آیتالله شیخ مفید الفقیه از شاگردان مراجع و علمای بزرگ نجف بود که دو فرزندش در انتفاضه شعبانیه به شهادت رسیدند و پس از بازگشت به لبنان، با تاسیس حوزه علمیه و تدریس خارج فقه به کمک حرکت دینی در آن دیار شتافت.
به گزارش شبکه اجتهاد، مرحوم آیتالله مفید الفقیه بنیانگذار دانشگاه علوم دینی “نجف اشرف” در جنوب لبنان بود و ده‌ها سال بود که به تدریس خارج فقه اشتغال داشت. این عالم لبنانی روز یکشنبه در سن ۷۹ سالگی درگذشت.
نگاهی به زندگی شیخ مفید الفقیه
آیتالله شیخ مفید الفقیه از یک خانواده علمی معروف و شناخته شده در شهرستان «حاریص» در جنوب لبنان است. جد بزرگوارش «مرحوم شیخ یوسف الفقیه» و پدرش «حجت الاسلام مرحوم شیخ علی الفقیه» یکی از علمای برجسته «جبل عامل» و عموی ایشان نیز مرحوم آیتالله علامه شیخ محمد تقی الفقیه است. دروس مقدمات، سطوح و بحث خارج را در محضر علما و مراجع عالیقدری از قبیل آیتالله سید محسن حکیم، آیتالله سید ابوالقاسم خویی و آیتالله سید محمد باقر صدر در نجف اشرف خوانده و در سال ۱۹۹۰ میلادی به لبنان بازگشت و تا دوران پس از قیام «شعبانیه» مردم عراق، نتوانست به نجف باز گردد و در آن حوادث، دو فرزندش «شیخ مهدی» و «شیخ‌هادی» و دامادش «شیخ صادق» را از دست داد. سرنوشت آنها پس از بازداشت توسط نیروهای نظام بعث صدام در حین خروج از نجف در قیام شعبانیه، معلوم نشد.
دوستانِ شیخ
وی پیش از این در مصاحبه ای از «آیتالله سید محمود‌هاشمی شاهرودی»، «آیتالله سید کاظم حایری»، «آیتالله سید علی مکی»، «مرحوم شیخ محمد مهدی شمس الدین» و «مرحوم سید محمد حسین فضل الله» به عنوان بارزترین دوستان خود یاد کرده بود.
ماجرای تاسیس دانشگاه علوم دینی “نجف اشرف” در لبنان
وی همچنین درباره تاسیس دانشگاه علوم دینی “نجف اشرف” در جنوب لبنان گفته بود: پس از عزیمت به لبنان، همانند سایر علما نتوانستم رسالت خود را که همان تبلیغ بود، ادامه ندهم. درب منزلم را به روی هر طالب علمی گشودم و شروع به تدریس کردم. طولی نکشید که این خبر در تمام منطقه و نواحی آن منتشر شد و دانشجویان زیادی برای تحصیل علم نزد من می آمدند و روز به روز بر تعدادشان افزوده می شد. من تا آنجا که توانستم از دانش جویان استقبال می کردم تا اینکه تعداد آنها به حدی رسید که دیگر منزل شخصی من گنجایش تعداد زیاد دانشجویان را نداشت. بنابراین در همان نزدیکی‌ها، آپارتمانی اجاره کردیم و حتی کار به جایی رسید که این آپارتمان هم جوابگوی تعداد زیاد دانشجویان نبود اوضاع به همین منوال پیش می رفت تا اینکه «حاج سعید علی احمد» ساخت حوزه علمیه برای طلاب را برعهده گرفت و ساخت آن را با شتاب آغاز کرد و در ابتدا تا زمان ساخت حوزه علمیه، آپارتمان بزرگتری را برای طلاب خرید و همه طلاب را به آنجا منتقل کرد به همین گونه تحصیل را تا سال ۱۹۹۹ یعنی تا زمان آماده شدن ساختمان حوزه علمیه «حاریص» به طور کامل ادامه دادیم و سپس از ابتدای سال ۱۹۹۹ به حوزه تازه تاسیس نقل مکان کردیم و تدریس را در آنجا آغاز کردیم و این حوزه نیز به دیگر حوزه‌های علمیه بزرگ لبنان و جهان اسلام پیوست تا موقعیتی پیشگامانه را در زمینه انتشار رسالت اسلامی و تبلیغ احکام آن براساس مذهب اصیل جعفری در دست بگیرد.
وی درباره هدف تاسیس این حوزه علمیه خاطرنشان کرد: هدف از تاسیس این حوزه علمیه، حفظ عقیده و مشارکت در زمینه مراقبت از امور کشور و باز گذاشتن باب اجتهاد است. ویژگی بارز این حوزه که آن را از دیگر حوزه‌ها متفاوت می کند، این است که زیر سقف آن، همه جناح‌ها و مناسبت‌های دینی عام از هر طیف و حزبی گرد هم می آیند.
دیدگاه شیخ درباره ولایت فقیه
وی همچنین یک کتاب درباره ولایت فقیه با عنوان «ولایت فقیه در مذهب اهل بیت(علیهم السلام)» نوشته بود. خود او درباره این کتاب و موضوع ولایت فقیه گفته بود: در عصر غیبت امام معصوم(علیه السلام) وظایف فقها از دایره افتا و قضا و امور حسبه فراتر رفته و اداره ی امور عمومی جامعه نیز از وظایف آنها است. بنابراین فقها نایبان عام امام معصوم(علیه السلام) هستند و همان ولایتی که معصوم در امور سیاسی و حکومتی دارا بوده است فقها نیز برخوردارند. بنابراین هیچ مشکلی در ولایت فقها در فتوا دادن و قضاوت در راستای تشکیل حکومت اسلامی وجود ندارد. در واقع ولایت فقیه به این معناست که در عصر غیبت و به نیابت از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ولی فقیه رهبری و زمام امور جامعه را برعهده دارد تا امت اسلامی دچار هرج و مرج نشود و احکام و ارزشهای الهی در جامعه برپا شود.
شیخ فقیه گفته بود: ولایت عامه فقیه می گوید فقیه در امور حسبیه نیز ولایت دارد. به عبارت دیگر فقیه در زمان غیبت می تواند تشکیل حکمت دهد تا قدرت داشته باشد به آن امور رسیدگی کند. به عبارتی بهتر و روان تر اینکه ولایت عامه فقیه یعنی فقیه حق شرعی تشکیل حکومت هم دارد در صورتی که توانایی انجام آن را داشته باشد و در این زمینه ممنوعیت برای تشکیل حکومت برای او وجود ندارد.
آثار مرحوم آیتالله مفید الفقیه
علاوه بر کتاب «ولایت فقیه در مذهب اهل بیت(علیهم السلام)»، می توان به کتابهایی چون «عقل در اصول دین»، «المواریث» «وصایا»، «الطلاق» و «المکاسب من کتاب التجاره» اشاره کرد./حوزه نیوز
