شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمد واعظ زاده خراسانی، عضو مجمع تقریب مذاهب اسلامی و مدیرگروه قرآن بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در میزگردی که در سالن جلسات بنیاد پژوهش‌‌ها دایر شد، از سابقه حوزه‌علمیه مشهد و استکبار ستیزی آن سخن گفت که در ادامه می‌خوانید: در بین علمای مشهد برخی از تفکر انقلابی حمایت می‌کردند، برخی مخالف و برخی بی طرف بودند.

نقش حاج میرزا احمد آقازاده و استفاده از قدرت ارتباطی‌اش با حکومت برای تأسیس مدارس علمیه و تربیت طلاب بی‌بدیل بود. ایشان با راه اندازی ۲۵۰ دسته عزاداری و جلسات مذهبی در مشهد، از گسترش روزافزون حزب توده در این شهر جلوگیری کرد و به جرأت می‌توان ادعا کرد اگر ایشان در مشهد حضور نداشتند، حزب توده با فعالیت گسترده خود سیطره پیدا کرده بود.

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]وقتی طلبه جوانی بودم حاج میرزا احمد آقازاده به سبب اعتراض به جنایت حکومت به مدت چهار سال در زندان بود و من تا آن زمان مدرسی با آن فکر و روش انقلابی ندیدم و روش و تفکر انقلابی امام(ره) مورد تأیید وی بود.[/box] پس از رفتن رضاخان ۶۰ نفر طلبه بیشتر در حوزه مشهد نبود، حاج میرزا احمد با قدرت خود مدارسی که آموزش و پرورش به زور گرفته بود را پس گرفت از جمله مدرسه علمیه نواب که قبل از آن یک دبستان بود؛ گفته می‌شود که حوزه علمیه مشهد قبل از انقلاب سه هزار طلبه داشته است.

غیر از فعالیت طلبه‌ها در حوزه، طلاب و علمای موجه دیگری چون حجت‌الاسلام نهاوندی، آیت‌الله سبزواری و مرحوم میرزا احمد بودند که خارج حوزه، فعالیت سیاسی می‌کردند؛ در واقع این افراد در رأس علمای مشهد بودند.

علمای بسیاری در مشهد به انقلاب خدمت کردند که فقط ۲۷ پیش نماز، شب‌ها در مسجد گوهرشاد اقامه نماز می‌کردند.

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]حاج میرزا احمد آقازاده با این که به دربار نزدیک بود اذعان کرده بود: «امام خمینی در ایران مرجعیّت اول است» و این کلام او نشان از تمایلات او به امام و انقلاب داشت.[/box] علمای دیگری و عدّه زیادی از جمله پدر من بی طرف بودند؛ نه دولتی بودند و از دولت پول دریافت می‌کردند و نه انقلاب که علیه حکومت قیام کنند ولی عده‌ای مربوط به دربار بودند چون آیت‌الله سبزواری و میرزا احمد که از قدرت خود برای گسترش اسلام استفاده می‌کردند.

مردم مشهد مردمی ساکت بودند، انقلابی بودند یا نبودند به هر حال به میدان نمی آمدند و همیشه طلاب پیش قدم انقلاب می شدند؛ به غیر از «حاج مشهدی» که فردی انقلابی ولی فوت کرده بود، سایر افراد در مشهد یا بی طرف، یا طرفداران و حقوق بگیران دولت بودند.

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]نقش آفرینی شهید‌هاشمی نژاد، آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله واعظ طبسی در مشهد، این سه رهبر جوان انقلابی اگر نبودند انقلاب پیروز نمی‌شد؛ زیرا با فعالیت‌ها و سخنرانی‌های گسترده در مساجد سطح مشهد جرقه‌های انقلاب در مشهد زده شد و سایر شهرهای کشور نیز از این حرکت تأثیر می‌گرفت. [/box] ابتدا زمینه‌های حمایت مردم در مشهد کمرنگ بود اما در سال‌های آخر با اوج گرفتن تظاهرات و راهپیمایی مردم در اغلب شهرهای ایران، به حمایت برخاستند، مردمی که ابتدا به تماشا می‌ایستادند در پایگاه‌های مردمی و بیمارستان امام رضا(ع) از امام خمینی(ره) حمایت می‌کردند.

این حمایت‌ها ابتدا از منزل آیت‌الله قمی شروع شد، سپس راهپیمایی‌هایی از میدان شهدای امروز به سمت حرم صورت می‌گرفت که سخنرانان آن آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله واعظ طبسی و سایر وعاظ تهرانی بودند.

در پایان نیز شاهد تحول عظیمی در جهان با دو حادثه مهم بودیم؛ اول از بین رفتن شوروی و کمونیسم دوم به وجود آمدن انقلاب اسلامی ایران.