویه» اثر شیخ محمد حسین غروى اصفهانى ۲۸۸
۱۶. حواشى بر «المدخل الفقهی العام إلى الحقوق المدنیه فی بلاد السوریه» ۲۸۹
ب) آثار فلسفى، کلامى………………………………………. ۲۸۹
۱۷. الدین و الإسلام (الدعوه الإسلامیه)………………………………………… ۲۸۹
۱۸. أصل الشیعه و أُصولها………………………………………….. . ۲۹۲
۱۹. الآیات البینات فى قمع البدع و الضلالات……………………………………… ۲۹۶
۲۰. المحاورات الریحانیّه (المراجعات الریحانیه)………………………………………. . ۲۹۷
۲۱. مبادئ الایمان (الدّروس الدینیه)……………………………………….. …. ۳۰۲
۲۲. التوضیح فی بیان ما هو الإنجیل و مَن هو المسیح……………………………………… ۳۰۳
۲۳. حاشیه بر رسالهاى در «ربط حادث به قدیم»………………………………………. ۳۰۵
ج) آثار اجتماعى و سیاسى……………………………………….. ۳۰۶
۲۴. محاوره الإمامالمصلح الشیخ آلکاشف الغطاء معالسفیرین البریطانىوالامیریکی ۳۰۶
۲۵. المثل العلیا فی الإسلام لا فی بحمدون……………………………………… .. ۳۰۷
۲۶. خطابات کاشف الغطاء………………………………………… . ۳۱۱
۲۷. فی الحکمه و السّیاسه…………………………………………. . ۳۱۲
۲۸. نبذه من السّیاسه الحسینیه………………………………………. . ۳۱۳
۲۹. الفردوس الأعلى……………………………………….. . ۳۱۳
۳۰. جنّه المأوى……………………………………….. . ۳۱۵
۳۱. دائره المعارف العلیا……………………………………….. ۳۱۶
۳۲. صحائف الأبرار فى وظائف الاسحار………………………………………… .. ۳۱۷
د) آثار تاریخى و ادبی……………………………………….. . ۳۱۸
۳۳. المجالس الحسینیه……………………………………….. . ۳۱۸
۳۴. العبقات العنبریه فی الطبقات الجعفریه……………………………………….. . ۳۱۸
۳۵. عقود حیاتى……………………………………….. ۳۲۱
۳۶. خاطرات کاشف الغطاء از سفر جهادى به کوت………………………………………… ۳۲۲
۳۷. مجاوره المشاهد المشرفه………………………………………. . ۳۲۳
فصل هشتم: وفـــــــات / ۳۲۵
وفات یا شهادت کاشف الغطاء…………………………………………. .. ۳۲۷
پیوست / ۳۳۳
مصاحبه با تنی چند از شاگردان کاشفالغطاء………………………………………… ۳۳۵
۱. کاشفالغطاء پیک اتحاد و انفاق…………………………………………۳۳۷
۲.آفاق فکری علامه کاشفالغطاء…………………………………………۳۴۷
۳. برجستگى کاشف الغطاء در حوزه نجف ………………………………………… ۳۵۷
۴. حضور در قدس، قله مواضع کاشف الغطاء………………………………………… ۳۶۲
۵. تحریر المجله گامى بلند در حقوق و فقه مقارن………………………………………… ۳۶۶
۶. کاشف الغطاء و حوزه نجف ………………………………………… ۳۷۳
۷. کاشف الغطاء منادى وحدت………………………………………… ۳۷۷
۸. کاشف الغطاء مرجع و مصلحى بزرگ………………………………………… ۳۸۶
۹. اندیشههاى اصلاح طلبانه کاشف الغطاء………………………………………… ۳۹۱
بخش دوم: کتابشناسی توصیفی شیخ محمدحسین کاشف الغطاء / ۴۱۱ (تألیف حبیب عفیفی)
مقدمه…………………………………………………………………. ۴۱۳
تبارشناسی محمدحسین کاشفالغطاء…………….. ۴۱۳
ولادت…………………………………………………. ۴۱۳
موقعیت و زمانه و سلوک عملی……………………………………. ۴۱۴
شخصیت علمی…………………………………………. ۴۱۴
نخستین سفر خارجی…………………………………………۴۱۶
بازگشت به نجف……………………………………………. ۴۱۷
آغاز مرجعیت دینی…………………………………………۴۱۷
پارهای از فعالیتهای عمرانی وی……………………………. ۴۱۷
پاسخ به نامههای فرا منطقهای……………………………………….. ۴۱۸
سفرها……………………………………………… ۴۱۸
کاشفالغطاء شخصیتی اصلاحگر……………………………….. ۴۱۸
توسل و اهتمام به وظایف بندگی و نوافل………………………………………….. ۴۱۹
اوصاف عمومی نوشتههای کاشفالغطاء…………………………………………۴۲۰
وفات…………………………………………………….. ۴۲۱
نامهای مستعار ……………………………………………… ۴۲۱
ضرورت کتابشناسی و نسخهشناسی دستنوشتهای کاشفالغطاء ………………………………………… ۴۲۲
شیوۀ نگارش اثر پیشرو…………………………………………۴۲۲
اهداء……………………………………………………. ۴۲۵
تشکر و قدردانی……………………………………………….. ۴۲۶
فصل یکم: کتاب ها و مقاله ها
۱. الآیات البینات فی قمع البدع والضلالات…………………………………………۴۲۹
الاجتهاد والحرّیه الفکریه عند الشیعه الإمامیه …………………………………………۴۳۲
۲. الأرض والتربه الحسینیّه؟ع؟ …………………………………. ۴۳۳
۳. أصل الشیعه وأُصولها…………………………………………۴۳۷
۴. الأُصول اللفظیّه و الأُصول العملیّه………………………………………………..۴۴۸
۵. إلی الاعتدال أیّها االناس (مقاله)………………………… ۴۴۸
۶. إلی متی السکوت؟ (مقاله)………………………………………………… ۴۴۹
۷. إنذارٌ و تحذیرٌ… إلی الأُمّه الإسلامیّه (مقاله) ………………………………………… ۴۴۹
بعض أسرار الحجّ (مقاله)………………………………………………………. ۴۵۰
بنو هاشم و بنو أُمیّه و الحسن؟ع؟ و معاویه (مقدمه و مقاله) …………………………………………۴۵۰
بیانٌ للمسلمین (مقاله)…………………………………………۴۵۳
بین الهدی و الضلال أو التوحید و الإلحاد (مقاله)………………………………………… ۴۵۴
جواب احمد زکی باشا (مقاله)………………………………………. ۴۵۵
التثبت قبل الحکم (مقاله)…………………………………………………………… ۴۵۶
۸. تحریر المجلّه…………………………………………۴۵۶
۹. ترجمه الإمام محمدالحسین کاشف الغطاء بقلمه (مقاله) …………………………………………۴۶۳
ترجمه الإمام محمّد الحسین کاشفالغطاء بقلمه (مقاله) ………………………………………… ۴۶۳
التشیع دین أم سیاسه (مقاله)………………………………………….۴۶۴
۱۰. تنقیح أُصول الفقه فی مباحث الألفاظ………………………………………….. ۴۶۵
۱۱. التوضیح فی بیان حال ما هو الإنجیل و من هو المسیح …………………………………………۴۶۸
۱۲. جنّه المأوی…………………………………………۴۷۱
حسین؟ع؟ کتاب اللـه التکوینی (مقاله)………………………………………… ۴۸۵
حول المشروطه والمستبده (مقاله)…………………………………………. ۴۸۵
خرافات البابیه الآیات البینات…………………………………………. ۴۸۵
۱۳. الخطب الأربع…………………………………………۴۸۵
أ) خطبه فی جامع المقام فی العشار…………………………………………. ۴۸۶
ب) خطبه فی جامع المنارتین فی البصره…………………………………………۴۸۷
ج) خطبه فی جامع الحلّه الکبیر………………………… ۴۸۸
د) خطبه النجف الأشرف یوم وفاه النبی؟ص؟ فی بیان بعض المنکرات………………………………………… ۴۸۹
۱۴. خطبه فی الصحن الشریف لأمیرالمؤمنین؟ع؟ ………………………………………… ۴۹۳
خطبه فی یوم میلاد مولانا أمیرالمؤمنین؟ع؟………………………………………… ۴۹۴
۱۵. خطبه الاتحاد و الاقتصاد………………………………………….۴۹۴
خطبه حسینیه باب السیف فی الکرخ قضیه فلسطین الکبری …………………………………………۴۹۶
۱۶. خطبه مؤتمر الباکستان…………………………………………….. ۴۹۶
۱۷. خطبه مؤتمر القدس = الخطبه التاریخیّه…………………………………………۴۹۸
۱۸. خطبه المسجد الأقصی………………………………………………… ۵۰۰
۱۹. خطبه مسجد براثا…………………………………………۵۰۲
۲۰. خماسیّات روضه الحزین…………………………………………… ۵۰۳
۲۱. دائره المعارف العلیا…………………………………………۵۰۴
۲۲. الدروس الدینیّه (مبادئ الإیمان)…………………. ۵۱۶
الدعوه إلی العربیّه (مقاله)…………………………………………. ۵۱۷
۲۳. دعوه المساواه (مقاله)……………………………………………۵۱۸
۲۴. الدین والإسلام أو الدعوه الإسلامیّه………………………………………….. ۵۱۹
۲۵. دیوان الأشعار = الحسن من شعر الحسین………………………………………… ۵۳۳
۲۶. ذخیره الأنام فی ترجمه وجیزه الأحکام…………………………………………۵۳۶
۲۷. ذکری فاجعه الطفّ بعد ۱۳ قرناً…………………………………………. ۵۳۷
۲۸. رحله الجهاد………………………………………… ۵۳۸
۲۹. الرحله المصریه…………………………………………۵۳۹
ردّ الطبیعیه الآیات البیّنات…………………………………………… ۵۴۲
رساله فی إیمان أبیطالب؟ع؟………………………………………. ۵۴۲
۳۰. رساله فی الردّ علی کتاب خیر الزاد…………………………………………..۵۴۲
۳۱. رساله فی العروض…………………………………………۵۴۳
رساله فی علم المعانی و البیان والبدیع…………………………………………۵۴۴
رساله محاوره الموحّد والملحد…………………………………. ۵۴۴
۳۲. رساله النشاشیبی فی البوتقه أو لمحه فی خطبته، کلمه فی اللغه العربیّه ………………………………. ۵۴۵
۳۳. رساله الوجیز فی أحکام الاجتهاد والتقلید والطهاره ………………………………. ۵۴۸
رساله فی جواب من سأل عن صحّه خبر عرس القاسم؟ع؟ ……………………………….۵۴۹
رساله فی وحده الوجود أو وحده الموجود……………………………….۵۴۹
۳۴. رساله فی النوروز وأثره ما قبل الإسلام وبعده ……………………………….۵۵۰
۳۵. رساله فی النوروز……………………………….۵۵۱
۳۶. رساله فی الجمع بین الأحکام الظاهریّه والواقعیّه ………………………………. ۵۵۱
رسائل متفرقه فی جمله من مشکلات الفقه……………………………….۵۵۲
۳۷. الریحانی فی میزان النقد أو نظره فی کتابه ملوک العرب ……………………………….۵۵۳
۳۸. زاد المقلدین………………………………….. ۵۵۴
۳۹. السؤال والجواب……………………………….۵۵۶
الشباب………………………………… ۵۵۸
۴۰. شرح العروه الوثقی……………………………….۵۵۹
شهاده الإمام الحسین؟ع؟ ………………………………………………………. ۵۶۶
۴۱. صحائف الأبرار فی وظائف الأسحار… ……………………………….۵۶۹
۴۲. ضرورت امر به معروف در جهان کنونی (مقاله فارسی)………………………………. ۵۷۳
۴۳. طرائف الحکم……………………………….۵۷۴
۴۴. العبقات العنبریّه فی الطبقات الجعفریّه……………………………….۵۷۴
۴۵. العدل أساس الملک……………………………….۵۷۹
۴۶. العصریّات و المصریّات………………………………………………………. ۵۷۹
۴۷. عقود حیاتی…………………………………… ۵۸۱
۴۸. عقیده الشیعه فی الاتفاق (مقاله)……………………………………………… ۵۹۲
علی؟ع؟ فوق العبقریّات (مقاله)…………………………… ۵۹۳
۴۹. عین المیزان……………………………….۵۹۴
۵۰. غیبه الإمام المنتظر؟عج؟…………………………………………….. ۵۹۸
فجیعه الطف (مقاله)……………………………….۵۹۸
۵۱. الفردوس الأعلی……………………………….۵۹۹
۵۲. فی السیاسه والحکمه……………………………………………………………….. ۶۰۷
۵۳. قداسه النجف الأشرف و عظمتها (مقاله)……………………………….۶۱۰
القرآن و بلیغ أثره فی فصاحه اللسان………………………………….. ۶۱۱
۵۴. قصیدهٌ فی إثبات المبدأ و المعاد وردم لحود الإلحاد ………………………………. ۶۱۱
قصیدهٌ دینیه………………. ۶۱۳
۵۵. قضیّه فلسطین الکبری………………… ۶۱۳
۵۶. الکشکول………………… ۶۲۰
۵۷. الکُنّاشَه…………………….. ۶۲۳
کیف یتّحد المسلمون……………………………….؟۶۲۹
۵۸. ما هو الصالح أو أصلح للعراق (مقاله)……………………………….۶۲۹
مبادئ الإیمان الدروس الدینیه………………………… ۶۳۰
۵۹. المثل الأعلی علی بن أبیطالب؟ع؟ (مقاله) ………………………………. ۶۳۰
۶۰. المُثُل العلیا فی الإسلام لا فی بحمدون……………………………….۶۳۱
المجالس الحسینیّه……………………………….۶۳۷
مجلس فی شهاده الإمام أمیرالمؤمنین؟ع؟ ووفاته (مقاله)………………………………. ۶۳۷
مجلس فی مولد و وفاه الإمام موسی بن جعفر؟عهما؟ ……………………………….۶۳۸
مجلس فی مولد و وفاه الزهرا ؟عها؟……………………………………… ۶۳۹
۶۱. المحاضرات الدینیّه……………………………….۶۳۹
۶۲. المحاوره مع السفیرین………………………………………………………… ۶۴۰
۶۳. مراجع الإمامیّه فی القرون الغابره(مقاله) ………………………………. ۶۴۲
۶۴. المراجعات الریحانیّه أو المطالعات و المراجعات أو النقود والردود ………………………………. ۶۴۲
المسائل القندهاریّه……………………………….۶۵۰
۶۵. مغنی الغوانی عن الأغانی…………………………………………… ۶۵۲
۶۶. مقاله فی البدیع فی الردّ علی رساله السیف الصنیع لرقاب منکری علم البدیع ……………………………….۶۶۰
۶۷. مقتل الحسین؟ع؟ ……………………………….۶۶۰
۶۸. مناسک الحج (بالفارسیّه)……………………………………….. ۶۶۱
۶۹. مناسک الحجّ (بالعربیّه)= قلائد الدّرر فی مناسک من حجّ واعتمر……………………………….۶۶۲
۷۰. منتخب الحماسه من الحماسه…………………………… ۶۶۳
منتخب شعراء الأغانی……………………………….۶۶۳
المواکب الحسینیّه……………………………….۶۶۳
موقف الحسین؟ع؟ وأصحابه یوم الطفّ (مقاله) ……………………………….۶۶۵
المولد النبویّ؟ص؟ = کلمه عن المولد النبویّ؟ص؟ (مقاله)………………………………. ۶۶۶
مولد النبیّ الکریم وبعثته (مقاله)………………………. ۶۶۶
المیثاق العربی الوطنی……………………………….۶۶۷
۷۱. نبذه من السیاسه الحسینیّه………………………………………… ۶۶۸
۷۲. النصیحه الغالیه (مقاله)……………………………………………………. ۶۶۹
۷۳. نظم کشف الأستار……………………………….۶۷۰
نقد تاریخ آداب اللغه العربیّه………………………………………………. ۶۷۴
۷۴. نقد کتاب نظام الطلاق فی الإسلام ونقد جواب النقد علی هذا الکتاب ………………………………. ۶۷۷
۷۵. نقد مجله لغه العرب……………………………….۶۷۹
نقض فتاوی الوهابیّه یا نظره فی فتوی علماء المدینه………………………………. ۶۸۰
۷۶. نهزه السفر ونزهه السمر…………………………………….. ۶۸۴
۷۷. وجیزه الأحکام……………………………….۶۸۸
وجیزه الأحکام الصغری……………………………….۶۹۰
وجیزه الأحکام الکبری……………………………….۶۹۱
۷۸. وجیزه فیما یجب علی عامّه المکلّفین من أُصول الدین ………………………………. ۶۹۱
فصل دوم: تعلیقهها و حاشیه ها
۱. تعلیقه بر أدب الکاتب……………………………….۶۹۵
۲. تعلیقه بر أمالی الشریف المرتضی؟رح؟ ……………………………….۶۹۵
۳. تعلیقه بر الرسائل……………………………….۶۹۶
۴. تعلیقه بر سحر بابل و سجع البلابل…………… ۶۹۶
۵. تعلیقه بر سفینه النجاه……………………………….۶۹۷
۶. تعلیقه بر شرح الفوائد الحکمیّه…………………………. ۷۰۰
۷. تعلیقه بر شرح نهج البلاغۀ عبده…………………. ۷۰۰
۸. تعلیقه بر عین الحیاه ترجمۀ سفینه النجاه………………………………. ۷۰۲
۹. تعلیقه بر الفتنه الکبری……………………………………………………………….. ۷۰۳
۱۰. تعلیقه بر مجلۀ البیان جلد ۸ و ۹…………….. ۷۰۴
۱۱. تعلیقه بر مقالۀ المصلحه فی الشریعه الإسلامیّه………………………………. ۷۰۴
۱۲. تعلیقه بر مقاله های احمدحامد صراف……………………………….۷۰۵
۱۳. تعلیقه بر مقامات الحریریّ……………………………………….. ۷۰۵
۱۴. تعلیقه بر مکاسب……………………………….۷۰۵
۱۵. تعلیقه بر دیوان السیّد محمّد سعید الحبّوبی ……………………………….۷۰۸
۱۶. تعلیقه بر رساله الوجود………………………………………………… ۷۰۸
۱۷. تعلیقه بر العرشیّ……………………………….ه۷۰۹
۱۸. حاشیه بر العروه الوثقی…………………………………………………… ۷۰۹
۱۹. تعلیقه بر کلام سید مرتضی در موضوع معناشناسی «بداء اللـه» منقول در زهر الربیع ………………………………. ۷۱۲
۲۰. حاشیه بر تبصره المتعلمین …………………………………. ۷۱۳
۲۱. حاشیه بر حاشیۀ آیهاللـه بروجردی بر مجمع الرسائل ………………………………. ۷۱۴
۲۲. حاشیه بر حاشیۀ آیهاللـه بروجردی بر منهج الرشاد ……………………………….۷۱۴
۲۳. حاشیه بر حاشیۀ سید یزدی بر تبصره المتعلمین……………………………….۷۱۴
۲۴. تعلیقه بر رسالۀ حدوث العالم ………………………… ۷۱۵
۲۵. تعلیقه بر الروضه البهیّه فی شرح اللمعه الدمشقیه………………………………. ۷۱۶
۲۶. تعلیقه بر ریاض المسائل……………………………………………….. ۷۱۷
۲۷. تعلیقه بر الفصول فی علم الأُصول……….. ۷۱۸
۲۸. تعلیقه بر کفایه الأُصول………………………………………………………. ۷۱۹
۲۹. تعلیقه بر الکلم الجامعه و الحکم النافعه……………………………….۷۲۲
۳۰. تعلیقه بر گوهر شب چراغ …………………………………….. ۷۲۶
۳۱. حاشیه بر مجمع الرسائل………………………………………………. ۷۲۶
۳۲. حاشیه بر منهج الرشاد………………………………………………………. ۷۲۷
۳۳. تعلیقه بر الأسفار الأربعه………………………………………………. ۷۲۸
۳۴. تعلیقه بر شرح الهدایه الأثیریّه……………………… ۷۲۸
۳۵. تعلیقه بر قوانین الأُصول…………………………………………………. ۷۲۹
۳۶. تعلیقه بر المدخل الفقهی العامّ إلی الحقوق المدنیّه فی بلاد السوریا …………………………………. ۷۳۰
۳۷. تعلیقه بر الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز ………………………………….۷۳۱
فصل سوم: تقریظها و مقدمهها
الف) تقریظها…………….. ۷۳۵
ب) مقدمهها………………….. ۷۵۰
فصل چهارم: اجـــازهها و تأییدها
پیشگفتار…………………………………. ۷۵۷
الف) اجازه ها…………….. ۷۶۰
ب) تأییدها……………………………… ۷۸۱
فصل پنجم: نامهها و تلگرافها /۷۸۳
پیشگفتار…………………………………. ۷۸۵
فصل ششم: تصحیحها، تنقیحها و استنساخ ها / ۸۲۵
الف) تصحیحها…….. ۸۲۷
ب) تنقیح……………………………………. ۸۴۷
ج) استنساخ ها……….. ۸۴۸
فصل هفتم تقریرها، تعریبها، تحریرها… / ۸۵۳
ألف) تقریرها………………… ۸۵۵
ب) تعریب ها…………………. ۸۵۷
ج) تحریرها………………………. ۸۶۲
د) اعلامیه و پیامها……………………………….۸۶۷
هـ) مصاحبه و گفتارها……………………………….۸۷۲
فصل هشتم: استفتاءات و یادداشتهای تملک / ۸۸۳
الف) استفتاءات……… ۸۸۵
ب) متفرقات……………………… ۸۹۳
ج) یادداشتهای تملک۹۰۴
خاتمه: آثار منسوب / ۹۱۱
پیوستها / ۹۱۵
۱. روزشمار زندگی شیخ محمدحسین آلکاشفالغطاء …………………………………. ۹۱۷
۲. عبقریه الإمام کاشفالغطاء…………………………………………… ۹۷۵
۳. سخن ناشر تحریر المجله……………………………………………………. ۹۸۷
۴. دلیل موسوعۀ کاشفالغطاء………………………………………… ۹۹۵
منابع / ۹۹۷