در برنامه «شب روایت»، که از شبکه چهارم سیما پخش شد، جمعی از اندیشمندان به بیان توضیحاتی در مورد ویژگی‌های علمی و شخصیت و خدمات حجت‌الاسلام خسروشاهی پرداختند.
به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه «شب روایت»، ویژه‌برنامه بزرگداشت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی، شب گذشته، ۲۷ اسفندماه، از شبکه چهارم سیما پخش شد.
موسی حقانی، استاد دانشگاه، در این برنامه با اشاره به آثار مرحوم خسروشاهی، بیان کرد: بخشی از آثار ایشان مربوط به تاریخ معاصر ایران است که در آنها نهضت امام خمینی(ره)، نهضت انقلاب اسلامی و تکاپوهای روحانیت شیعه در طول تاریخ معاصر ایران بیان شده و بخش دیگر مربوط به نهضت‌های اسلامی است. ایشان می‌گفتند که آیت‌الله کاشانی در مسیر زندگی‌شان نقش مهمی داشتند. مرحوم کاشانی به بیرون کردن انگلیسی‌ها از ممالک اسلامی تأکید می‌کردند و همین مسئله باعث شد که حجت‌الاسلام خسروشاهی در مطالعات خود این روند را دنبال کند.
معرفی شخصیت‌ها و نشر آثار
وی تصریح کرد: یک بخش از آثار ایشان نیز به شخصیت‌ها برمی‌گردد؛ برای نمونه کار ایشان در مورد سیدجمال را می‌توان مثال زد که در اختیار جهان اسلام قرار داد و اهتمام ویژه‌ای در این حوزه داشتند. جنبه انقلابی‌گری و ضداستعماری بودن در شخصیت سیدجمال بارز بوده و این مسئله موجب شد که حجت‌الاسلام خسروشاهی به او بپردازد.
حقانی افزود: سیدجمال در جهان اسلام در این حوزه معروف است و بیشتر از ایران، در مصر و افغانستان معروف شده بود. همچنین، هم مبارزه ضداستعماری داشت و هم به دنبال تقریب مذاهب اسلامی بود که این را نیز در شخصیت حجت‌الاسلام خسروشاهی می‌بینیم. مایه‌هایی که در سیدجمال و سیدقطب بود موجب شد که به آنها توجه بیشتری شود. در پوشیدن لباس و نحوه بستن عمامه نیز مشابهت‌هایی هست و معروف است که مدل لباس پوشیدن سیدجمال را دوست داشت.
وی تصریح کرد: بخش دیگر آثارشان مربوط به تدوین و چاپ کتاب شخصیت‌های دیگر است. ایشان ۲۵ سال در محضر علامه طباطبایی بودند و به ایشان نیز علاقه زیادی داشتند. بسیاری از آثار علامه را بازنشر کردند که در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد. ایشان به دلیل گستردگی ارتباطاتی که داشت، خاطرات مفصلی هم داشتند که بخش‌هایی از آنها منتشر شده است. با شخصیت‌های مبارز منطقه‌ای نیز حشر و نشر داشتند و از این حیث منحصر به فرد بودند.
عالم به مشکلات و طرفدار تقریب
در بخش دیگری از برنامه حجت‌الاسلام احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، روی خط برنامه حاضر شد و بیان کرد: تواضع دائماً در سلوک ایشان جلوه‌گر بود و همچنین صریح‌اللهجه، خوش‌خو، خیرخواه و دلسوز بود.
وی تصریح کرد: ایشان شخصیتی بود که از دیرباز با قلم، اندیشه و مقاله در ارتباط بود و جزء پیشتازان این عرصه محسوب می‌شد، آن هم با نگاه اجتماعی و مؤثر که اگر بخواهیم تاریخ حوزه را در اندیشه و قلم مرور کنیم، نمی‌توانیم حضور ایشان را نادیده بگیریم. از حیث اجتماعی ایشان در داخل کشور ارتباط بسیاری با شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذار از جمله امام و علامه داشت و طرفدار انقلاب و در جهان اسلام شخصیت مؤثری بود و دایرهالمعارفی از اطلاعات و آگاهی‌های متنوعی بود که بخشی از آن از طریق مطالعه و بخشی از طریق ارتباط حاصل شده بود.
این عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: همچنین ایشان مجموعه‌ای از چند شخصیت بود. او هم تاریخ امت و مشکلات را خوب می‌شناخت و هم طرفدار تقریب مذاهب بود. حتی روابط بین‌الادیانی را به خوبی درک می‌کرد. همچنین شخصیت پویایی داشت، یعنی در نقطه‌ای توقف نمی‌کرد و دائماً اخبار جهان اسلام را رصد می‌کرد.
تبیین مبانی نهضت، بیداری و وحدت اسلامی
در بخش دیگری از این برنامه پیام تصویری آیت‌الله محسن اراکی، دبیرکل سابق مجمع تقریب مذاهب، پخش شد. اراکی بیان کرد: حجت‌الاسلام خسروشاهی، این مرد بزرگ، در طول ۶۰ سال تلاش علمی، در طریق تبیین مبانی نهضت اسلامی، بیداری اسلامی و وحدت اسلامی عمر خود را صرف کرد و با قلم، بیان و تلاش‌هایش در راستای این سه مهم، تلاش‌های ماندگاری کرد. مورد اول، بیداری اسلامی بود. در عرصه تدوین تاریخ بیداری اسلامی، تبیین اهداف بیداری اسلامی و در عرصه تبیین اندیشه شخصیت‌ها، رهبران و علمداران نهضت اسلامی و بیداری اسلامی ایشان از تک‌سواران بودند.
وی افزود: مورد دوم، نهضت اسلامی و جنبش‌های اسلامی است. اعم از جنبش اسلامی در ایران و در منطقه. مخصوصاً در مصر در تدوین تاریخ جنبش‌های اسلامی نیز این مرحوم از چهره‌های نادری بودند. در وحدت اسلامی نیز تلاش‌های فراوانی کرد. در مدت مأموریت‌هایی که ایشان در خارج از کشور و در واتیکان، مصر و دیگر کشورها داشتند، چهره بین‌المللی موفقی در عرصه تقریب بودند. هم عملاً در عرصه تقریب موفق بودند و هم در عرصه تدوین مبانی تقریب، تاریخ تقریب، شخصیت‌های تقریب و تبیین این شخصیت‌ها برجسته بودند و امثال او کم‌اند. ایشان از شخصیت‌های پیشتاز در این عرصه‌ها بودند و امیدواریم که حوزه‌ها، دانشگاه‌ها و رسانه‌ها در استفاده از آثار ایشان تلاش کنند.
حمله بیولوژیکی و فقدان عالمان دینی
صحبت‌های تلفنی آیت‌الله محمدعلی تسخیری نیز بخش دیگری از این برنامه بود. تسخیری بیان کرد: با حمله بیولوژیکی از طریق ویروس کرونا به کشور عزیزمان، ماجراهایی رخ داد و شخصیت‌های علمی و سیاسی را از ما گرفت که فوت حجت‌الاسلام خسروشاهی یکی از این فجایع بود. ایشان یکی از شخصیت‌های معروف در جهان اسلام و بین نهضت‌های اسلامی گوناگون بودند. نوشته‌های فراوان ایشان در زمینه‌های مختلف با تفکرات انقلابی وی مورد استقبال مسلمانان جهان قرار گرفت و خاطرات ملاقات‌های وی با شخصیت‌های بزرگ در سراسر جهان مورد استفاده علما و طلاب و دانشگاهیان است.
وی تصریح کرد: نزدیک به نیم قرن افتخار رفاقت و همکاری تبلیغی و رسانه‌ای با ایشان داشتم که برای چاپ مجله، نوشتن مقاله و دفاع از اسلام و مکتب والای تشیع و شخصیت‌های اسلامی این رفاقت ادامه یافت. همچنین در محاکم بزرگ تقریبی در کشورهای اسلامی برای گسترش بیداری اسلامی نیز ارتباط داشتیم. خداوند ایشان را در بهشت برین با انبیا و صدیقین و شهدا محشور و فعالیت‌های اسلامی را از ایشان قبول کند.
سعه صدر و دید وسیع
در ادامه پیام تصویری حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی پخش شد. وی بیان کرد: یکی از ویژگی‌های برجسته‌ای که حجت‌الاسلام خسروشاهی را از بقیه متمایز می‌کرد، سعه صدر و دید وسیع ایشان بود. باید به شخصیت بین‌المللی ایشان نیز اشاره کرد. زمانی که در مورد اخوان المسلمین بحث می‌کردیم یکی از مواردی که ایشان بر آن تأکید داشتند اسلام ناب محمدی بود و هر بهره‌ای از حقیقت را نزد هر اندیشمندی که بود باید در اختیار بقیه قرار دهیم. ایشان اختلاف‌هایی با دیگران داشتند، اما می‌کوشیدند آثار سیدجمال را عرضه کنند و افراد کمی مانند ایشان هستند.
